In Engeland worden tuinliefhebbers niet teleurgesteld. Journalist Robert Bloemen – ja, zo heet hij echt – ontdekte vijf verborgen maar paradijselijke pareltjes.
1. Wrest Park
Met dank aan tuinarchitect Lancelot Brown
Wrest Park in Bedfordshire is onmiskenbaar een mini-Versailles. De kleine Franse tuin, de rozentuin en de Italiaanse tuin vechten om aandacht en bewondering. Toch lees ik in een gids dat dit een echte Engelse tuin is. Het hoofd van de tuinlieden, Amy, wijst naar het verwaarloosde oudere deel uit de 18de eeuw, dat nu beetje bij beetje wordt opgeknapt.
Het is historisch van belang, benadrukt Amy. Want de Engelse tuinarchitect Lancelot ‘Capability’ Brown (1716-1783), ter ere van wie dit jaar Het Jaar van de Engelse Tuin wordt gevierd, liet hier zijn sporen na. Hij geldt als de uitvinder van de Engelse landschapsstijl. Brown vertelde al zijn potentiële klanten dat hun landgoed de ‘geschiktheid’ had om verbeterd te worden. Daardoor verwierf deze uitgekookte tuinman de bijnaam ‘Capability’.
In Wrest Park schiep hij een ‘natuurlijk’ landschap met slingerende beken en kronkelweggetjes. “Je krijgt hier een goede indruk van de overgang van de formele, strakke, symmetrische Franse tuin naar de wat speelsere Engelse”, vertelt Amy. Ze toont de herdenkingszuil die voor Brown werd opgericht. Ik zou bijna bloemen aan de voet van het monument willen leggen, als dank voor het pareltje dat hij schiep.
Tip: In de voormalige melkerij van het landgoed is nu een beeldengalerie.
2. Hever Castle
Kasteel met eigen roos
“And now for something completely different.” Aan dit citaat uit de gelijknamige film van de legendarische Britse comedygroep Monty Python moet ik denken als ik de tuinen van Hever Castle in Kent bezoek. De steenrijke Amerikaan William Waldorf Astor kocht een onverzorgd bosgebied op en veranderde het in zijn droompark. Blikvanger is een enorme Italiaanse tuin (uit 1904-08). Het is een expositieruimte in de openlucht voor alle klassieke beelden en andere beeldhouwwerken die Astor meenam uit Italië. Tegen de warme zuidwestmuur groeien allerlei exotische planten, van siergember tot een sinaasappelboompje.
In de aangrenzende rozentuin bloeit de hier gekweekte Hever-roos, die vijf jaar geleden door de beroemde actrice Judi Dench is gepresenteerd.
In de boomgaard staat een appelboom die letterlijk afstamt van de boom die Isaac Newton in 1666 inspireerde tot het ontwikkelen van de wetten van de zwaartekracht, nadat er vlak bij hem een appel op de grond was gevallen. Er is een wintertuin, een bessentuin voor vogels en zelfs een nagemaakte prairie. Taxusboompjes zijn zorgvuldig geknipt in de vorm van vogels, andere dieren, en metershoge schaakfiguren.
Hever Castle is een curieuze mix, beaamt ook tuinman Darren. “Maar het is hier ideaal om inspiratie op te doen voor mijn eigen tuin.”
Tip: Op Hever Lake kun je een rondvaart maken op een echte stoomboot, de African Queen. Of huur er een roeiboot of waterfiets.
3. Scotney Castle
Apple pie van eigen appelen
Vanaf een krom bruggetje kijk ik over een rustige vijver naar een middeleeuwse kasteelruïne, deels begroeid en omringd door oude bomen. Het park van Scotney Castle in Kent doet me denken aan legpuzzels met die typisch Engelse afbeeldingen van idyllische landschappen.
