Verkiezingen Tweede Kamer: dit zeggen de politieke partijen over de vergrijzing

Getty Images

De samenleving vergrijst in rap tempo. In 2040 is naar schatting 26 procent van de bevolking 65-plusser – een derde van hen zelfs ouder dan 80 jaar. In 2012 telde Nederland een kleine 700.000 80-plussers, in 2040 zullen dat er ruim anderhalf miljoen zijn. De vraag is: welke politieke partijen nemen dit thema expliciet op in hun plannen voor de komende jaren?

50PLUS
•    Het ontbreekt de landelijke politiek aan een visie op vergrijzing
•    Wil een brede maatschappelijke dialoog over de betaalbaarheid, houdbaarheid en duurzaamheid van de zorg. Welke zorg hoort in de basisverzekering, wat is zinnige zorg, hoe gaan we om met de kosten van vergrijzing en het stijgende personeelstekort
•    Wil zorgen voor de nodige randvoorwaarden om huidige en toekomstige generaties ouderen goed oud te laten worden, middenin de samenleving, met een passend pensioen, in een geschikte woning en goede zorg
•    Goed ouderenbeleid is een gedeeld belang, van jong en oud, rijk en arm, ziek en gezond

VVD
•    Als gevolg van de vergrijzing zal een groter beroep worden gedaan op de zorg
•    Problemen als gevolg van doorgeschoten marktwerking in de zorg aanpakken, investeren in de zorg, de zorg betaalbaar houden door altijd kritisch te blijven kijken of alle zorg ook echt passend is en gebruikmaken van de kansen die digitalisering in de zorg biedt
•    Meerjarige agenda ouderenzorg opstellen, met aandacht voor meer keuzevrijheid, eigen regie en betaalbaarheid

CDA
•    De vergrijzing is een van de grote vraagstukken voor de Nederlandse samenleving – naast het klimaat, migratie, polarisatie en sinds 2020 ook de coronacrisis
•    Gezond oud worden doe je door actief mee te doen: werk, vrijwilligerswerk, ervaringen delen met de jongere generaties
•    Ouderen moeten meer mogelijkheden krijgen om langer door te werken of juist langzamer af te bouwen
•    Er moet meer keuze en variatie in het woningaanbod voor ouderen komen
•    Door als samenleving voor ouderen te zorgen, laten we waardering zien en houden we hen betrokken
•    Uitbreiding van het aantal verpleeghuizen
•    Innovatie kan het zware werk in de ouderenzorg verlichten, zodat er meer tijd is voor contact met de ouderen zelf

ChristenUnie
•    De vergrijzing is een grote maatschappelijke opgave. We moeten met minder mensen meer werk doen, onder andere in de ouderenzorg, het ziekenhuis en op school. Arbeidsmigratie is nodig om de vergrijzing van onze samenleving op te vangen. De maatschappelijke behoefte moet daarbij leidend zijn. Er is meer afstemming nodig tussen vraag en aanbod, betere regulering van arbeidsmigratie vanuit het publieke belang en hardere afspraken binnen de Europese Unie
•    De uitgaven aan de ouderenzorg stijgen waarschijnlijk van € 19 miljard in 2018 naar € 43 miljard in 2040. Om ouderen zorg en aandacht te kunnen blijven geven, is een andere manier van denken nodig. De veerkracht van ouderen zelf wordt belangrijker. Mensen moeten zich tijdig voorbereiden op de oude dag door zich af te vragen: hoe blijf ik (financieel) gezond, wie zorgt straks voor mij en voor wie zorg ik en waar kan ik blijven wonen? We moeten ouderen letterlijk en figuurlijk een waardige plek geven in onze samenleving
•    € 1 miljard naar ouderenhofjes en generatiewoningen
•    Gemeenten verplicht om ouderenwoningen te realiseren
•    Voor welke wijk één samenwerkingsverband voor lokale ouderenzorg met een team van wijkverpleegkundigen als aanspreekpunt
•    Investeren in voldoende verpleeghuiszorg
•    Nederland dementievriendelijk: investeren in dementievriendelijke gemeenten zodat mensen zo lang mogelijk kunnen meedoen aan het openbare leven
•    Gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren betalen gezamenlijk mee aan het voorkomen van zorg, bijvoorbeeld door valpreventie, welzijn op recept en een ruim lokaal aanbod aan activiteiten gericht op zingeving, sociale betrokkenheid en vitaliteit
•    Slimme technologie beter gebruiken

SGP
•    Een beleid dat het gezin centraal stelt, is ook positief voor de oplossing van het vraagstuk vergrijzing
•    De komende jaren lastige knopen doorhakken om toegankelijkheid, inrichting en betaalbaarheid van de zorg te behouden
•    Het woningaanbod en de woonmogelijkheden voor ouderen moeten breder worden, onder meer met kangoeroewoningen
•    Bevorderen dat jongeren en ouderen voor elkaar zorgen
•    Ouderenzorg moeten we integraal benaderen: knelpunten tussen de zorgwetten moeten worden opgelost
•    Ouderen stimuleren zich zo lang mogelijk op betekenisvolle wijze in te zetten voor de samenleving
•    De overheid moet actief beleid voeren voor een positief beeld van ouderen en als maatschappij moeten we de ‘wijsheid van de grijsheid’ koesteren

