Mijn verhaal: ‘Toen zei ze opeens: het was onze vader’

Ik lag in bed, hoorde mijn vader tegen mijn zus schreeuwen. Mijn moeder deed niets dan huilen. Pien was zwanger, kon ik opmaken uit het geschreeuw. Ik schrok me rot. Hoe kon zoiets gebeurd zijn? In de weken hierna bleef Pien thuis van school. Ze zat alleen maar op haar kamer. Tot ze naar kennissen in de grote stad ging. Toen mijn zus hierna terugkwam, was haar buik plat als voorheen. 

Alles leek weer normaal, behalve dan dat Pien zich in zichzelf had teruggetrokken. Ook mijn vader gedroeg zich anders. Mij zag hij helemaal niet meer staan, al was ik nog zo’n voorbeeldige puber. Ik gaf Pien de schuld en was opgelucht toen ze op haar 17de het huis uit ging. Opgeruimd staat netjes, dacht ik – en pikte haar grote kamer in. Dat vind ik achteraf het ergste: dat ik háár zo veroordeelde. Al werd dat in de jaren erna wel wat minder, toen ik begon te beseffenwat ze had moeten doorstaan. Toen ik trouwde en een kind kreeg, praatte ik er soms over met mijn moeder. ‘Het kon écht niet anders’, zei ze dan, met een gepijnigd gezicht. Mijn vader liet zich er juist nooit over uit, hij leek er alleen maar boos over. In die tijd hoorden we maar zelden iets van mijn zus. Via via wisten we dat ze in Amsterdam woonde. 

Later stichtte ook zij een gezin. Langskomen deed ze nooit. Mijn vader, die altijd ongrijpbaar voor me is gebleven, was vier jaar overleden toen Pien contact zocht. Mijn moeder ontving haar direct met open armen, ik wilde voorzichtig zijn. Ondanks mijn scepsis voelde ik wel direct weer een band. Bloedzusters, het liet zich niet ontkennen. Hoe hecht we na verloop van tijd ook werden, zeker na de dood van onze moeder: over het verleden bleef Pien zwijgen. Tot ze vorig jaar de diagnose uitgezaaide eierstokkanker kreeg. Omdat ze gescheiden was en haar zoon in Australië woont, nam ik een paar maanden vrij om voor haar te zorgen. Op een avond, twee weken voor haar dood, was ik haar aan het voorlezen. En toen zei ze het ineens. ‘Het was onze vader. En het speelde al jaren.’ Het duurde even voordat het kwartje viel. Daarna heb ik zo gehuild. Ik schaamde me voor mijn vroegere jaloezie. 

Had ik maar geweten wat er gebeurde, had ik Pien maar kunnen helpen… Nog altijd ben ik hier dagelijks mee bezig. Het is ingewikkeld dat mijn verleden opeens is herschreven en dat de man die voor mij zo op een voetstuk stond een heel slecht mens blijkt te zijn geweest. Toch ben ik blij dat Pien mij in vertrouwen heeft genomen. Dat ik haar verdriet op het laatst toch samen met haar heb kunnen dragen, betekent veel voor me.”