Vroeger had je een siertuin óf een moestuin. Die scheiding is nergens voor nodig: artisjokken, asperges en peterselie doen ’t ook prima tussen de sierplanten.
Waarom zou een bloembak met petunia’s of hanggeraniums mooier zijn dan een bak met bieslook, peterselie en rozemarijn? Je kunt erover twisten, maar feit is in ieder geval dat een bloembak met kruiden nuttiger is dan een bak met sierplanten. Veel kruiden en groenten zijn trouwens zó mooi dat je ze net zo goed als sierplant kunt beschouwen. En ze hebben een extra dimensie: ze zijn ook nog lekker.
Bieslook koop je meestal in een potje in de supermarkt. Je knipt er een paar keer van om het potje vervolgens te laten verdrogen in de vensterbank. Je kunt die supermarktbieslook ook in een pot op het terras of in een bloembak planten. Bieslook bloeit mooi, met lila bloemen die ook nog eens eetbaar zijn. Je kunt er een saaie bak sla mee opvrolijken. Na de bloei wordt bieslook slordig. Knip de plant bij de grond af, geef hem water en binnen een maand heb je weer een keurige pol. In de tuin kun je er een leuk randje van planten. En voor wie niet van lila houdt is er ook bieslook met witte bloemen.
Verse tuinkruiden
Bieslook, peterselie en basilicum doen het prima in potten.
Ook andere kruiden uit de supermarkt doen het prima in de tuin. Rozemarijn bijvoorbeeld, onmisbaar bij lamsvlees; tenminste, dat vinden ze in Italië. Daarnaast is het een grillig struikje dat vaak al in februari bloeit met kleine blauwe lipbloemen. In de tuin groeit rozemarijn op plekken waar andere planten het laten afweten: onder een berk, in de schaduw van een overhangend balkon, of in een laag puin die na een verbouwing achterbleef. Hoe slechter en droger de grond, hoe meer de rozemarijn het naar de zin heeft. Snoeien is geen enkel probleem. Doe dat in het voorjaar of in de zomer. En bewaar wat van het snoeisel voor in de linnenkast, want rozemarijngeur verjaagt motten.
Peterselie kun je zelf zaaien, maar het zaad kiemt langzaam en als het te droog is, kiemt het helemaal niet. Gelukkig kun je ook peterselie in potjes kopen. Trek de potkluit voorzichtig uit elkaar en je hebt zomaar twintig jonge planten. Vooral krulpeterselie is decoratief. In potten en bakken kun je peterselie planten om het afstervende loof van bloembollen te maskeren. In de tuin kun je het kruid combineren met muurbloemen of violen. Je kunt het frisse groen van peterselie ook gebruiken om er het felle rood van salvia’s mee te ‘verdunnen’.
Statige artisjokken
Fors, distelachtig en eetbaar: de artisjok.
Sommige van de lekkerste tuinplanten zijn tegelijk de mooiste. De artisjok is met z’n zilveren blad en vuistgrote paarse bloemen een sierplant die zijn weerga niet kent. Er is geen enkele reden waarom een artisjok alleen in de moestuin zou moeten staan. Plant hem achter in een border met vaste planten, maar bedenk wel dat de plant ruimte nodig heeft: één artisjok neemt met gemak een vierkante meter in beslag. Weersta de verleiding om alle bloemknoppen op te eten. Laat er een paar in bloei komen; bijen, hommels en vlinders zullen je dankbaar zijn.
Tijdens strenge winters kunnen artisjokken bevriezen. In dat geval kun je nieuwe zaaien in het voorjaar. Zaai ze in maart in potten op de vensterbank (één zaadje per pot) en in mei heb je flinke planten die hetzelfde najaar zullen bloeien. Een artisjok past niet in een bloembak, maar in een flinke kuip zou je hem op het terras kunnen kweken. Hij heeft een koninklijke allure. Vergeet niet te mesten, want het zijn hongerige planten.
Asperges op eerste rang
Asperges uit eigen border; verser kun je ze niet krijgen.
Het is mij een raadsel waarom asperges nooit met andere planten worden gecombineerd. Natuurlijk is het lastig om tussen de vaste planten asperges te moeten steken, maar het is niet onmogelijk. Je kunt asperges zelf zaaien; doe dit in het voorjaar, in de volle grond. In juni kun je de jonge planten op de voor hen bestemde plaats uitplanten. De asperge is een ‘doorkijkplant’. Laat hem op de voorgrond groeien en je ziet de rest van de tuin door een waas van groen. Kies voor de siertuin een ras dat je groen kunt eten, want aanaarden is niet praktisch in een border. ‘Martha Washington’ is een mooie en lekkere keuze.
Potten vol snijbiet
Snijbiet en Oost-Indische kers.
Snijbiet is een ondergewaardeerde groente en daarnaast een fantastische tuinplant. Het blad is glimmend groen en interessant gebobbeld als een quilt. De bladstengels zijn dik en stevig en bij het ras ‘Rainbow mix’ sterk gekleurd in allerlei tinten geel, roze en paars. Als de zon er doorheen valt, is het effect spectaculair. Snijbiet kun je in de tuin zaaien, maar ook in potten en bloembakken. Zaai laat in het voorjaar in grond die voedzaam is en niet te snel uitdroogt. En wees niet bang om de decoratieve stengels te oogsten, want ze groeien snel weer aan. Snijbiet is niet winterhard, maar in een zachte winter blijft het blad tot Kerstmis goed.
Oost-Indische salade
De vrolijkste tuinplant is de Oost-Indische kers. De bloemen hebben alle schakeringen van rood en oranje, en voor timide tuiniers zijn er ook pastelkleuren. Van Oost-Indische kers kun je alle onderdelen eten. Het blad smaakt kruidig als waterkers, de vruchten worden in azijn en zout ingelegd als kappertjes, en met de bloemen maak je van elke salade een feestmaal. Zaai in het voorjaar en laat de grond niet uitdrogen. Voor potten en bakken zijn er compacte rassen die bossig groeien.
- Plus Magazine