D66
•    De zorg voor ouderen moet beter
•    Zorginstellingen moeten ruimte krijgen om te investeren in technologische hulpmiddelen, innovatie, digitale zorg en arbeidsbesparende technologie. Waar nodig moeten we ouderen helpen met digitale zorg
•    Financiële beloning voor gemeenten die goede preventieve ouderenzorg en acuut beschikbare thuiszorg leveren en er op die manier voor zorgen dat minder mensen een Wlz-indicatie (Wet langdurige zorg) nodig hebben
•    Meer woningen voor senioren
•    Positie van regionale ziekenhuizen versterken
•    Ouderen moeten veel meer keuzevrijheid krijgen, zodat ze bij zorgvraag minder snel naar een verpleeghuis hoeven
•    Meer sportaanbod voor ouderen: houdt mensen fit en zorgt voor sociale contacten

PvdA
•    Invoering generatie-pact. Ouderen krijgen de gelegenheid om minder te werken en jongeren krijgen het recht om op die plek ingewerkt te worden
•    Meer mensen wonen langer zelfstandig thuis. Daarom investeren in het aanstellen van meer wijkverpleegkundigen
•    Meer geschikte woningen en een breder aanbod aan woonvormen voor ouderen
•    Er komen meerjarige plannen om de vereiste capaciteit in verpleeghuisinstellingen in kaart te brengen. De instellingen moeten beter aansluiten bij de wensen van ouderen
•    Investeren in programma’s waarin wordt gewerkt aan het op peil houden van de gezondheid en vitaliteit van ouderen

GroenLinks
•    Bij nieuwbouwwoningen wordt toegankelijkheid standaard meegenomen, zodat alle nieuwbouwwoningen levensloopbestendig zijn
•    Extra verpleeghuisplekken, passende seniorenwoningen, meer voorzieningen voor ouderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen
•    In medische opleiding en op de werkvloer meer aandacht voor persoonlijke ouderenzorg en zorg voor ouderen met een ongeneeslijke ziekte
•    Toegankelijkheid op basis van VN-verdrag wordt in heel Nederland de norm: openbaar vervoer, publieke ruimte en overheidsgebouwen moet goed toegankelijk worden voor ouderen en mensen met een beperking

SP
•    Ouderen moeten kunnen kiezen tussen goede zorg thuis of een plek in een kleinschalig Zorgbuurthuis
•    Ouderen met een beginnende zorgbehoefte kunnen ondersteuning krijgen van het Zorgbuurthuis

PvdD
•    Steun voor (ouderen)zorgcentra voor specifieke groepen en culturen
•    Ouderen hebben de keuze tussen goede zorg thuis of een plek in een verpleeghuis. Er wordt extra geïnvesteerd in wijkverpleging
•    Er worden nieuwe kleinschalige verpleeghuizen gebouwd en er komen meer faciliteiten voor dagbesteding voor thuiswonende ouderen
•    Ouderdom verdient veel meer waardering en eenzaamheid onder ouderen moeten we voorkomen. Gemeenten en zorgkantoren moeten genoeg middelen krijgen om voldoende activiteiten voor ouderen te organiseren

PVV
•    Zorg wordt nationale prioriteit
•    Forse salarisverhogingen voor de zorg, tienduizenden extra zorgmedewerkers
•    Administratie in de zorg automatiseren, standaardiseren of afschaffen: meer tijd om te zórgen
•    Een tarief voor thuis- en verpleeghuiszorg
•    Er moet een minister voor Ouderenhuisvesting komen, want er zijn tienduizenden nieuwe verpleeghuisplekken en tienduizenden nieuwe aangepaste woningen nodig

Lijst Henk Krol
•    Werkgevers betalen lagere sociale lasten en voorzieningen voor werknemers van 45 jaar en ouder
•    We leren van landen als Japan en Taiwan: daar blijven ouderen langer actief en maatschappelijk betrokken
•    Groepswonen en familiehuizen worden financieel en fiscaal aantrekkelijker gemaakt
•    Meer verzorgings- en verpleeghuizen; het Rijk moet zelf ook verpleeghuizen bouwen
•    Nederland gaat internationaal toonaangevend onderzoek doen naar dementie
•    Alleen toestemming voor woningbouw als een deel van de woningen levensloopbestendig wordt
•    Woningbouwcorporaties moeten een verplicht aantal levensloopbestendige woningen bouwen
•    Onderwijs voor ouderen wordt normaal

FvD
•    Generatiewoningen stimuleren: meer contact tussen ouderen en jongeren, ouderen minder eenzaam
•    Uitbreiden thuiszorg en huishoudelijke hulp op een zo’n klein mogelijke schaal
•    Stimuleren en ondersteunen mantelzorg via innovatie
•    In stand houden en waar mogelijk uitbreiden van verzorg- en verpleeghuizen
•    Eenzame ouderen ondersteunen door middel van lokale vrijwilligersprojecten
•    Meer keuzevrijheid voor ouderen die willen blijven werken

Denk
•    De vergrijzing leidt tot een afname van de beroepsbevolking en brengt een hogere zorglast met zich mee. DENK wil de ouderenzorg optimaliseren en daarbij rekening houden met preventie, cultuursensitiviteit, eigen regie en zolang mogelijk thuis blijven wonen
•    Arbeidsmigratie uit bijvoorbeeld Oost- Europa is een gedeeltelijke oplossing voor de vergrijzing in ons land. Het is echter van belang om excessen, zoals uitbuiting, te voorkomen
•    We moeten ervoor zorgen dat we de fouten die we met de komst van de arbeidsmigranten in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw niet herhalen. Dat betekent meer begeleiding en actief inzetten op het leren van Nederlands

Auteur