Scherp zien, hoe werkt dat?

Wanneer u ergens naar kijkt ontvangen uw ogen licht vanuit de omgeving. Dit licht wordt gebundeld door middel van het hoornvlies, de pupil en de ooglens. Het brandpunt van deze lichtbundel valt vervolgens op het netvlies en wordt daar vertaald naar zenuwimpulsen. Zodra de hersenen dit verwerkt hebben, kunt u het beeld ook echt zien. Dit hele proces gaat ontzettend snel![ITEMADVERTORIAL]

Dichtbij en veraf scherp zien

Om zowel dichtbij als ver weg scherp te kunnen zien gebruikt uw oog het 'brekend stelsel'. Dit brekende stelsel bestaat uit het hoornvlies en de ooglens. Het hoornvlies is het voorste doorzichtige deel van het oog. Dit is de eerste laag waar de lichtgolven door heen moeten en hier wordt het licht voor het eerst gebroken. Vervolgens wordt het licht nogmaals gebroken door de ooglens. Deze bevindt zich achter de pupil. De ooglens heeft het vermogen om boller te worden. Hierdoor kan het oog zowel veraf als dichtbij scherp zien. Dit proces noemt men accommoderen. Het accommoderen gaat automatisch en is niet door onszelf te beïnvloeden.

Nadat de lichtbundel de ooglens gepasseerd is, gaat hij door het glasachtig lichaam. Dit is een soort gelei die de grote ruimte tussen de ooglens en het netvlies helemaal opvult. Daarna valt het licht op het netvlies. Op het netvlies zitten twee soorten receptoren, namelijk de staafjes en de kegeltjes. Het punt waar deze receptoren het dichtst op elkaar zitten is het meest gevoelige puntje op uw netvlies. Deze plek wordt de ‘gele vlek’ genoemd. De receptoren op deze plek zorgen ervoor dat u scherp ziet waar uw ogen zich op focussen.

Uiteindelijk zetten de receptoren het licht om in zenuwimpulsen. Deze impulsen worden in uw hersenen verwerkt. Doordat de beelden van beide ogen dan over elkaar heen geprojecteerd worden, ontstaat enkelvoudig beeld en kunt u diepte zien.

Wat kan er aan de hand zijn als u niet scherp ziet?

Bijziendheid
Mensen die bijziend zijn, kunnen alleen de voorwerpen die dichtbij staan nog scherp zien. Het brandpunt van het licht komt niet exact op het netvlies maar erachter. Deze mensen hebben een min bril nodig.

Verziendheid
Mensen die verziend zijn, kunnen alleen de voorwerpen die ver weg staan nog scherp zien. Het brandpunt van het licht valt niet exact op het netvlies maar ervoor. Deze mensen hebben een plus bril nodig.

Diabetische retinopathie
Bij mensen met diabetes kunnen de bloedvaten in het netvlies van het oog bloed of vocht gaan lekken. Ook kunnen er nieuwe bloedvaten aangemaakt worden die veel kwetsbaarder zijn en dus sneller gaan bloeden. Dit heet diabetische retinopathie. Het netvlies werkt dan niet meer zoals het hoort. De patiënten hebben last van wazig zien.

Slechtziendheid
Slechtziendheid betekent dat u niet scherp kunt zien, zelfs niet met een bril, contactlenzen of medische behandeling. Zelden worden slechtziende mensen helemaal blind. Slechtziendheid kan veroorzaakt zijn door ziekten als maculadegenereatie of de gevolgen van glaucoom. Soms is het aangeboren. Normale brillen of lenzen werken niet bij slechtzienden, wel zijn er speciale hulpmiddelen als loepen en sterke lampen. Een zogenaamde ‘low vision’ specialist meet deze hulpmiddelen aan.

Nachtblindheid
Wanneer u overdag wel goed, maar 's nachts slecht kunt zien, is er sprake van nachtblindheid. Vaak werken de staafjes en kegeltjes dan minder goed. Dit kan komen door een tekort aan vitamine A. Ook kan nachtblindheid aangeboren zijn. Het netvlies is dan van nature ongevoeliger, het reageert niet goed op licht. Wanneer er dan weinig licht is ('s nachts), kunt u niet goed meer zien.

Blindheid
Als uw ogen geen licht kunnen waarnemen en er dus geen impulsen meer aan de hersenen worden gegeven, dan bent u blind. Blindheid kan door verschillende dingen veroorzaakt worden.

Hulpmiddelen

Wanneer uw ogen niet goed meer werken, kunnen een bril of contactlenzen helpen. Een bijzonder hulpmiddel is de refractiechirurgie. Door middel van een laser wordt er een dun laagje van het hoornvlies verdampt. Op deze manier verandert het van vorm, zodat het brandpunt weer exact op het netvlies valt. Niet iedereen is geschikt voor zo'n operatie. Alleen een hiervoor speciaal opgeleide optometrist of oogarts kan dit bepalen.