Rondreis door West-Afrika

 

Machtige koninkrijken zoals die van de Ashanti en van de heersers van Dahomey boden met succes weerstand aan de expansiedrift van de blanken. Hun paleizen staan op de Werelderfgoedlijst. Dat geldt ook voor de unieke koloniale forten in Ghana, die stil getuigen van een verleden waarin Nederland een belangrijke rol heeft gespeeld. De reis wordt bekroond met een bezoek aan het jaarlijkse voodoofestival in Benin.

Dag 1, vr 28/12 Om 15.15 uur vertrek per nonstop lijnvlucht van KLM van Amsterdam naar de Ghanese hoofdstad Accra, waar aankomst om 21.00 uur. We logeren twee nachten in een centraal gelegen hotel. 

Dag 2, za 29/12 Vandaag verkennen we de modern aangelegde, bruisende stad Accra. We brengen eerst een bezoek aan het Nationaal Museum.

Zeer bijzonder in deze streek zijn de doodskisten die men in alle gewenste vormen en maten kan bestellen: als oester, straalvliegtuig, bierfles, kip met kuikens en wat men verder zoal bedenken kan. 

Dag 3, zo 30/12 We rijden langs de kust van Accra via de stad Cape Coast naar Elmina. Hier woont het Fante-volk. We zien er onder meer de grootste posubans, schrijnen die door Asafo-groepen worden gemaakt en onderhouden. De Asafo zijn militaire genootschappen die instaan voor de verdediging van de stad. Hun veelkleurig gebeeldhouwde schrijnen zijn uniek in Afrika. Ook maken we een stop bij de resten van Fort Amsterdam. De kust ziet eruit zoals die in reclamefolders, met witte stranden, kokospalmen en een blauwe zee. Cape Coast lijkt wat betreft architectuur en opzet op een Engelse provincieplaats. We bezoeken in de middag het grote Cape Coast Castle, vanwaar duizenden slaven werden geëxporteerd naar de Nieuwe Wereld. Ruim voor het donker komen we aan in het prettige plaatsje Elmina, waar we twee nachten verblijven in een aangenaam en luxe strandhotel.

Dag 4, ma 31/12 ’s Ochtends wandelen we langs enkele posubans naar Fort St. Jago, het vroegere Fort Coenraadsburg. Het is nu een bescheiden museum met een onbescheiden uitzicht. Ook bezoeken we het nieuwe Elmina-Java-museum dat gaat over de ruim 3000 Ghanezen die in het KNIL vochten. De relatie van Ghana met Nederland wordt belicht aan de hand van het verhaal van twee Ashanti-prinsen die destijds in ons land werden opgevoed. 

Als alternatief kunt u vanmorgen vroeg opstaan en deelnemen aan een excursie naar het tropische oerwoud van Kakum National Park, om daar de befaamde canopy walk te maken tussen de hoge boomkruinen met zijn vele vlinders. U bent vóór de middag terug. 

‘s Middag’s bezoeken we in Elmina het imposante en enigszins sinistere slavenfort St. George, dat de Hollanders in 1637 op de Portugezen veroverden en dat zij later op hun beurt moesten afstaan aan de Engelsen. Het ligt tegenover de hoogte met daarop fort St. Jago. Ook bevindt zich in Elmina nog altijd de oude begraafplaats van de Hollanders.

Dag 5, di 01/01 Wij rijden het binnenland in naar de Ashanti-hoofdstad Kumasi. Langs deze route werden veel slaven verhandeld. We stoppen bij een herdenkingsplaats langs de rivier. Verderop verandert het landschap gaandeweg en rijden we de gordel van tropisch woud in, waar nog belangrijke delen van over zijn. Na de lunch in Kumasi bezichtigen we de stad. In het Culturele Centrum van Kumasi wordt de geschiedenis van het hier levende Ashanti-volk in beeld gebracht. We bezoeken onder andere het museum van koning Prempeh II. We zien er talrijke voorwerpen die verband houden met de geschiedenis en het koningschap van de Ashanti. Tot slot brengen we een bezoekje aan het oude en bescheiden Manhyia-paleis.

Dag 6, wo 02/01 Ochtendexcursie via een mooie route naar de belangrijke AngloGold Ashanti-goudmijn van Obuasi, voor een interessante rondleiding gevolgd door een uitstekende lunch. Na terugkeer kunt u genieten van de faciliteiten van het hotel of een wandeling maken langs het meer.

Dag 7, do 03/01 De Ashanti zijn beroemd vanwege de traditionele ambachten die in de dorpen rond Kumasi worden beoefend en waar we een kijkje nemen. Ieder dorp kent zijn eigen specialiteit, zoals Bonwire waar mooie traditionele huizen met binnenhoven zijn en men de befaamde kente-stof weeft. Andere dorpjes zijn gespecialiseerd in houtsnijwerk en de bijzondere adinkra-stoffen met hun symbolisch geladen versieringen. Daarnaast bekijken we onder meer een gerestaureerde Obosomfie-schrijn: een fetisjhuis dat als de verblijfplaats van een bovennatuurlijke geest wordt beschouwd. In deze omgeving zijn tien vergelijkbare schrijnen, die allen op de Werelderfgoedlijst staan als voorbeelden van traditionele Ashanti-architectuur.

