'Slaapparalyse' is een angstaanjagende slaapstoornis
Als je lijdt aan slaapverlamming, kan dit heel angstaanjagend zijn. Je bent klaarwakker, maar je lichaam voelt verlamd en je kunt je ogen niet openen. Misschien heb je zelfs wel een nachtmerrie en lijkt deze tot 'leven' te komen. Wat is slaapverlamming precies? En hoe gevaarlijk is het?
Slaapverlamming (slaapparalyse) is een vrij zeldzame slaapstoornis. Naar schatting heeft zo'n acht procent van de bevolking er weleens last van. De verlamming treedt op tijdens het slapen. Je bent dan even een paar minuten wakker, maar je kunt niets doen: niet bewegen, je ogen niet openen en niet praten. Dit kan heel beangstigend zijn. Sommigen kunnen zelfs met hallucinaties te maken krijgen. Jouw dromen of nachtmerries lijken dan daadwerkelijk tot leven te komen.
Risicogroepen
Iedereen kan ineens last van slaapverlamming krijgen, maar sommigen lopen iets meer risico. Heb je bijvoorbeeld narcolepsie, het rustelozebenensyndroom of slaapapneu, dan kan het vaker voorkomen. Ook mensen met psychische aandoeningen - zoals een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS), angstproblemen en paniekstoornissen - lijken er vaker aan te lijden. Wanneer je een onregelmatig slaappatroon hebt en overmatig alcohol drinkt zou je er ook gevoeliger voor zijn.
Is het gevaarlijk?
Bij slaapverlamming zijn al je spieren tijdelijk verlamd, behalve je ademhalingsspieren. Je kunt daardoor niet stikken. Hoewel slaapverlamming behoorlijk beangstigend kan zijn, is het dus niet gevaarlijk. Na enkele minuten verdwijnt de verlamming vanzelf weer.
Er is momenteel nog niet veel bekend over de oorzaak van slaapverlamming. Onderzoekers denken dat het komt doordat je kort ontwaakt tijdens de remslaap: de slaapfase waarin je het diepst slaapt en je lichaam heel ontspannen is, terwijl je brein juist nog heel actief is.
Slaapverlamming voorkomen
Slaapverlamming is niet helemaal te voorkomen, maar je kunt de kans erop wel iets verkleinen. Zo kan een goede slaaphygiëne helpen: een regelmatig slaappatroon, voldoende nachtrust (zes tot acht uur per nacht) en dagelijks voldoende lichaamsbeweging. Verder is het aan te raden om roken, veel alcohol of koffie vlak voor het slapengaan te vermijden. Ook zou het helpen om op je zij of buik te slapen in plaats van op je rug.
Als je vaak last van slaapverlamming hebt, ben je misschien angstig en durf je op een gegeven moment niet meer te slapen. Je kunt dan baat hebben bij cognitieve gedragstherapie.
- Gezondheid en wetenschap
