Waarom rekt u zich uit bij het opstaan?

En waarom voelt het zo lekker?

Getty Images

Of u nu gewekt wordt doordat de zon langzaam de kamer in schijnt of doordat het doordringende geluid van de wekker u abrupt uit een droom haalt: na het langzaam openen van uw ogen rekt u uzelf even flink uit. Dat voelt niet alleen lekker, maar is ook goed voor uw lijf.

Nog bekender dan het uitrekken van mensen, is misschien wel het uitgebreide strekken van katten of uitschudden van honden. Baby’s kunnen het ook goed. Even de armen strekken, de rug hollen en bollen en de benen even aan- en ontspannen. Het is een instinctieve handeling. Het lichaam moet eigenlijk weer klaar worden gemaakt voor gebruik.

Wekken

Als u slaapt, slaat het hart minder snel, daalt de bloeddruk, trekken de longen zich samen en verslappen de spieren. Het lichaam moet dus echt wakker gemaakt worden. Door het uitrekken krijgen zowel de spieren als de hersenen het bevel tot ontwaken. De bloedsomloop komt ook op gang. Afvalstoffen worden afgevoerd en het bloed brengt meer zuurstof naar de verschillende delen van het lichaam. Op die manier stapt u wat energieker uit uw bed.

Daarbij komt dat uw spieren gedurende langere tijd in een positie hebben gelegen en u een beetje stijf wakker kunt worden. Het lichaam moet ook weten dat u niet in elkaar zakt, zodra u opstaat. Dus worden er allerlei processen geactiveerd die voor houdingsregulatie zorgen. Om diezelfde reden rekt u zich soms overdag ook uit als u lange tijd in een bepaalde houding hebt gezeten of gelegen. Sommige onderzoekers denken dat we ons uitrekken om ons lichaam weer te voelen en een idee te krijgen van onze positie in de ruimte.

Bewustzijn

Het activeren van de hersenen lijkt echter de belangrijkste functie van het uitrekken. U moet weer bewust worden van wat er om u heen gebeurt. De zintuigen en het geheugen komen weer in actie. U gaat opletten. En bewegen helpt daarbij. Als u uzelf tijdens een lange autorit wakker wilt houden, gaat u waarschijnlijk ook bewegen.

Veel ongelukken gebeuren juist op momenten van rust. Vaak bent u dan een stuk onoplettender. Het wakker maken van het lichaam en de hersenen met behulp van uitrekken lijkt evolutionair zo gemaakt. Het draagt bij aan overleving. Toch staat de verklaring nog enigszins ter discussie. Wellicht wijst toekomstig onderzoek uit dat uitrekken met een heel andere reden gebeurt.

Soepel

’s Ochtends uitrekken is een instinct, maar er is helemaal niets mis mee om de handeling nog een beetje verder uit te bouwen. De dag beginnen met losse spieren is nu eenmaal een stuk fijner. U kunt zo de spanning uit het lichaam verminderen, u benadrukt een goede houding extra en bij sommige mensen helpt het zelfs om (rug)klachten te voorkomen.

Begin de dag bijvoorbeeld met deze rekoefening in bed: strek u helemaal uit, van vingertop tot teen en houd dit 30 seconden vast. Ontspan dan de rechterarm en linkerbeen en strek uw linkerarm en rechterbeen. Houd dit opnieuw 30 seconden vast en wissel daarna van kant.

Verschillende yoga-oefeningen kunnen ook helpen om de dag extra soepel te beginnen. De zonnegroet is heel geschikt, maar u kunt ook met de zogenaamde cobra, kind-, kat- of koepositie uw lichaam en vooral de rug goed rekken.