10 veelgestelde vragen over testament en erfenis

Getty Images

Zorg dat u uw laatste wil duidelijk laat vastleggen in uw testament. Zo bent u zeker dat uw geld en goederen terecht komen bij de mensen en organisaties van uw keuze. Wie erfgenaam is ontvangt de gehele erfenis of een (evenredig) deel daarvan. Dat betekent ook dat de erfgenaam in beginsel ook aansprakelijk is voor een (evenredig) aandeel in de eventuele schulden.

Wie kan een testament maken?

In beginsel iedereen van 16 jaar of ouder. Uitzonderingen zijn bijvoorbeeld bij mensen die onder toezicht staan.

Wat is het verschil tussen een testament en een codicil?
Een testament wordt opgesteld door een notaris en na het ondertekenen ingeschreven in het Centraal Testamentenregister. Een codicil is een door uzelf handgeschreven en ondertekend document, waarin u nauwkeurig zet aan wie u bepaalde goederen nalaat.

Een codicil heeft beperkingen. Iemand onterven per codicil kan niet. Een specifiek sierraad, inboedelgoederen of kleding, met uitzondering van kunstvoorwerpen en sieraden, aan iemand toewijzen kan wel. U moet de goederen zo nauwkeurig mogelijk beschrijven. Ook kunt u in een codicil instructies over uw wensen voor begrafenis of crematie vastleggen.

Een codicil is gemakkelijk te wijzigen: u verscheurt gewoon het papier en schrijft een nieuw codicil. Wel is een codicil wat meer fraudegevoelig, want wie vindt het document het eerst en wat wordt er mee gedaan?

Wat is een legaat en wat is erfstelling?

Een legaat is een bepaling in uw testament die aangeeft dat u een vastgesteld geldbedrag of een bepaald goed nalaat aan een door u gekozen persoon of organisatie. De grootte van het legaat is niet afhankelijk van de totale omvang van de nalatenschap. U kunt bijvoorbeeld uw familie erfgenaam maken en daarnaast een bepaald bedrag of (on)roerend goed als legaat aan een goed doel nalaten. U kunt meerdere legaten opnemen in uw testament.
 
Een erfstelling is een benoeming tot erfgenaam. Een erfstelling is een vastgesteld deel van het bezit dat middels een testament aan erfgenamen wordt toebedeeld. Als alle rechten van anderen (legaten, boedelkosten en overige schulden) van de totale nalatenschap zijn afgetrokken, krijgen de erfgenamen hun erfdeel. Uw bezit wordt volgens de bepalingen in uw testament verdeeld onder de erfgenamen.[ITEMADVERTORIAL]
 

Kan ik mijn testament gewoon verscheuren?

Nee, uw testament is ingeschreven in het Centraal Testamentenregister en om het te laten vervallen of te wijzigen is altijd een notariële akte nodig.

Hoe lang blijft een bij de notaris gemaakt testament geldig?
Uw testament blijft altijd geldig. Stopt de notaris met de praktijk dan worden de akten overgenomen door de opvolger. Bovendien worden alle testamenten aangemeld bij het Centraal Testamentenregister. U kunt uw testament altijd aanpassen. De notaris, en dat hoeft niet dezelfde te zijn als degene die een eerder testament maakte, meldt het nieuwe testament aan bij het Centraal Testamentenregister zodat alle eventuele vorige testamenten vervallen.

Wat is de wettelijke verdeling?

Vroeger was het langstlevende testament bedoeld om te voorkomen dat de kinderen hun legitieme portie opeisen. Het gevolg was vaak dat de achterblijvende echtgenoot het huis moest verkopen om de kinderen het geld te kunnen geven. Tegenwoordig is dat voor echtgenoten wettelijk geregeld. De partner die achterblijft, krijgt een schuld aan de kinderen ter grootte van hun erfdeel volgens de wet. Die schuld, en de eventuele rente, wordt afgelost na overlijden van de langstlevende partner.
erfenis

Hoe zit het met de nalatenschap als we niet getrouwd zijn?

Woont u samen zonder een samenlevingscontract dan bent u volgens de wet geen erfgenamen van elkaar. Het is dan ook noodzakelijk om uw partner per testament te benoemen tot erfgenaam én tegelijkertijd een verblijvensbeding in het testament te laten opnemen. Zo voorkomt u dat de kinderen hun legitieme portie opeisen. Door het verblijvensbeding mag de partner in de onverdeelde boedel (waaronder ook het koophuis valt) blijven.
Ook in het geval van een samengesteld gezin is het nodig de zaken rond de erfenis goed te regelen.

Kan ik voorkomen dat een van onze kinderen de erfenis direct opmaakt?

Wanneer u weet dat uw kind niet goed met geld kan omgaan of grote schulden heeft, kunt u in uw testament laten opnemen dat het erfdeel van dat kind onder bewind wordt gesteld. Daaraan gekoppeld benoemt u iemand (een bewindvoerder) om de erfenis te beheren. Vijf jaar na uw overlijden kan uw kind naar de rechtbank gaan met het verzoek het bewind op te heffen. De rechtbank zal daar dan uitspraak in doen.

Ik wil niet dat mijn schoonzoon/-dochter erft. Wat kan ik daaraan doen?

Met een uitsluitingsclausule in uw testament voorkomt u dat de erfenis bij de echtgenoot van uw kind terecht komt. Is deze namelijk in gemeenschap van goederen getrouwd dan valt de erfenis in de gezamenlijke boedel van uw kind en de partner.

Wat is een executeur testamentair?

Dat is is iemand die u in uw testament kunt benoemen om uw nalatenschap af te wikkelen. Met ingang van 2003 is de wet gewijzigd en kan een executeur niet meer per codicil aangewezen worden.