Experts aan het woord
Na de zomervakantie en na de feestdagen lijkt het aantal echtscheidingen toe te nemen. Maar is dat ook zo en waarom is dat dan?
Koert Adriaans, directeur van Jurofoon, Rik Smit, mediator bij Smit Vernooij, en Liesbeth Groenhuijsen, psycholoog/pedagoog bij Pedagogische Adviespraktijk Thuis, geven antwoord.
Koert Adriaans, directeur van Jurofoon: "Wij geven onder andere voorinformatie, en verwijzen door naar een passende partij."
"In veel gevallen is de wens van een van de partners om te scheiden niet zo onverwacht. Mensen weten al dat het niet zo lekker gaat, maar negeren dat gevoel en vluchten in werk en andere bezigheden. Zijn ze dan opeens 24 uur per dag samen, dan merken ze dat hun relatie echt niet meer werkt. Dat is dus heel vaak tijdens vakanties en feestdagen, en natuurlijk in tijden van stress."
"Al acht jaar lang inventariseren we alle hulpvragen en schikken die in categorieën. Uit die cijfers blijkt al jaren dezelfde trend. Normaal gesproken krijgen we maandelijks zo'n 400 tot 500 vragen over echtscheiding, alimentatie en het ouderschapsplan. Na de zomervakantie en decemberfeestdagen zijn dat er zo'n 800. Dat is bijna een verdubbeling."
"Uit onze cijfers blijkt ook dat meer mannen dan vrouwen advies over echtscheiding vragen. In tegenstelling tot wat je dan zou verwachten, ligt het initiatief voor de scheiding juist meer bij vrouwen. Dat er meer mannen bellen komt omdat zij in eerste instantie willen weten hoe het zit met de echtscheidingsprocedure en de alimentatie."
"We leggen aan de mensen die bellen uit welke stappen je moet nemen als je wilt echtscheiden en, als er kinderen bij betrokken zijn, hoe het zit met het ouderschapsplan. In dit plan maak je samen afspraken over alles wat de kinderen betreft. Hoe lang een echtscheidingstraject duurt, hangt van een aantal zaken af. Het kan vrij snel gaan als de partners het nog goed met elkaar kunnen vinden. Je gaat naar een mediator om de stukken op te stellen en een advocaat dient vervolgens de echtscheidingsaanvraag bij de rechtbank in."
"Kunnen partners niet meer met elkaar door één deur, dan adviseren we om ieder een advocaat in te schakelen die de zaken vervolgens regelt. Zijn er grote problemen, bijvoorbeeld omdat een van de partners heel veel moeite met de scheiding heeft, dan adviseren we om een psycholoog in te schakelen."
"Grappig om nog even te melden: crisissen leiden enerzijds vaak tot scheiding, maar anderzijds ook tot een toename van het aantal huwelijken. Partners zoeken wat eerder zekerheid."
www.jurofoon.nl
Rik Smit, mediator bij Smit Vernooij, praktijk voor financiële planning en mediation: "Een mediator is onpartijdig."
"Ook in mijn praktijk merk ik dat na de zomervakantie of na de feestdagen het aantal aanvragen voor mediation bij echtscheidingen twee tot drie keer zo hoog is. In veel gevallen speelt bij een van de partners de gedachte aan echtscheiding al langer. Wanneer men dan de hele dag op elkaars lip zit, barst de bom en komt het hoge woord eruit."
"Het is dan belangrijk om samen in gesprek te gaan onder begeleiding van een onafhankelijke deskundige, de familiemediator. Die zorgt ervoor dat alle afspraken goed op papier komen in het zogenaamde echtscheidingsconvenant. Die onpartijdigheid is heel belangrijk om de zaken zo duidelijk en helder mogelijk te regelen. Wanneer een van de partners een afspraak met mij wil maken, vertel ik dan ook direct dat ik in het telefoongesprek niets wil horen over de achtergronden van de scheiding. Het telefoontje is puur bedoeld om een afspraak te plannen voor een kennismaking met beide partijen tegelijk. Omwille van mijn neutraliteit spreek ik ook niet apart met de partners."
"Tijdens die eerste afspraak vraag ik dan altijd: is er sprake geweest van een scheidingsmelding en was de partner duidelijk in het melden van de echtscheiding? Is het antwoord 'ja', dan gaan we alles inventariseren en worden de afspraken op papier gezet. Emoties spelen altijd een rol en ook daarom is deskundigheid zo belangrijk."