Dag 8, vr 04/01 We rijden van Kumasi naar Akosombo. Onderweg maken we een stop bij het kleine vlinder- en vogelreservaat van Bobiri. Daarna rijden we door naar Somanya. Hier worden kralen gefabriceerd uit glas, klei en botjes en worden ook antieke kralen gerestaureerd. Voor de Ashanti hebben deze een grote symbolische waarde. Iets verderop ligt Akosombo, waar we zullen overnachten, boven een enorme stuwdam. Deze houdt het grootste kunstmatige meer op aarde, het Voltameer, in stand.

  

Dag 9, za 05/01 Vanmorgen rijden we van Akosombo naar Lomé, de hoofdstad van het kleine Togo. Deze stad ligt direct voorbij de grens. We bezoeken er een smaakvol privé-museum met prachtige, soms unieke, stukken.

Dag 10, zo 06/01 We brengen nog een kort bezoek aan het bescheiden Nationaal Museum in Lomé met zijn historische voorwerpen en kleding. Op de grote fetisjmarkt vinden we de meest uiteenlopende traditionele medicijnen en fetisjen, waaronder zwangerschapspoeder en ‘donderstenen’. Vervolgens rijden we naar Cotonou in de Republiek Benin, waar we tweemaal overnachten. De rest van de middag is er geen programma.

Dag 11, ma 07/01 Dichtbij Cotonou ligt Porto Novo, de rustige hoofdstad van Benin en de residentie van een van de Dahomey-koningen die over het Fon-volk regeren. We bekijken er een verzameling ceremoniële maskers van het Yoruba-volk. Ook bezoeken we het voormalige paleis van de koningsdynastie die hier tot 1976 regeerde en wonen we de wonderbaarlijke voorstelling bij van de Zangbetos. Dit gilde van nachtwakers vormt een niet officiële politie, die bij nacht verantwoordelijk is voor de veiligheid van de gemeenschap. In Porto Novo zijn veel voormalige slaven uit Brazilië neergestreken. Dat is te zien in het Da Silva-museum. Op de terugweg bezoeken we per boot een der dorpen die op palen in een meer gebouwd zijn.

Dag 12, di 08/01 Rit naar het legendarische Abomey, waar we eenmaal overnachten. Dit was de hoofdstad van het koninkrijk Dahomey. In de middag bezoeken we de monumenten: de twee overgebleven koningspaleizen met hun basreliëfs, en enkele tempels. Hier wordt duidelijk waarom de Franse bestuurders de macht van dit koninkrijk vreesden. De huidige koning Agoli Agbo hoeven wij niet te vrezen. Hij zal ons verwelkomen met een receptie en een dans van vrouwelijke krijgers, die zijn belangrijkste militie waren en vroeger zeer werden gevreesd.

We lunchen in Allada, waar we de voorbereidingen zullen zien van het voodoofestival dat morgen gehouden zal worden. Vervolgens rijden wij naar Ouidah, waar we tweemaal overnachten in een resort aan zee. Ouidah was de haven waarvandaan de slaven vertrokken. We brengen er een bezoek aan het heilige woud en de tempel van de pythons en volgen de weg langs de lagune die de slaven naar de kust moesten afleggen alvorens ingescheept te worden naar de Nieuwe Wereld. Het historisch museum aan de Rue van Vollenhoven geeft een goed beeld van de wederzijdse beïnvloeding van Brazilië, het Caraïbisch gebied en Dahomey.

Dag 14, do 10/01
Op deze dag heeft het jaarlijkse voodoofestival plaats dat we bijwonen. De oorsprong van voodoo of vodun ligt hier. Zang, dans en het bespelen van drums begeleiden de priesters of juju bij hun communicatie met de uitgebreide geestenwereld. Dit levert uitermate kleurrijke en fotogenieke taferelen op. In de loop van de dag keren we terug naar ons hotel.

Dag 15, vr 11/01
’s Morgens is er geen programma en hebben we tijd om uit te slapen. In de loop van de middag keren we terug naar Lomé, waar we dineren alvorens naar de luchthaven te vertrekken. Rond 23.00 uur vertrekt onze indirecte lijnvlucht met Air France.

Dag 16, za 12/01
Aankomst in Amsterdam om 09.20 uur.

Drs. Frank A. Herreman is kunsthistoricus, voormalig conservator van het Etnografisch Museum te Antwerpen en voormalig Director of Exhibitions van het Museum for African Art in New York. Hij organiseerde meerdere tentoonstellingen van Afrikaanse kunst waaronder Het Gelaat van de Geesten, Maskers uit het Zaïre-bekken, Material Differences; Art and Identity in Africa en Hair in African Art and Culture. Recent verleende hij medewerking aan de tentoonstelling ‘125 Meesterwerken’ uit de collectie van het Wereldmuseum te Rotterdam.

Drs Rosalie van Deursen is kunsthistorica met als specialisatie West-Afrika. Ze geeft les aan de Hogeschool voor Toerisme in Amsterdam en organiseert studenten-uitwisselingen tussen Nederland en Mali. Zij verzorgt regelmatig lezingen over Afrikaanse en islamitische kunst. In Mali deed zij uitgebreid onderzoek voor Museum Volkenkunde in Leiden. Ze begeleidt al jaren met veel enthousiasme culturele reizen naar onder meer Oost- en West Afrika.

16-daagse vliegreis

28 december 2012 t/m 12 januari 2013

Reissom vanaf 19 september: € 4875,-

Toeslag
Eenpersoonskamer: € 550,-

De reis gaat door bij minimaal 12 deelnemers; het maximum is 19.

Indien een reis vanwege een te gering aantal deelnemers geen doorgang kan vinden, berichten we u dat uiterlijk vier weken voor vertrek.

Extra informatie