Een proef met een 'spreekuurrechter' in Noord-Nederland is succesvol verlopen. Mensen kunnen hier een eenvoudig geschil aan de rechter voorleggen zonder dagvaarding of advocaat. De rechter luistert naar beide partijen en adviseert vervolgens over een schikking. In ruim negen van de tien gevallen werd het conflict snel, effectief en voordelig opgelost. Ook andere rechtbanken experimenteren met zulke laagdrempelige procedures.
De proef duurde anderhalf jaar en er waren zeven ervaren kantonrechters beschikbaar als spreekuurrechter. Zij hebben 64 zaken behandeld, waarvan er 58 eindigden in een schikking. Het ging vooral om burenruzies, maar ook om conflicten over een verbouwing of een aankoop. Vaak gingen de rechter ter plaatse een kijkje nemen, ook al omdat er geen schriftelijke stukken waren. Dat is logisch want met een simpele mededeling als 'de boom van de buren is te hoog' konden mensen een zaak aanmelden.
Kanttekening
Tachtig tot negentig procent van de deelnemers is positief, blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Utrecht. Deelnemers zijn vooral blij met de snelle behandeling, de lage kosten en de menselijke, niet-juridische benadering door de rechter.
De onderzoekers plaatsten ook kanttekeningen. Slechts veertig procent van de aangemelde zaken is door de spreekuurrechters behandeld, omdat het niet altijd lukt medewerking van beide partijen te krijgen. Dat is namelijk een vereiste voor een vereenvoudigde procedure. Ook konden deelnemers zich niet zelf aanmelden. Dat moest via enkele rechtsbijstandsverzekeraars en het Juridisch Loket. Zij meldden vooral zaken aan die kans van slagen hadden. De spreekuurrechts behandelden dus vooral zaken die zich redelijk goed voor een schikking leenden.
- Rechtspraak.nl/organisatie
