Kom ik door het nieuwe pensioenakkoord straks maanden zonder inkomsten te zitten?
Hoe gek dat ook klinkt, maar dat kan! Mensen die nu 63 jaar zijn, krijgen volgens het nieuwe politiek akkoord van CDA, VVD, D66, ChristenUnie en GroenLinks, een maand later dan hun 65e verjaardag hun AOW. Voor mensen van eind 50 of begin 60, loopt dat AOW nog veel harder weg. In 2019 moet de AOW leeftijd al 66 jaar zijn. De volgende stappen zijn dus bijna twee maanden per jaar. Daarna gaat het proces gewoon verder, tot de AOW-leeftijd in 2025 al 67 jaar is.
[[adsense]]
Daarmee staat ‘de complete oudedagvoorziening’, waar mensen gedurende tientallen jaren heilig in geloofden, ter discussie. Ze weten niet meer wanneer ze AOW krijgen, hoe hoog hun aanvullend pensioen zal zijn en of hun werk (of prepensioen) nog wel aansluit op het pensioen. Zelfs de mogelijkheden van belastingaftrek voor degenen die particulier voor hun pensioen sparen, staan onder druk.
De vragen dringen zich op.
Zijn werkgevers verplicht om hun mensen na hun 65e verjaardag in dienst te houden?
Nee, op dit moment zijn ze dat niet. Bedrijven en instellingen mogen hun mensen ontslaan als ze 65 jaar worden. Van dat recht zullen ze niet zo snel afstand doen, want een jongere werknemer is nu eenmaal (veel) goedkoper dan een oudere, die alle loonschalen reeds doorlopen heeft. Bovendien zien veel bedrijven en overheden in ‘natuurlijk verloop’ een goede en goedkope mogelijkheid de loonkosten te verlagen. Maar ook hierover is het laatste woord nog niet gezegd.
Een andere vraag is of het prepensioen dat veel mensen genieten, straks zal aansluiten op de nieuwe AOW leeftijd. Nee, dat zal zeker niet het geval zijn. De regelingen zijn voor jongere generaties geschrapt omdat ze onbetaalbaar werden. Dan ligt het niet voor de hand de huidige regelingen weer te verlengen. De problemen van deze groep vroeg gepensioneerden, komen wellicht ter tafel bij nieuwe CAO onderhandelingen van hun bedrijf of bedrijfstak. Bij die onderhandelingen zullen bonden en werkgevers toch stevige robbertjes moeten vechten om het nieuwe pensioenakkoord handen en voeten te geven.
In de toekomst lost dit probleem zich overigens vanzelf op, omdat er geen pre-pensionado’s meer zijn.
Een derde cruciale vraag is, of het aanvullend pensioen, dat mensen hebben bij een verzekeraar of pensioenfonds, gelijk op gaat met de verschuivende AOW leeftijd. In dat geval hebben mensen die op hun 65e geen werk hebben, helemaal geen inkomsten meer.
In de meeste pensioenreglementen is sprake van een flexibele ingangsdatum. Mensen kunnen dus hun pensioen gewoon op hun 65e laten uitkeren. Maar ook daar zit een addertje: vanaf 2014 wordt de jaarlijkse pensioenopbouw voor jong en oud kleiner. Ouderen pikken daar een staartje van mee, ook hun pensioenuitkering wordt erdoor beïnvloed. Kiezen voor uitkering bij 65 jaar is straks tevens kiezen voor een lagere uitkering.
De nieuwe plannen van de Tweede Kamer zijn veel directer dan het eerdere voorstel van het kabinet Rutte, om de AOW leeftijd in 2010 in één keer te verhogen tot 66 jaar. Dat is al door de Tweede Kamer goedgekeurd, maar verdwijnt mogelijk weer in de prullenmand. Mensen van 57 jaar en ouder hadden daar geen last van; de overigen hadden tenminste nog acht jaar de tijd om zich financieel en misschien ook wel mentaal, voor te bereiden om een jaar later met pensioen te gaan.
Overigens is het niet zeker dat de nieuwste verschuiving van de AOW leeftijd ook daadwerkelijk doorgevoerd wordt. Dat gebeurt alleen als de vijf partijen die zich aan dit akkoord verbonden hebben, ook na de verkiezingen een meerderheid in de Tweede Kamer houden. De grijze golf heeft met z’n stemgedrag dus daadwerkelijk invloed op het eigen pensioen.
