In Centraal-Turkije hebben regen en wind een onaards mooi landschap gebeeldhouwd in miljoenen jaren oude tuflagen. Middeleeuwse christenen hebben er hemelse schoonheid aan toegevoegd door grotkerken uit te hakken.
'Wat is de mooiste plek op aarde waar je geweest bent?', wordt mij als reisfotograaf vaak gevraagd. Ik antwoord dan altijd dat elke streek zijn eigen schoonheid heeft, als je maar goed genoeg kijkt. Maar als de vrager aandringt, geef ik toe dat ik stiekem toch een favoriet heb: Cappadocië in het hart van Turkije.
Vulkanische as
Er zijn weinig plekken op aarde waar ik zo in de ban raak van de geologische ‘creativiteit’ van onze planeet. In tientallen valleien en nauwe canyons kun je je vergapen aan een eindeloze reeks van erosievormen: paddenstoelen, kegels, pilaren, zoutvaatjes, schaakstukken en puntmutsen. Dat alles in formaat XXL. Ik kan er mijn fantasie ongebreideld de vrije loop laten. Het ene moment dwaal ik door het okerkleurige zuilenwoud van een Egyptische tempel en even later sta ik verbluft voor een helling die uit honderden oogverblindend witte ballerinarokjes lijkt te bestaan.
Al dit moois is tufsteen: dikke lagen vulkanische as die tien miljoen jaar geleden zijn afgezet en daarna door regen en wind in een natuurlijke beeldentuin zijn omgetoverd. Vulkanen domineren delen van dit landschap. Bijvoorbeeld de 3200 meter hoge kegel van de Hasan Dağı, die vooral in het voorjaar met zijn besneeuwde top een majestueuze aanblik heeft. De lente is sowieso een gunstige tijd om Cappadocië te bezoeken. Niet alleen omdat de grote toeristenstroom nog niet op gang gekomen is, maar ook vanwege de bloeiende abrikozenbomen en wilde amandelstruikjes, die het landschap een feestelijk accent geven.
Bijbelse scènes
Cappadocië is niet alleen een landschappelijk wonder, maar ook een culturele schatkamer. Dat komt vooral door de vroege kerstening van de streek door de apostel Paulus. Vanaf de derde eeuw begonnen christenen er kerken, grotwoningen en kloosters in de tufsteen uit te hakken.
Er zijn maar liefst duizend grotkerken bewaard gebleven. De oudste kerken en kapellen zijn beschilderd met simpele motieven, die meestal zijn aangebracht met okerpigment, dat in de directe omgeving werd gewonnen. Vooral in de achtste eeuw, de periode van het iconoclasme – toen geen menselijke figuren mochten worden afgebeeld – overheersten symbolen zoals kruizen, vissen en bomen. Daarna raakte het afbeelden van Bijbelse scènes in zwang en werden vooral tijdens de Byzantijnse bloeiperiode van de elfde eeuw kleurrijke meesterwerken geschilderd.
Godendrank
Ik herken hier allerlei taferelen die ook in Europa’s middeleeuwse kerken te bewonderen zijn, zoals het Laatste Avondmaal, het verraad van Judas en de vlucht naar Egypte. Opvallend is dat bij veel gezichten de ogen zijn weggekrast. Dat heeft niets te maken met religieus vandalisme, maar alles met bijgeloof. Als je de verfstof van de weggekraste ogen in water oploste, zou dat een medicinaal drankje tegen oogziektes opleveren, zo dacht men vroeger.
De meeste kerken zijn te vinden binnen de driehoek Nevşehir-Ürgüp-Avanos met als hoogtepunt de grotkerken en kloosters in het Openluchtmuseum Göreme. In het hoogseizoen kan het hier erg druk zijn, maar daar heb ik gelukkig geen last van. Als alternatief kun je door de naburige valleien dwalen en op goed geluk een van de vele in de tuf uitgehakte ruimtes binnenstappen. Om daar verrast te worden door simpele, met okerverf geschilderde christelijke symbolen of in het plafond uitgehakte kruizen.
Na zo’n ontdekkingstocht is het heerlijk om op een terras in Göreme neer te strijken en te genieten van een glas lokale wijn. Een godendrank die, dankzij de vruchtbare vulkanische bodem van Cappadocië, even bijzonder is als het magische landschap.
Cappadocië praktisch
- Veel informatie vind je op de website van het Turks Verkeersbureau: www.welkominturkije.nl
- Turkish Airlines en Pegasus Airlines vliegen in vijf uur (met tussenstop in Istanbul) naar Kayseri. Vandaar is het één uur rijden naar Göreme.
- Beste reistijd: voor- en najaar. In de zomer kan het er erg warm zijn en is het bovendien zeer druk vanwege de grote aantallen toeristen.
- Openluchtmuseum Göreme: www.goreme.com
- Een ballonvlucht is een unieke manier om deze wonderlijke landschappen te bewonderen. Je moet er wel vroeg voor opstaan en een vlucht is duur: reken op zeker €150. Ook kan het weer roet in het eten gooien.
Tekst en foto’s: Mick Palarczyk
- Plus Magazine
