Help! Een virus op m’n tablet

Computercriminelen zijn altijd op zoek naar nieuwe manieren om informatie en geld te bemachtigen. Phishing was lang een populaire methode. E-mails met soms doorzichtige en soms overtuigende verhalen proberen je over te halen om persoonlijke gegevens op een vervalste website in te vullen. Ze worden nog steeds met miljoenen tegelijk rondgestuurd, maar het is toch een wat omslachtige manier om geld af te troggelen.

Versleutelde bestanden
De laatste jaren wordt steeds meer gebruik gemaakt van een speciaal type virus, bekend als cryptoware, ransomware of cryptowall. Zo’n virus werkt hetzelfde als de gewone computervirussen, maar heeft een ander doel dan alleen vernielzucht. Na activatie van de cryptoware versleutelt deze stilletjes allerlei bestanden met waardevolle informatie. Deze bestanden zijn vervolgens niet meer te openen zonder de sleutel, die in handen is van de cybercrimineel.

De sleutel
De gijzeling van je bestanden wordt op het beeldscherm bekendgemaakt, met daarbij instructies voor het betalen van losgeld en een deadline. Dit is een hele gehaaide manier van oplichten, die alleen zinloos is als je een back-up van je bestanden hebt. Betalen helpt overigens meestal niet en wordt ook ten sterkste ontraden door de politie.

Ook smartphones en tablets
Om de impact van hun ‘werk’ zo groot mogelijk te maken, richten criminelen zich het liefst op de meest populaire apparaten en besturingssystemen. Lange tijd had Windows de twijfelachtige eer veruit de meeste virussen en andere malware-varianten te hebben. Door de enorm toegenomen populariteit van smartphones en tablets verschuift de aandacht van cybercriminelen steeds meer naar de besturingssystemen Android en iOS (Apple) op mobiele apparaten.

Besturingssystemen
Vooral Android wordt enthousiast bestookt met virussen en andere malware. Niet alleen omdat Android het populairste mobiele besturingssysteem is: het is ook makkelijker te besmetten en de apps worden niet altijd goed gecontroleerd. iOS van Apple is een stuk veiliger, maar wordt steeds vaker het slachtoffer van schadelijke software.
Het grootste gevaar voor mobiele apparaten komt van malware die stiekem persoonlijke gegevens, zoals wachtwoorden, doorstuurt en cryptoware die het toestel onbruikbaar maakt.

Via bekende websites
Onlangs verscheen het bericht dat er was geprobeerd malware te verspreiden via een groot aantal bekende websites, zoals NU.nl en Marktplaats. Hiervoor werden de reclamebanners gebruikt, die automatisch worden getoond op veel websites. Beveiligingsgaten in internetbrowsers en bijbehorende software als Flash en Java maken het mogelijk om op deze manier malware te installeren op het apparaat van de bezoeker. Deze methode is heel handig voor hackers, omdat door de grote aantallen bezoekers van bekende websites de kans op een succesvolle verspreiding van de malware enorm toeneemt.

Besmetting
Bekende, reguliere websites worden vaak gescand op dit soort malware, maar een besmetting is dus nooit helemaal uit te sluiten. Op meer dubieuze websites, bijvoorbeeld voor het downloaden van illegale software, is de kans op een besmetting via links of banners veel groter.

Zo voorkom je onheil

- Gebruik een goed antivirusprogramma en zorg dat dit continu actief en altijd up-to-date is. Antivirussoftware van bekende merken als Norton (betaald), Avira (gratis) of Microsoft Security Essentials (gratis) zijn prima geschikt. Op Android en Windows-tablets en smartphones kun je eventueel een antivirusapp installeren. Voor iOS zijn die nog niet beschikbaar.

- Zorg ervoor dat er een firewall op de pc actief is. Een firewall houdt in de gaten of er ongewenst informatie van of naar de computer wordt verzonden. Op Windows- en Apple-pc’s is standaard al een firewall ingesteld.

- Zorg ervoor dat het besturingssysteem op de pc of het mobiele apparaat en andere programma’s en apps (vooral internetbrowsers, Flash en Java), altijd voorzien zijn van de laatste upgrade. Malware maakt vaak gretig gebruik van (oude) lekken in software.

- Open nooit bijlagen bij e-mails of berichten als je niet goed weet wat deze zijn en klik niet op onbekende links in e-mails of op links en banners op onbekende of dubieuze websites. Dit zijn bekende bronnen van besmetting.

- Download en gebruik alleen software van websites van bekende aanbieders en apps uit de officiële appstores. Kijk vooral uit met software van softwareverzamelsites of gedownload via zogeheten torrents.

- Maak regelmatig een back-up van bestanden op een externe datadrager zoals een harde schijf of in de cloud. Koppel deze datadrager na back-uppen los, omdat deze anders ook besmet kan raken door virussen.

Meer over veilig internetten op www.plusonline.nl/veilig-online