Particuliere verpleeghuizen schieten als paddenstoelen uit de grond. Inmiddels zijn er meer dan vijfhonderd op mooie locaties met veel luxe én de overheid betaalt mee. Daardoor is een ‘zorgvilla’ soms goedkoper dan een gewoon verpleeghuis. Maar pas op, want de zorg kan beperkt zijn.
U leest een gratis artikel uit Plus Magazine.
Op Plusonline.nl bieden we iedereen de kans gratis kennis te maken met Plus Magazine. Hét maandblad bomvol informatie en inspiratie. Maar deze artikelen, dossiers en columns maken kost veel tijd en geld. Wilt u meer? Overweeg dan ook een abonnement op Plus Magazine.
Als het thuis om wat voor reden dan ook niet meer gaat, komt het verpleeghuis in beeld als een plek om te wonen met de juiste ondersteuning en zorg. Je hebt recht op de zorg die hier geboden wordt dankzij de Wet langdurige zorg (Wlz). Maar je kunt niet zomaar in het verpleeghuis terecht, want eerst heb je een indicatie nodig van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Soms loopt de aanvraag voor zo’n indicatie via de huisarts of een andere zorgverlener, maar je kunt ook zelf een aanvraag indienen bij het CIZ. Meestal duurt het zes weken om zo’n aanvraag te behandelen en daarna volgt een zogeheten ‘indicatiebesluit’ met het zorgprofiel waarin staat hoeveel zorg je nodig hebt.
Samen met het zorgkantoor in de regio kijk je aan de hand van dat profiel welke zorg het best past. Dat kan ook extra hulp in huis zijn, maar met het juiste zorgprofiel kom je in aanmerking voor een plek in een verpleeghuis. Vroeger had je aan zorgzwaartepakket 1 genoeg voor het bejaardenhuis, maar dat bestaat al lang niet meer. Nu heb je minimaal zorgprofiel VV4 nodig voor een plek in het verpleeghuis. Dit profiel staat voor ‘beschut wonen met intensieve verzorging en uitgebreide begeleiding’ en past bijvoorbeeld bij een alleenstaande met beginnende dementie die niet meer zelfstandig kan wonen. In dat geval kun je in aanmerking komen voor een plek in het verpleeghuis.
Tenminste: als er plaats is, want de wachttijden lopen enorm op. De verschillen per regio zijn groot, maar enkele maanden wachten op een plek in een regulier verpleeghuis is niets bijzonders. Het beleid van de overheid is er al jaren op gericht om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen, dus zijn er op papier minder plekken in verpleeghuizen nodig. De praktijk is anders, want inmiddels wachten volgens Zorgverzekeraars Nederland al meer dan 21.000 mensen op een plek in het verpleeghuis, omdat het niet meer lukt de juiste zorg thuis te organiseren. Waar moet je dan naartoe? Er zijn plannen om meer verpleeghuizen te bouwen, maar de bouw kan de vraag niet bijhouden. In dat gat zijn de particuliere verpleeghuizen gesprongen en volgens Zorgkaart Nederland zijn er daarvan inmiddels meer dan vijfhonderd. Bewoners lijken tevreden, want gemiddeld scoren ze een 8,9 als rapportcijfer.
Minder wachten, meer luxe
Particuliere verpleeghuizen hebben een aantal voordelen ten opzichte van reguliere verzorgingshuizen. Ze zitten vaak in mooie gebouwen op mooie locaties en danken daaraan de bijnaam ‘zorgvilla’. Ze zijn vaak kleinschalig en bieden meer luxe: mooie kamers, een restaurant met chef-kok, een prachtig aangelegde tuin, een kapper in huis en veel activiteiten. En: meestal zijn er kortere wachttijden dan bij een regulier verzorgingshuis. Soms kun je er zelfs direct terecht.
Wat kost een particulier verpleeghuis?
Aan die luxe hangt wel een prijskaartje, want het verblijf in een particulier verzorgingshuis kost snel tussen de €2.000 en €6.000 per maand. De kosten zijn onder meer afhankelijk van de locatie (de Randstad is bijvoorbeeld duurder dan Limburg) en wat er geboden wordt. Er zijn ook enkele kleine regionale initiatieven voor goedkope particuliere verzorgingshuizen. Dat zijn geen villa’s en deze minder luxe ‘woonzorg-centra’ hanteren vaak wél wachttijden. Wat een plek in een zorgvilla of woonzorgcentrum op papier ook kost, je hoeft dat niet allemaal zélf op te hoesten. De overheid betaalt mee.
Woon je toch nog thuis?
Door het wat ruimer opvatten van de regels uit de Wet landurige zorg, betaalt de overheid mee aan de zorgvilla. Wie zorg nodig heeft én het goede zorgprofiel van het CIZ krijgt én thuis blijft wonen, kan in aanmerking komen voor een vergoeding op basis van het Volledig Pakket Thuis (VPT) of een Modulair Pakket Thuis waarbij je verschillende zorg in natura kunt combineren. Je kunt ook zelf zorg ‘inkopen’ via een Persoonsgebonden Budget (PGB), waarbij je geld krijgt.
