Het eenzaamheidsvirus: In je eentje, maar niet alleen

Het kan vreemd lopen. We waren de afgelopen jaren juist zo lekker bezig in de strijd tegen eenzaamheid. Wie eenzaam was - of dat dreigde te worden - moest vooral de deur uit. Meedoen aan cursussen, vrijwilliger worden, zinvol bezig zijn. Je netwerk opkrikken, je eigenwaarde opkalefateren. Er waren nog maar weinig Nederlandse gemeenten die géén programma hadden om eenzaamheid tegen te gaan. Er was een vloedgolf aan initiatieven… en die liggen nu állemaal stil. Met dank aan het coronavirus.

Wie van plan was om aan zijn netwerk te gaan sleutelen, kan dat voorlopig wel vergeten. Het devies is thuisblijven, liefst zonder de gezelligheid van bezoek over de vloer. Mantelzorgers zetten de boodschappen op de stoep in plaats van op het aanrecht, buren zwaaien door het raam en de professionele hulp komt bij een derde van de ouderen niet meer opdagen. Zélf ziek geworden.

“Het coronavirus kunnen we niet stoppen, het eenzaamheidsvirus wel.” Het zijn de woorden van koning Willem-Alexander in zijn toespraak naar aanleiding van de corona-crisis. “Laten we zorgen dat niemand zich in de steek gelaten voelt.”

Hij benadrukte dat juist nu veel mensen een wakend oog op anderen houden en helpen waar het kan. En hij slaat de spijker op z’n kop. Overal in Nederland komen mensen spontaan in actie in het besef dat eenzaamheid een veelkoppig monster is dat juist nú bedwongen moet worden.

En dus zitten kleinkinderen op een klapstoeltje voor het raam van oma hun stamppot te eten. Bellen buren aan bij ouderen in de straat om te vragen of ze iets nodig hebben. In Bodegraven gaat Sem de Ruiter (10) tekeningen en brieven bezorgen bij senioren, elders verrassen muzikanten ouderen met stoepconcerten. Overal staan vrijwilligersorganisaties klaar om bij te springen. De Koninklijke Nederlandse Biljartbond en Nederlandse Jeu de Boules Bond slaan de handen ineen om sporters die nu thuis zitten in contact met elkaar te brengen en in heel Nederland komen de kerken in actie.

Ouderenbond ANBO opende een speciale telefoonlijn en beantwoordde al duizenden telefoontjes van eenzame senioren die bellen met praktische vragen over de thuiszorg of de boodschappen. Want wie gaat er voor je naar de buurtsuper, als je het zelf niet meer mag doen? En bij wie kun je je verhaal nog kwijt, als er niemand meer langs komt? Wie zorgt er voor jou, als je ziek wordt? Onzekerheden die door het sociaal isolement tot huizenhoge proporties uitdijen.

Digitale vaardigheden zijn een reddingsboei. Beeldbellen, online spelletjes doen, het zijn allemaal manieren om in contact te blijven. Op afstand. Razendsnel raken we vertrouwder dan ooit met de computer en de mobiele telefoon. Sociale media zoals facebook en instagram zijn een prima manier om vriendschappen te onderhouden. Wie daar hulp bij nodig heeft, kan terecht bij het Nationaal Ouderenfonds.

Welkom Online is een laagdrempelig lesprogramma voor iedereen die een eerste stap online wil zetten. En voor wie dreigt te verzanden in verveling, is er Maxvandaag, van omroep Max.

Maar het allerbelangrijkste is nu: hulp vragen en accepteren. We zijn allemaal gewend om onze eigen boontjes te doppen en om hulptroepen weg te wuiven: niet nodig, ik kan het zelf. Maar dit zijn tijden die vragen om een ongewone aanpak. Beseffen dat je hulp nodig hebt en daar ruiterlijk voor uit durven komen, is een eerste stap. Het is even niet anders. Je bent in je eentje, maar je bent niet alleen. Meld het bij de huisarts, de gemeente, de buren, de kinderen. En besef vooral: mensen vinden het fijn om iets voor een ander te doen. Echt waar. Dus geef je(klein)kinderen, je buren of eventuele andere vrijwilligers, die kans. En dan gaan we later - als dit allemaal voorbij is – vast weer gewoon zelf de boodschappen doen.

ANBO corona-noodlijn: 0348 – 46 66 66

De Luisterlijn is dag en nacht beschikbaar voor iedereen die behoefte heeft aan een luisterend oor of een gesprek: 099 - 0767