Zweepslag: scheurtje in een spier

Bij een zweepslag schiet er ineens een scheur in een spier. De scheur is meestal klein: 1 tot 3 centimeter. Vaak scheuren er ook bloedvaatjes en ontstaat er een bloeduitstorting in de spier.

Mannen hebben vaker last van een zweepslag dan vrouwen. Net als sporters van middelbare leeftijd. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de spieren minder flexibel worden en veranderen met het ouder worden. Sporten waarbij de kans op een zweepslag het grootst is, zijn voetbal, tennis, basketbal en hardlopen.

Plotseling

Een zweepslag komt meestal voor bij plotselinge krachtinspanning. Sporten en fietsen zijn vaak de boosdoeners: bijvoorbeeld bij het snel wegrennen, springen of versnellen. Een zweepslag kan echter ook ontstaan als u normaal aan het wandelen bent of stilstaat. De kans op een zweepslag is groter als u gaat sporten met onvoldoende opgewarmde spieren.

U herkent een zweepslag aan een harde tik of knappend gevoel. Tegelijkertijd krijgt u scherpe stekende of brandende pijn. Sommige mensen worden zelfs draaierig of misselijk van de pijn. Lopen is lastig en pijnlijk. Soms ontstaat een zwelling of blauwe plek.

Koelen

Direct na het blesseren is het van groot belang om de aangedane plek te koelen en omhoog te leggen. Zeker de eerste 24 uur is dat nodig. Koelen kan met ijs in een zak of een ice-pack. Wikkel het ijs wel in een doek om bevriezing van de huid te voorkomen. Vaak zorgt koelen voor verlichting van de klachten. U kunt dit meerdere keren per dag 10 tot 15 minuten doen. Een drukverband kan daarnaast wat stevigheid geven, maar versnelt de genezing niet.

Bewegen

Na een zweepslag is rust belangrijk, maar hetzelfde geldt voor beweging. Als u direct of na een of twee dagen weer kunt lopen zonder pijn, is het geen ernstige zweepslag en zijn er verder geen maatregelen nodig. Wees met sport wel nog extra voorzichtig. Blijft de pijn? Leg uw been dan omhoog als u gaat zitten en gebruik krukken zo lang lopen pijn doet.

Probeer elke dag of u iets meer kunt: op het been leunen, staan, lopen, fietsen. Een lichte hakverhoging in de schoen geeft dan vaak uitkomst. Oefeningen kunnen ook helpen. Draai bijvoorbeeld rondjes met uw voet of trek de voet voorzichtig op en druk hem weer naar beneden. Als u pijn ervaart, moet u stoppen. Een lichte gevoeligheid mag wel.

En verder?

Bij een zweepslag heeft fysiotherapie over het algemeen weinig zin. Bij veel pijn kunt u een pijnstiller gebruiken: kies in eerste instantie voor paracetamol. Werkt dat onvoldoende dan kunt u in overleg een andere pijnstiller proberen.

Een zweepslag herstelt in principe vanzelf. Een klein scheurtje kan in twee weken genezen. Bij een grotere scheur duurt het herstel acht tot twaalf weken. Op de plek van de scheur ontstaat littekenweefsel; soms voelt u een bobbeltje. De spier is hierdoor niet zo sterk meer als voorheen en de kans op een nieuwe scheur is groter. Sporten moet u dan ook geleidelijk opbouwen.

Voorkomen

Helaas is een zweepslag niet altijd te voorkomen. Wel kunt u het risico verminderen door aandacht te besteden aan een goede warming-up en cooling down. Een goede opbouw van trainingen is ook belangrijk, net als gebruik van goed materiaal. Sportschoenen met demping kunnen bijvoorbeeld helpen om blessures te voorkomen.

Naar de dokter

Als er na twee tot drie weken nog geen verbetering optreedt, is het goed om even contact op te nemen met de behandelend arts. Ditzelfde geldt als de pijn elke dag erger wordt of als u merkt dat uw been pijnlijker en dikker wordt. Bij klachten aan de tenen - niet meer goed kunnen bewegen of geen gevoel - moet u ook direct een arts raadplegen.