Elke maand nemen we u mee naar de mooiste landgoederen van Nederland. Deze keer Oldenaller, strategisch gelegen op de rand van de Veluwe.
Vanaf de lange oprijlaan is van het kasteel nog niets te bespeuren. Het duurt een flink aantal beuken en een mooie tuinmanswoning alvorens het stevige vierkante kasteeltje zich laat zien.
Al in de middeleeuwen was er sprake van een kasteel Oldenaller, dat in bezit was van het geslacht Van Aller. Maar daar is niets meer van over. In 1655 liet toenmalig landgoedeigenaar Johan van Wijnbergen het huidige kasteel Oldenaller bouwen. Waarschijnlijk nam hij als bouwmeester Jacob van Campen in de arm, die ook verantwoordelijk was voor de bouw van Paleis Noordeinde en het Koninklijk Paleis op de Dam.
Het kasteel lag na de bouw strategisch op een natuurlijke verhoging in het landschap en net buiten het overstromingsgebied van de toenmalige Zuiderzee. Bomen waren er amper, het omringende landschap bestond uit grasland en heide. De vijand was al van heinde en verre te zien.
Het kasteel wordt nog steeds bewoond en is niet toegankelijk voor bezoekers van het landgoed. Toch laat het kasteel zich tijdens een wandeling door de tuin van alle kanten goed bewonderen. Deze tuin, ook wel parkbos genoemd, werd in 1850 aangelegd door K.G. Zocher, telg uit de bekende tuinarchitectenfamilie.
Natuurmonumenten is sinds 1972 eigenaar van het landgoed en probeert de weelderige Engelse landschapsstijl in ere te houden. Helaas hebben de bomen niet het eeuwige leven, veel zijn de 150 jaar al ruim gepasseerd en aan het eind van hun bestaan.
In een aantal van de hoogste bomen houdt een reigerkolonie residentie. Ze hebben er elke zomer zo’n honderd nesten en laten zich goed horen. Ook de ijsvogel is steeds vaker te zien op Oldenaller, al moet je daar een beetje meer moeite voor doen. Dit razendsnelle, felblauwe vliegertje is altijd in de buurt van de kasteelgracht of de beekjes, waar hij in vliegende vaart zijn eten uit omhoog haalt.
Behalve het kasteel kent het landgoed nog meer mooie gebouwen: het koetshuis, de oranjerie en de boerderij van biologische boer Aart van de Beek en zijn gezin. In deze boerderij werd hij 42 jaar geleden geboren, net als zijn vader, opa en overgrootvader. Zijn honderd melkkoeien grazen op en rond het landgoed. “Op een landgoed als dit past biologisch boeren. We zijn afhankelijk van onze omgeving en moeten daar met respect mee omgaan."
Het hoofddoel op het landgoed is het instandhouden en beheren van natuur en landschap. De slootkanten, waar de mooiste planten bloeien, vragen een speciaal beheer. Er zijn veel houtwallen op het landgoed, daar heb je natuurlijk meer werk aan dan aan een stuk prikkeldraad.
Op sommige percelen heeft Natuurmonumenten de grondwaterstand omhooggebracht, waar planten en vogels van profiteren. Dus daar kan ik niet makkelijk komen om het gras te maaien. Maar ik zie dat niet als belemmeringen, ik vind het een uitdaging om gezamenlijk goed te zorgen voor dit prachtige landgoed. Ik ben helemaal verknocht aan dit plekje. Ik woon hier al m’n hele leven, maar zie elke dag wel weer iets nieuws.”
Praktische informatie
Landgoed Oldenaller ligt ten zuiden van de A27 tussen Amersfoort en Harderwijk. U neemt afslag 9 (Nijkerk) en volgt de borden naar Putten. Na ruim drie kilometer ziet u in de berm een bordje staan dat de weg wijst naar Oldenaller. Parkeren kan aan het begin van de oprijlaan, aan de rechterkant. Over dit deel van het landgoed (er horen ook nog grote stukken land ten zuiden van de weg Nijkerk-Putten bij Oldenaller) is een wandeling van 2,5 km rond het kasteel uitgezet. Hiervoor kunt u de groene pijltjes volgen. Ook uw hond is, mits aangelijnd, van harte welkom.
Voor meer informatie zie www.natuurmonumenten.nl > Natuurgebieden > Gelderland. Op het erf van Klein Oldenaller, de boerderij van Aart van de Beek, staat ook Oma’s Huusje, dat aan gasten verhuurd wordt.
Telefoon 033-245 15 96 of http://www.kleinoldenaller.nl/.
