De tijd die we online doorbrengen neemt nog steeds ieder jaar toe. In 2016 spendeerden Nederlanders gemiddeld 87 uur per maand online. Een groot deel van die tijd gaat naar onze smartphone: gemiddeld waren we 40 uur per maand op een smartphone online. Dit blijkt uit onderzoek van SIDN (Stichting Internet Domeinregistratie Nederland) onder meer dan 4.000 Nederlanders.
Vooral onder senioren is het gebruik van smartphones flink toegenomen. Het percentage 65-plussers met een smartphone steeg tussen 2014 en 2016 van 33 naar 55 procent.
Ook blijkt uit het onderzoek dat internetgebruikers zich steeds meer bewust zijn van de gevaren die het internet met zich meebrengt. Een bekend voorbeeld van zo’n risico is phishing, waarmee fraudeurs via e-mail persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden van de ontvanger probeert te achterhalen. Een ander recent voorbeeld zijn de zogenoemde ‘ransomware’-aanvallen, waarbij computers digitaal worden gegijzeld en gebruikers losgeld moeten betalen om weer bij hun bestanden te kunnen.
De toegenomen aandacht van internetters voor hun veiligheid lijkt terecht: in 2016 was 1 op de 9 Nederlanders slachtoffer van phishing of andere vormen van internetcriminaliteit (CBS). Toch blijkt de mate waarin internetgebruikers zich bewust zijn van hun online veiligheid per leeftijdscategorie te verschillen. Zo laat het onderzoek van SIDN zien dat het vooral de internetgebruikers boven de 65 zijn die zich bewust zijn van de risico’s.
Senioren nemen veiligheidsmaatregelen
Senioren beschouwen phishing bijvoorbeeld als een groter gevaar dan jongere leeftijdsgroepen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat senioren gemiddeld meer gebruik maken van e-mail dan de jongere doelgroepen, waardoor ze relatief meer risico lopen het slachtoffer van phishing te worden. Ook zijn ze door ervaring wijzer geworden, waardoor ze sneller maatregelen nemen. De jongere internetgebruiker is meer onbevangen en kan zich geen voorstelling maken van een wereld zonder internet. Hierdoor wordt hij waarschijnlijk minder snel afgeschrikt door verhalen in de media over hackers en phishing.
Senioren nemen daarom vaker veiligheidsmaatregelen om risico’s zoveel mogelijk te vermijden. Hoe ouder de internetgebruiker, hoe vaker hij antivirussoftware installeert. Ook houden oudere internetgebruikers meer rekening met veiligheid als zij naar een website navigeren. Zij zoeken een website bijvoorbeeld via een bekende zoekmachine of typen het webadres volledig in de navigatiebalk in. Jongeren daarentegen willen het liefst zo snel mogelijk op de gewenste website komen. Zij maken daarom veel vaker gebruik van ‘snelle’ zoekfuncties zoals ‘Autocomplete’, waarmee ze door slechts het begin van het webadres in te typen automatisch naar de beoogde website worden doorgeleid. Het nadeel is dat de jongeren daardoor een grotere kans hebben naar een zogenoemde ‘nep-website’ te worden geleid.
De voorzorgsmaatregelen van 65-plussers lijken effect te hebben. Uit cijfers van het CBS blijkt dat 65-plussers niet vaker dan jongeren het slachtoffer zijn van internetcriminaliteit. Sterker nog; internetgebruikers in de leeftijdsgroep tussen de 25 en 45 jaar zijn het vaakst de dupe van phishing-pogingen, ondanks dat ze minder gebruik maken van e-mail dan ouderen.
Phishing herkennen
Het blijft echter belangrijk de aanvallen van hackers op tijd te herkennen, zij worden namelijk steeds meer bedreven in hun pogingen waardoor het steeds lastiger wordt om een dergelijke poging te herkennen. Wees daarom alert op signalen die kunnen duiden op criminele internetpraktijken zoals phishing-mails en ransomware-aanvallen.
Een goede eerste indicatie van een poging tot hacken is een e-mail van een onbekende afzender, bijvoorbeeld een bank waar u geen klant bent. U wordt in zo’n mail gevraagd om zo snel mogelijk persoonlijke gegevens zoals een rekeningnummer, pincode of wachtwoord door te geven. U kunt er zeker van zijn dat uw bank u nooit per mail naar dergelijke persoonlijke gegevens zal vragen en dat u dus waarschijnlijk te maken heeft met een poging tot hacken. Een andere veelvoorkomende ‘lokaas’ in e-mails zijn links naar onbetrouwbare websites, waar de ontvanger bijvoorbeeld wordt beloofd iets te kunnen winnen.
Daarnaast doet u er goed aan de software op uw smartphone, tablet en computer up-to-date te houden. Het gaat om zowel de software van uw besturingssysteem zoals Windows als de antivirussoftware. Schakel daarom voor alle programma’s ‘Automatisch bijwerken’ in zodat u er zeker van bent dat de updates worden uitgevoerd. Zorg daarnaast voor back-ups van uw bestanden. Dan bent u niet gelijk alles kwijt mocht uw computer toch gegijzeld worden.
Ondanks de toenemende dreiging van internetcriminaliteit hoeft u zich niet constant zorgen te maken over uw online veiligheid. Door kritisch te blijven op de echtheid van e-mails en websites en uw software up-to-date te houden kunt u de risico’s die u loopt eenvoudig verkleinen zodat u zorgeloos gebruik kunt blijven maken van het internet. Kijk voor meer adviezen over online veiligheid op www.veiliginternetten.nl
