Veel mensen sparen met een lijfrente voor extra pensioen. Als die vrijvalt, sta je voor de keuze: uitbetalen of uitstellen. Deskundige Jeroen Wolfsen geeft antwoord op veelgestelde vragen.
Wat is een lijfrente?
Met een lijfrente spaart u bij voor uw pensioen. Dit kan bij een verzekeraar (met een lijfrentepolis) of bij een bank (met een lijfrente bankspaarrekening). We noemen dit een opbouwende lijfrente. Als u de AOW-leeftijd bereikt, wordt het een uitkerende lijfrente. U ontvangt gedurende een aantal afgesproken jaren een aanvulling op uw pensioen. De lijfrente levert belastingvoordeel op: de inleg is aftrekbaar tegen een hoog belastingtarief, de uitkeringen worden belast met een lager tarief.
Is er verschil tussen lijfrente banksparen en een lijfrenteverzekeringspolis?
Belastingtechnisch is er geen verschil; voor beide producten gelden dezelfde fiscale regels. Banksparen heeft een paar voordelen ten opzichte van een verzekering. Zo loopt u bij banksparen tot €100.000 geen enkel risico, omdat uw geld gedekt is op basis van het Depositogarantiestelsel van De Nederlandsche Bank. Gaat een verzekeraar failliet dan kunt u uw geld of een deel daarvan verliezen. Ook bij overlijden is er minder risico bij banksparen, omdat het nog resterende bedrag altijd naar de nabestaanden gaat. Bij een verzekeraar kan het geld bij overlijden in de zak van de verzekeraar verdwijnen. Tot slot kent banksparen minder kosten, waardoor de uitkering vaak hoger is. Hier staat tegenover dat u bij een verzekeraar een levenslange uitkering kunt krijgen. Bij banken is dit meestal maximaal 30 jaar.
Hoeveel belasting betaal ik over mijn lijfrente?
Vóór het bereiken van de AOW-leeftijd betaalt u over de eerste schijf (tot €36.410) meer belasting (37,07 procent) dan ná de AOW- leeftijd (19,17 procent). Vaak is het dus voordeliger om met uitkeren te wachten tot na de AOW-leeftijd.
Hoe weet ik wanneer mijn lijfrente vrijvalt?
Een lijfrentepolis heeft bijna altijd een vaste einddatum. U krijgt dan bericht van de verzekeraar en kunt kiezen of u wilt beginnen met uitkeren of dat u dit nog even uitstelt. Een lijfrente bankspaarrekening kent (net als een normale spaarrekening) geen echte einddatum. Voor beide producten geldt wel een fiscale einddatum: uiterlijk vijf jaar na het jaar waarin u de AOW-leeftijd bereikt, moet u de lijfrente omzetten in een uitkering.
Hoe krijg ik zoveel mogelijk uitgekeerd?
Als de lijfrente vrijvalt mag u ‘shoppen’ met dat kapitaal. U hoeft het namelijk niet te laten uitkeren door de bank of verzekeraar waar het vrijkomt – dit kan ook bij een andere bank of verzekeraar. Shoppen loont. Door goed te vergelijken kunt u tientallen euro’s per maand meer krijgen. Het vergelijken van lijfrente-uitkeringen gaat heel makkelijk op een vergelijkingssite.
Mijn lijfrente valt vrij. Ik heb het geld nu niet nodig omdat ik langer doorwerk. Kan ik de uitkeringen doorschuiven?
Ja, dat kan. Er zijn twee mogelijkheden. Als u de uitkeringen een paar maanden tot bijna twee jaar wilt uitstellen, kunt u gebruikmaken van de wettelijke bedenktijd. Een lijfrente die in 2022 vrijkomt, moet worden omgezet in een nieuwe lijfrente vóór 31-12-2023. In die periode krijgt u geen rente vergoed van de partij waar de lijfrente is vrijgekomen. De andere optie is dat u het geld nog een aantal jaren onderbrengt in een nieuwe (opbouwende) lijfrente. U hoeft dan niets meer in te leggen en zet het geld van de ene aanbieder over naar de andere. Ook dan kunt u overstappen naar een andere aanbieder als die meer oplevert.
Mag ik een lijfrente ook in één keer uit laten keren?
Nee, dat mag niet. Een lijfrente die gaat uitkeren vanaf de AOW-leeftijd moet minimaal vijf jaar lopen. Houdt u zich niet aan de fiscale regels dan kan de Belastingdienst een forse boete opleggen: de revisierente. Die bedraagt 20 procent van de waarde. Dit komt nog eens bovenop het ‘normale’ belastingtarief van maximaal 49,5 procent. Er is één uitzondering: een ‘oud regime lijfrente’. Dit is een polis waarvoor u premie hebtbetaald en die is afgesloten voor 16 oktober 1990, of voor 1 januari 1992 als het een eenmalige storting (koopsom) was. Een oud regime polis biedt meer flexibiliteit. Zo mag u het bedrag wél in één keer opnemen of het laten uitkeren aan iemand anders.
Kan ik de lijfrente schenken?
Alleen met oud regime polissen kan dit. Schenken kan interessant zijn voor wie zelf veel belasting betaalt. De lijfrente kan dan worden geschonken aan bijvoorbeeld een (klein)kind. Schenken aan uw echtgenoot om belasting te besparen mag niet.
Jeroen Wolfsen is oprichter van vergelijker Moneywise.nl en geeft onafhankelijk advies over financiële producten.