"Als mediator help ik de partners begrip te tonen voor elkaar, zonder dat men het gevoel krijgt dat ik partij kies. Daardoor kan ik partijen nader tot elkaar brengen. Zijn er echte persoonlijke problemen die het proces kunnen belemmeren, dan verwijs ik door naar een hulpverlener - bijvoorbeeld een psycholoog - om op persoonlijk vlak te ondersteunen. Heel soms raken mensen zo met elkaar in gesprek, dat ze het toch nog eens samen willen proberen. Maar meestal zet men de scheiding door."
"Een traject bij een mediator duurt gemiddeld zes tot zeven gesprekken. Dat lijkt veel, maar de totale gesprekstijd is veel minder dan het werk dat ik heb om alle stukken door te nemen en zaken met bijvoorbeeld pensioenfondsen af te handelen. Ook bij het opstellen van het ouderschapsplan komt heel wat kijken. Het belang van het kind vereist dat de afspraken heel gedetailleerd op papier komen te staan. Staat alles op papier, dan zorgt een advocaat of procureur ervoor dat alle stukken ingediend worden bij de rechtbank."
"Een echtscheiding is een proces dat minder stressvol kan verlopen wanneer men het nog goed met elkaar kan vinden en met een mediator de formaliteiten regelt. Lukt dat niet, dan zal ieder z'n eigen advocaat moeten inschakelen."
www.smitvernooij.nl
Liesbeth Groenhuijsen, psycholoog/pedagoog bij Pedagogische Adviespraktijk Thuis: "Het belang van het kind gaat boven dat van de ouders."
"Of er direct na de zomervakantie en feestdagen een stijging is van het aantal aanvragen voor echtscheiding, weet ik niet, maar het verbaast me niet. Vaak heeft een van de twee al twijfels over de relatie. Is men dan een hele dag bij elkaar, dan komt die twijfel boven. De ander ziet het meestal niet aankomen."
"Toch is het vaker de vrouw dan de man die de stap tot echtscheiding neemt. Dat is een heel proces: ze voelt dat er dingen niet goed zitten, probeert van alles en groeit uiteindelijk naar die onvermijdelijke stap toe als het niet meer lukt de relatie te herstellen. Bij een man gaat dat vaak anders. Hij verdringt zijn gevoelens van onbehagen, stort zich op zijn werk of vindt het vreemd dat zijn vrouw zo'n punt maakt van een slippertje."
"Heeft een van de partners het erg moeilijk met de scheiding, dan kan een traject bij een hulpverlener noodzakelijk zijn. Dat geldt ook zeker wanneer er kinderen zijn en de zaken met betrekking tot hen niet helemaal, of helemaal niet, soepel verlopen. Het is mijn taak als psycholoog/pedagoog om ervoor te zorgen dat de pijnpunten voor de kinderen zo laag mogelijk zijn en dat zij zo min mogelijk onder de scheiding lijden."
"Daarom help ik partners met het opstellen van het ouderschapsplan en met het bespreken van de sterke en zwakke punten. Zo kiezen tegenwoordig veel ouders bijvoorbeeld voor het co-ouderschap. Omdat er nog geen onderzoek naar is gedaan, weten we niet wat de effecten van dat co-ouderschap op termijn zijn. Maar ik merk in de praktijk dat sommige kinderen er niet goed tegen kunnen om wekelijks te verkassen naar een ander huis. Dan moet je als ouders iets anders proberen te regelen."
"Staan de verhoudingen tussen de ouders op scherp, dan probeer ik hen in de gesprekken te laten focussen op wat echt belangrijk is: de liefde voor hun kinderen en het feit dat ze allebei het beste met hen voor hebben. Dat betekent dat een van de twee wellicht wat water bij de wijn moet doen om dat beste te realiseren. Wat ik in mijn praktijk wel zie, is dat juist rond vakanties en feestdagen problemen ontstaan bij het naleven van de afspraken in het ouderschapsplan. Beide ouders willen toch eigenlijk wel het kind met de kerstdagen thuis hebben, of in de zomer langer meenemen dan afgesproken. Wanneer ik hen dan weer op één lijn kan krijgen, realiseer ik me weer hoe mooi mijn beroep is."
