Is Bevrijdingsdag nu wel of geen nationale feestdag? De ene website zegt van wel en de andere van niet. En zo ja: is zo'n dag dan ook vrij?
Is Bevrijdingsdag nu wel of geen nationale feestdag? Op de ene website lees ik van wel en op de andere van niet. En zo ja: is zo'n dag dan ook vrij? Ik moet gewoon werken...
Inderdaad vermelden nogal wat websites 5 mei niet als nationale feestdag. Dat is onjuist: Bevrijdingsdag is in 1990 bij Koninklijk Besluit uitgeroepen tot jaarlijkse nationale feestdag. Het misverstand is ontstaan doordat de vijfde mei lange tijd (tussen 1945 en 1990) slechts om de vijf jaar die status bezat.
Overigens heeft de titel 'nationale feestdag' enkel symbolische betekenis. Het betekent niet dat 5 mei ook een verplichte vrije dag is. De wet regelt nergens dat werknemers op feestdagen niet hoeven te werken. Dat zou ook raar zijn nu de NS gewoon blijft reizen en ziekenhuizen ook niet kunnen sluiten.
Vrije dagen in cao geregeld
Of werknemers daadwerkelijk vrij zijn staat dan ook in de van toepassing zijnde cao of in iemands individuele arbeidsovereenkomst. De Stichting van de Arbeid regelt dit centraal voor de cao's. In praktijk zijn de meeste werknemers daardoor op alle grote christelijke feestdagen vrij. Ook hoeven de meeste mensen 30 april niet te werken. Voor 5 mei ligt dat anders.
De overheid wijst feestdagen slechts aan. Artikel 3 van de Algemene Termijnen Wet spreekt in dat verband over 'algemeen erkende feestdagen'. Daar vallen de christelijke feestdagen onder (Kerst, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren), Nieuwjaarsdag en de twee nationale feestdagen (Koninginnedag en Bevrijdingsdag).
5 mei om de vijf jaar vrij
Momenteel staat in de meeste Cao’s dat werknemers om de vijf jaar vrij zijn. Dat is dus weer volgend jaar en in 2015. De meeste ambtenaren hebben wel vrij: de rijksoverheid sluit namelijk tussen 30 april en 5 mei alle deuren. De laatste jaren klinkt overigens steeds vaker de roep om van Bevrijdingsdag een echte vrije dag te maken.
Mocht de regering (het ministerie van Algemene Zaken gaat hier meer specifiek over) een nieuwe feestdag willen introduceren dan wordt eerst advies gevraagd aan de Stichting van de Arbeid. Vervolgens kan een Koninklijk Besluit worden uitgevaardigd. De Stichting van de Arbeid regelt of de nieuwe feestdag in de cao's terechtkomt. Dat is voor 30 april wel gelukt, maar nog niet voor 5 mei.
Winkeltijdenwet
Ten slotte is er nog de Winkeltijdenwet: deze schrijft voor dat winkels op de meeste feestdagen dicht moeten zijn. Daardoor is het meeste winkelpersoneel vrij. Vijf mei staat echter weer niet in de Winkeltijdenwet, waardoor winkels dan wél open mogen blijven. Sowieso mogen gemeenten een beperkt aantal ontheffingen verlenen. Vandaar dat meubelboulevards op tweede paas- en pinksterdag drukker zijn dan ooit.