Het Persoonsgebonden Budget voor ‘wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging’ op basis van zorgprofiel 4 is bijvoorbeeld ruim €41.000 per jaar. Een flink bedrag, maar voor dat geld álle zorg in je eigen huis organiseren, is lastig. Dat wordt anders als je deze zorg bundelt met anderen, zoals in zorgvilla’s gebeurt. Formeel wonen de bewoners van een zorgvilla dus nog ‘thuis’ en het budget dat ze krijgen voor zorg gaat vaak direct naar de zorgvilla om de zorg te organiseren. Voor het ‘wonen’ (dus de huur) en de ‘service’ (extra’s zoals catering) stuurt de zorgvilla aparte rekeningen naar de bewoners.
Goedkoper dan een ‘gewoon’ verpleeghuis?
In sommige gevallen kan een zorgvilla goedkoper zijn dan een regulier verpleeghuis, want in een gewoon verpleeghuis betaal je de eerste vier maanden een lage eigen bijdrage van maximaal €966,60 per maand die onder meer afhankelijk is van inkomen en vermogen. Na deze vier maanden betaal je de hoge eigen bijdrage, die in 2023 kan oplopen tot maximaal €2652,40 per maand. Het CAK int deze eigen bijdrage en baseert de bijdrage op de bij de Belastingdienst geregistreerde gegevens van twee jaar geleden. Snel geld weggeven voordat je naar het verpleeghuis gaat, om zo de eigen bijdrage omlaag te krijgen, heeft dus geen zin. Het effect daarvan merk je pas na ruim twee jaar.
Maar let op! Als je gebruikmaakt van een Persoonsgebonden Budget, Volledig Pakket Thuis of een Modulair Pakket Thuis geldt een andere, nóg lagere eigen bijdrage van maximaal €808,60 per maand. Oók na vier maanden en óók met een hoog inkomen en/of groot vermogen. Dat verschil van honderden euro’s per maand in eigen bijdrage kan ervoor zorgen dat een zorgvilla voordeliger uitpakt.
Zoals blijkt uit deze voorbeelden:
Er zijn veel verschillen per persoon en per locatie, want soms is bijvoorbeeld de eigen bijdrage lager en de huur in de zorgvilla (veel) hoger. Deze som is dus voor iedereen anders, maar de rekenvoorbeelden maken duidelijk dat een zorgvilla niet altijd duurder hoeft te zijn, zeker niet bij veel eigen vermogen. Heb je het huis onlangs verkocht, bijvoorbeeld om te verhuizen naar een huurappartement met een buffer op de bank, en kom je daarna in een verpleeghuis terecht, dan kan dat vermogen zorgen voor een forse eigen bijdrage. Helemaal nu de gemiddelde transactieprijs van een huis ruim boven de vier ton ligt.
De nadelen van zorgvilla’s
Meer luxe, kortere wachttijden én soms nog voordeliger ook. Zitten er dan géén nadelen aan zorgvilla’s? Jawel. NRC sprak onlangs tientallen betrokkenen en daarbij kwamen ook minpunten aan het licht. Zo is er in een gewoon verpleeghuis 24 uur per dag medisch toezicht en een specialist ouderengeneeskunde draagt de medische eindverantwoordelijkheid. Aan die voorwaarde hoeven zorgvilla’s niet te voldoen, omdat de bewoners niet zijn opgenomen in een ‘intramurale instelling’, maar nog ‘thuis’ wonen. Medicijngebruik is dus voor eigen risico, het zorgpersoneel bestaat vaak uit lager opgeleide woonbegeleiders en de medische verantwoordelijkheid komt bij de plaatselijke huisarts te liggen.
Die hebben het al druk genoeg en kunnen er niet ineens hoogbejaarde patiënten die veel zorg vragen, bij hebben. Als de bewoners van zorgvilla’s écht thuis zouden wonen, zouden ze waarschijnlijk over meerdere huisartsenpraktijken verspreid worden. Door de bundeling in zorgvilla’s wordt de druk op sommige huisartsenpraktijken te hoog. Doordat er minder medische deskundigheid aanwezig is in zorgvilla’s kunnen ze niet álle specialistische zorg bieden die soms nodig is. Zo kan het gebeuren dat ernstig zieke bewoners in de laatste fase alsnog verstoken blijven van de juiste zorg en moeten verhuizen naar een regulier verpleeghuis. De Nederlandse Zorgautoriteit wijst vanwege de wirwar van woonvormen op het lastige onderscheid tussen ‘thuis’ en ‘in het verpleeghuis’. Het maakt goed toezicht lastig.
De kosten kunnen bovendien snel oplopen. Naast de huur is er soms een toeslag voor gas, water, licht, servicekosten, entertainment en meer. Kijk bij een mogelijke keuze voor een zorgvilla dus goed naar de daadwerkelijke kosten: kun je het betalen? En voor hoelang? En kijk ook goed naar de contacten met de plaatselijke huisarts én de mogelijkheden voor extra zorg als het later misschien slechter gaat. Het Zorgkantoor in de regio kan aan de hand van het zorgprofiel kijken welke zorg het best past én waar deze geboden wordt. Op www.zorgkaartnederland.nl kun je op naam/adres zoeken naar ervaringen van andere bewoners.
Bron: Eigen bijdrage rekenhulp CAK, op basis van alleenstaande vrouw, geboren 1-1-1945, zorgvilla met Modulair Pakket Thuis.
Op Plusonline.nl bieden we iedereen de kans gratis kennis te maken met Plus Magazine. Hét maandblad bomvol informatie en inspiratie. Maar deze artikelen, dossiers en columns maken kost veel tijd en geld. Wilt u meer? Overweeg dan ook een abonnement op Plus Magazine.
