5 vragen over… Melk de witte sloper

'Melk de witte sloper' is de Nederlandse vertaling van het Amerikaanse boek Got Milked, geschreven door de Canadese journalist Alissa Hamilton. We vroegen de auteur onder andere waarom alleen de slechte kanten van melk in haar boek belicht worden.

1. Waarom schreef u dit boek?

"Mijn vriendin kwam op bezoek met haar tweejarig zoontje en ze vroeg me bezorgd: 'Ik heb Oscar nog nooit melk gegeven, is dat niet slecht?' Ze vroeg het mij, omdat ik altijd erg bewust met voeding bezig ben. Haar vraag zette me aan het denken. Waarom wordt melk zo geassocieerd met gezondheid? En waarom stelt mijn vriendin deze vraag, als haar kind verder een goede eter en compleet gezond is?"

2. Wat is uw conclusie?

"Mijn conclusie na het schrijven van het boek: melk is niet essentieel voor een goede gezondheid. Je kunt ook zonder melk gezond eten. Mijn tweede conclusie is dat melk wel heel stevig wordt gepromoot, zeker in Canada en de Verenigde Staten. In 'My Plate' (vergelijkbaar met de Nederlandse Schijf van Vijf) is een aparte plek ingeruimd voor zuivel. Dat vind ik opmerkelijk, want er is geen ander voedingsmiddel dat een aparte plek krijgt. Het zou beter zijn als zuivel een plek kreeg in het vak met andere eiwitrijke producten, zoals vlees, vis en eieren. Overigens is dat in Nederland wel het geval.

Dan wordt er in de melkpromotie ook nog eens veel nadruk gelegd op het calciumgehalte in melk. Alsof er geen andere bronnen zijn van calcium in de voeding! Gedroogde kruiden, noten en groene groenten bijvoorbeeld kunnen ook een bijdrage leveren aan de calciumvoorziening. Dat vergt misschien wat meer inspanning en je moet flinke hoeveelheden groenten eten, maar het kan wel."

3. Waarom belicht u in uw boek alleen de negatieve kanten van melk?

"Dat heb ik expres gedaan. In de media wordt al zoveel verteld over de 'wonders of milk'. Ik wilde ook eens de andere kant belichten. De zuivelindustrie is zo sterk in de lobby en de marketing van melk, dat er wel wat meer balans mag komen. Ik beschrijf in mijn boek bijvoorbeeld de calciumparadox: in landen waar veel melk wordt gedronken komen juist veel botbreuken en osteoporose voor. Ik besef dat het gaat om studies waarin observaties worden gedaan, en dat het verband daardoor niet hard gemaakt kan worden. De zwakke botten kunnen ook komen door een gebrek aan lichaamsbeweging, of door een tekort aan vitamine D. Maar ik blijf het toch vreemd vinden dat er zo wordt gehamerd op het calciumgehalte in zuivel."

4. Heeft u voor uw boek ook onderzoekers geïnterviewd?

"Nee, dat heb ik niet gedaan. Ik heb uitsluitend geput uit de wetenschappelijke literatuur, uit verhalen in de media en uit ervaringen van vrienden en van mijzelf."

5. Er zijn ook wetenschappers die zeggen dat zuivel gezond is. Er zijn aanwijzingen dat kinderen die volle zuivel krijgen, minder overgewicht ontwikkelen en dat zuivel beschermt tegen diabetes. Wat vindt u daarvan?

"Natuurlijk zijn er ook onderzoeken die het tegendeel aantonen. Ik zeg ook niet dat melk niet past in een gezond eetpatroon. Ik denk dat je best een beetje zuivel kunt gebruiken en ik vind dat iedereen zelf die keuze moet maken. Bij voorkeur dan volle zuivel zonder toevoegingen als suiker, cacao of andere smaakstoffen. En verder natuurlijk veel groenten, noten, fruit en zaden. Zelf at ik ook yoghurt bij mijn ontbijt vanochtend!"

Het boek Melk de witte sloper gaat over de melkpromotie en -consumptie in Amerika. In Nederland hebben we andere adviezen en richtlijnen. Het Voedingscentrum volgt de adviezen op van de Gezondheidsraad. Waar de Gezondheidsraad geen uitspraken over heeft gedaan, houdt het Voedingscentrum rekening met de wetenschappelijke consensus en Nederlandse eetgewoonten. Zuivel valt in Nederland binnen het vak 'Eiwitten', samen met vlees, vis en vervangers. De richtlijn is ongeveer 500 milliliter zuivel per dag voor volwassenen.