Een legaat is een in het testament opgenomen beschikking waarin de persoon die het testament heeft laten opmaken, heeft bepaald dat een persoon of instelling een bepaald goed of geldbedrag toebedeeld krijgt. De persoon die het legaat onder zich heeft (vaak de executeur of boedelgevolmachtigde) moet na het overlijden de legataris in kennis stellen en vervolgens het legaat afgeven.
Betreft het een schilderij, dan kan dat onmiddellijk. Gaat het om een geldbedrag dan is dit pas opeisbaar zes maanden na het overlijden. Er zijn wat het legaat betreft ten opzichte van een erfenis enkele verschillen.
In tegenstelling tot een erfenis, hoeft u een legaat bijvoorbeeld niet formeel te aanvaarden. Bij een erfenis is het alles of niets; aanvaarden of verwerpen. Bij een legaat krijgt u wel een keuze; u mag - zoals u graag wil - aangeven dat u best een of twee schilderijen wil hebben, maar geen twintig. Een legaat hoeft u dus niet formeel te aanvaarden, maar als u een legaat niet wil ontvangen, dan moet u dat wel ondubbelzinnig kenbaar maken. Er zijn daarvoor geen vormvoorschriften. Maar om de afwikkelaar te helpen is het beter om op schrift te zetten dat u afziet van het legaat of een deel daarvan. Omdat u slechts een paar van de schilderijen wil hebben, volstaat het benoemen van de schilderijen die u wel wil hebben en het verwerpen van de rest.
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als Register Executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus Magazine.