Is schurft een seksueel overdraagbare aandoening?
Van het woord schurft alleen krijg je misschien al jeuk. Deze besmettelijke huidziekte kun je oplopen als je in contact komt met schurftmijten, piepkleine beestjes. Is het een soa? En wat kun je ertegen doen?
Wat is schurft?
Schurft (officiële benaming: scabiës) is een ontzettend besmettelijke huidziekte. Het wordt veroorzaakt door de schurftmijt.
Het is van oorsprong een tropische ziekte, maar is op dit moment overal ter wereld te vinden. De ziekte komt op alle leeftijden voor, bij mannen én vrouwen. De ziekte is niet genetisch bepaald of erfelijk overdraagbaar, maar verspreidt zich makkelijk in groepen. Schurft komt dan ook vaak in dichtbevolkte gebieden en instellingen als ziekenhuizen voor. Er is daar veel menselijk contact en dat is dé manier voor schurft om zich te verspreiden.
Er zijn twee soorten schurft: klassieke en Noorse schurft. Klassieke schurft overkomt vaak mensen met een prima immuunsysteem. Noorse schurft slaat vooral toe bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Oorzaak
Schurftmijten veroorzaken schurft. Dit zijn kleine spinachtige beestjes. Ze graven een gangetje in je huid waar ze eitjes in leggen.
Je kunt schurft oplopen door in contact te komen met mensen die besmet zijn met schurftmijten. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is er voor het oplopen van schurft geen seksueel contact nodig. Met elkaar in één bed liggen is al genoeg om besmet te raken. Ook als je kleding van iemand draagt die besmet is of zijn of haar beddengoed gebruikt, kun je het oplopen.
Hoe herken je schurft?
De bovenlaag van onze huid, de hoornlaag, is een fijn nestje voor de schurftmijt om zijn eitjes in te leggen. Uit die eitjes komen de jonge schurftmijten die bepaalde stofjes afscheiden, die bij mensen zorgen voor de erge jeuk en huiduitslag. Hoe dat eruit ziet, verschilt per soort. Bij klassieke schurft zie je witte of donkere dunne streepjes op de huid en heb je last van huiduitslag. Dit zit meestal tussen je vingers, in de flanken, in de oksels en aan de polsen. Soms ook op je rug.
Bij Noorse schurft zie je dikke huidkorsten die eitjes van de schurftmijten bevatten. De huid jeukt niet altijd, maar is dik, grijs, schilferig en korstig. Bij een man komen ook ontstoken jeukbulten op penis en balzak vaak voor.
De symptomen zijn helaas niet zo duidelijk. Ze worden dan ook soms verward met eczeem. Als je huiduitslag hebt, ga dan naar je arts. Die kan door een huidschraapsel te onderzoeken onder de microscoop, constateren of er sprake is van schurft.
Pas op bij jonge kinderen
Jonge kinderen zijn vaak extra gevoelig voor schurft. Doe je daar als ouders niets aan dan krijgen ze grote, verharde knobbels in de okselplooi, liezen of op de billen die ontzettend jeuken. Ook heeft de schurftmijt dan alle tijd om zich te verspreiden en wordt bestrijden moeilijker en duurt het langer. Ga dus op tijd naar de huisarts.
Behandeling
Schurft is gelukkig niet ernstig en zeker niet dodelijk. Het is juist zeer goed te behandelen. Maar…dat heeft alleen zin als de mensen in je directe omgeving zich mee laten behandelen, ook wanneer zij geen symptomen hebben.
Om van schurft af te komen zijn er verschillende behandelingen mogelijk, die hand in hand gaan. Als je het hebt moet je textiel en objecten ontsmetten. Hiervoor vind je speciale lotions bij de drogist.
Er zijn medicijnen verkrijgbaar tegen schurft bij de apotheek. Als de jeuk aanhoudt, schrijft de arts antihistaminicum voor, dat de jeuk tegen gaat. Middelen tegen schurft doden vaak de schurftmijt en pakken het probleem dus bij de wortel aan. Voorbeelden zijn ivermectine, permetrine en benzylbenzoaat.
Al behandeld, toch nog jeuk
De symptomen van schurft verdwijnen meestal een week na de behandeling, de jeuk houdt dan nog één tot drie weken aan. De symptomen worden meestal zelfs erger in de eerste week na behandeling, hierna wordt dat minder. Met de juiste diagnose en behandeling is het vooruitzicht voor gezonde patiënten met klassieke schurft erg goed.
Als je jeuk hebt, wil je het liefst maar één ding: krabben, zo ook bij schurft. Advies is toch om dit zoveel mogelijk te laten. Bij krabben kan er namelijk een secundaire bacteriële huidinfectie ontstaan zoals impetigo en ben je nog verder van huis.
Zwanger en schurft
Als je zwanger bent of borstvoeding geeft, moet je natuurlijk erg opletten met wat je smeert of slikt. Bij zwangerschap wordt vooral het eerder genoemde permetrine aangeraden. Dit wordt niet in grote hoeveelheden opgenomen via de huid en is dus ook veilig voor zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven. Je kunt een benzylbenzoaatsmeersel gebruiken, ook dit is veilig maar wel iets minder effectief.