Typisch Engels is ook het mysterie rond het kasteel. Het werd in de 19de eeuw verlaten na de zelfmoord van de eigenaar. Maar wie weet, misschien is hij wel vermoord? De rest van de familie vestigde zich hogerop in een nieuw herenhuis. Het lege kasteel in het dal werd verbouwd tot een ruïne. Zo’n nepbouwval, een zogenoemde ‘folly’, was erg populair in de romantische tijd. De overbodige stenen van het kasteel werden gebruikt voor een achthoekige muur rond de nieuwe moestuin.
Deze walled garden is een attractie op zichzelf. Door de hoge muren heerst er een microklimaat. In de moestuin van precies één acre (ruim 4000 vierkante meter) staan sinds een paar jaar weer boompjes van regionale appelsoorten. De oogst gaat linea recta naar het restaurant van Scotney Castle. Voor een lekkere apple pie bijvoorbeeld!
www.nationaltrust.org.uk/scotney-castle
Tip: Scotney Castle heeft een eigen tearoom, waar vorig jaar meer dan 36.000 scones (broodjes) werden geserveerd, waaronder de telkens wisselende ‘scone van de maand’.
4. Somerleyton Hall
Verdwalen in de doolhof
Lord Somerleyton is helaas verhinderd om een rondleiding te geven over zijn uitgestrekte landgoed, gelegen in het graafschap Suffolk. Maar tuinman en boomchirurg Jens blijkt een uitstekende vervanger. De jonge Nederlander neemt ons meteen mee naar een eerste blikvanger. Het is een grandioze Amerikaanse mammoetboom die hier al ruim 150 jaar staat. De enorme stam heeft vier zijtakken vanuit de grond. Samen vormen zij een mini-oerwoudje waarin kinderen verstoppertje kunnen spelen. Uniek zijn de victoriaanse kassen speciaal voor perzikbomen. Sinds de restauratie staan hier de fruitboompjes weer keurig in het gelid, en is het wachten op de eerste vruchten.
Jens neemt me mee naar zijn favoriete plek, de kruidentuin. “Vooral de verdeling in kleurige vakken vind ik mooi”, legt hij uit. Dit gedeelte van het park is nog maar sinds kort geopend voor bezoekers. Nog niet alles is zoals het zou moeten zijn, maar de Nederlander lijkt vastberaden er iets heel fraais van te maken. Publiekstrekker van de tuin is de ‘wereldberoemde’ doolhof van taxusbomen, bedacht door de bekende landschapsarchitect William Andrew Nesfield uit 1846. Volgens Jens heeft zelfs iemand die de weg kent zeker tien minuten nodig om het midden van de doolhof te bereiken!
Tip: Somerleyton Hall ligt niet ver (3 à 4 kilometer) van Fritton Lake, waar leuke houten huisjes te huur zijn op de oever.
5. Fullers Mill Garden
Groene vingers geen vereiste
De naam Fullers Mill Garden in het graafschap Suffolk is een beetje misleidend. Want de watermolen van Fuller is allang verdwenen. Wel staat er nog een oud sluiswachtershuis aan het water. En dat is van Bernard, een gepensioneerde brouwer. Hij begon hier zo’n zestig jaar geleden met de aanleg van zijn tuin, die sinds een paar jaar is opengesteld voor het publiek. ‘Uit liefde en belangstelling voor alles wat groeit en bloeit’ bouwde Bernard een unieke collectie bomen, struiken, planten en bloemen op. Bijzonder zijn de lelies, van exemplaren die persoonlijk op Kreta zijn verzameld tot de grote Himalayalelie.
Het bekoorlijke park is overzichtelijk en spreidt zich uit over de oevers van een kanaal en riviertje. De paden zijn kronkelig, zodat ik na elke bocht een ontdekking doe. Het park trekt vooral amateurtuiniers. De bordjes met namen van planten zijn vaak een beetje verstopt. Dat heeft een reden, want Fullers Mill Garden wil geen tentoonstelling zijn. “Genieten staat voorop”, vindt Bernard. Groene vingers zijn dus geen vereiste voor een bezoek aan dit Britse pareltje.
Tip: Fullers Mill Garden ligt vlak bij het plaatsje Bury St Edmunds, bekend vanwege de abdijruïne naast de kathedraal.
- Plus Magazine
