Pelgrimsherbergen, in Spanje ook albergues of refugios genoemd, vind je langs de hele route naar Santiago. Zo is het voor iedereen mogelijk om dagetappes van verschillende lengtes te fietsen. Een pelgrimspas geeft recht op het verblijf voor de nacht.
Veel pelgrimsherbergen zitten in het hoofdseizoen – juli en augustus – overvol. Je kunt daarom maar beter niet te laat komen, want dan loop je kans op de grond te moeten slapen. Slaapplaatsen reserveren is niet mogelijk. Wie buiten het seizoen op pelgrimage gaat, moet er rekening mee houden dat veel herbergen gesloten zijn. De beste wandeltijd is de periode tussen half april en half juni en de maanden september en oktober. De kosten voor overnachting in een pelgrimsherberg liggen tussen de drie en twaalf euro, al naar gelang faciliteiten en ligging van de herberg. Veel accommodaties hebben een keuken waar gasten zelf kunnen koken, andere herbergen serveren een complete maaltijd, sommige eenvoudige etablissementen bieden alleen een slaapplek. De pelgrimsherberg is een eenvoudige verblijfplaats. Luxe mag je er niet verwachten, ook niet wat de sanitaire voorzieningen betreft. Vaak is de enige slaapgelegenheid een bed. Voor een slaapzak en lakenzak (vaak verplicht wegens ongedierte) moet de pelgrim zelf zorgen.
Eenvoudige accommodaties
In de regel slapen pelgrims niet gescheiden. Vaak staan er in de kamers twaalf (stapel)bedden, naar analogie van de twaalf apostelen. Er zijn ook slaapzalen met enkele tientallen stapelbedden, en ook twee- of vierpersoonkamers worden inmiddels in enkele herbergen aangeboden. Wie terechtkomt in een noodonderkomen moet zich met weinig tevredenstellen want vaak gaat het dan om sporthallen of gemeentelijke centra die door de gemeente in kwestie ter beschikking worden gesteld. Pelgrimsherbergen zijn belangrijke ontmoetingsplaatsen. Gelijkgezinden ontmoeten elkaar, wisselen ervaringen uit, er worden vriendschappen gesloten. Mensen die elkaar in het normale leven niet zouden zijn tegengekomen, vormen hier een gemeenschap, samengebonden door het avontuur dat de pelgrimage is. De meeste pelgrimsherbergen hebben als voorwaarde dat de gasten voor acht uur ‘s ochtends vertrekken. Ook wordt verwacht dat iedereen voor tien of elf uur ‘s avonds binnen is. Voetreizigers hebben voorrang boven fietsers; zij krijgen pas veel later toegang. Pelgrims met een begeleidende auto hebben geen toegang. De pelgrimsherbergen kennen een eeuwenoude traditie.
In de 11de en 12de eeuw werd het minder bezwaarlijk om de reis naar Santiago te maken en dat lokte tal van pelgrims aan. Onder de bescherming of in opdracht van koningen werden nieuwe en betere wegen aangelegd en logementen geopend. Met de daling van het aantal pelgrims vervielen ook de meeste van de oude pelgrimsherbergen. Maar vanwege de huidige pelgrimsboom zijn er weer nieuwe geopend. Het gaat daarbij om nieuwe accommodaties of om oude panden die gerenoveerd zijn. Eigenaar van de herbergen kunnen gemeenten, parochies, kloosters of plaatselijke verenigingen zijn, maar verreweg de meeste herbergen worden uitgebaat door particulieren. De steden en dorpen langs de camino leven van het pelgrimstoerisme. De afgelopen jaren is er zo op de hoofdroute tussen Saint-Jean-Pied-de-Port en Santiago een heel netwerk van herbergen ontstaan die meestal maar acht of tien kilometer uit elkaar liggen. Wie op zoek is naar comfort kan ook in één van de vele pensions en hotels langs de route terecht. De overnachtingsprijzen hiervan zijn echter aanzienlijk hoger.
