Een van onze vier kinderen heeft pech in het leven en ontvangt al een paar jaar bijstand van de gemeente. We hebben best een aardige nalatenschap; moet hij dat nu allemaal inleveren als wij zijn overleden?
Uw zoon ontvangt een uitkering krachtens de Participatiewet. Die wet zorgt er voor dat als je zelf niet of niet helemaal in je levensonderhoud kunt voorzien je toch een inkomen hebt. De wet is wel zo opgebouwd dat de persoon die de uitkering - bijstand in het geval van uw zoon - ontvangt er alles aan moet doen om zelf in het eigen levensonderhoud te voorzien. Dat betekent dat inkomsten uit arbeid of uitkering worden gekort op het bedrag dat de gemeente uitkeert. Ook mag je maar een beperkt vermogen hebben. Een eenpersoonshuishouden mag in 2020 € 6.225 bezitten en een gezin het dubbele.
Op het moment dat een van u beiden komt te overlijden, verkrijgt uw zoon een niet-opeisbare vordering. Dat kan zijn normale erfdeel zijn of als u de erfenis wil beperken zijn legitieme portie. Uw zoon moet op dat moment melden bij de gemeente dat hij bezit heeft verkregen, maar dat hij er pas aan kan komen als het opeisbaar is. Dat is meestal het geval bij overlijden van de langstlevende partner. De Participatiewet voorziet er vervolgens in dat de gemeente het recht heeft om de bijstand die uw zoon heeft ontvangen vanaf het moment van het overlijden van de eerste ouder (dus toen de niet-opeisbare vordering ontstond) terug te vorderen.
Op het moment dat de langstlevende ouder overlijdt, heeft uw zoon opnieuw meldingsplicht en vindt de verrekening met de ontvangen bijstand plaats. Houdt uw zoon na verrekening geld over en is dit meer dan de vrijstelling voor de bijstand, dan moet hij eerst interen op zijn eigen vermogen voordat er weer een recht op bijstand ontstaat. Wil hij - als het geld op is - niet met boetes te maken krijgen dan mag hij maandelijks niet meer uitgeven dan 1,5 het bedrag dat hij op dat moment ontvangt.
De Participatiewet is er om mensen zonder of met een beperkt inkomen te ondersteunen. Zodra iemand eigen inkomsten of eigen geld heeft, wordt dit op het recht op bijstand gekort. Het is wel sneu dat uw zoon die pech heeft in het leven ook van uw nalatenschap vrijwel niets over zal houden.
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als Register Executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus magazine.
