Zeven ongezonde afknappers aan het licht
Tegenwoordig vind je veel top-producten in de supermarkt, zo beschrijft culinair journalist Loethe Olthuis in haar nieuwe boek Zin en onzin in de supermarkt. Een kleine waarschuwing: onderstaande producten kan je maar beter laten staan.
Een lijst met top-producten uit de supermarkt vind je hier.
‘Kip van morgen is toch een plofkip’
Twintig vleeskuikens op een vierkante meter, in zes weken vetgemest en ze zien nooit het daglicht. Dat is het leven van de ‘plofkip’. Wie op zoek gaat naar een diervriendelijker alternatief, vindt in de supermarkt steeds meer aanbod. De ‘Kip van Morgen’ (Plus, Boni), ‘De Nieuwe standaard kip’ (Jumbo, MCD, Boon’s Markt) of de ‘Kip met Pluim’ (Vomar, Spar, Hoogvliet). Mooie namen, maar in de praktijk hebben deze kippen het nauwelijks beter gehad dan de plofkip. Ze verdienen daarom geen Beter Leven-ster, aldus Olthuis. Pas als die ster op het etiket staat, heeft de kip een beter leven gekregen. Kip met één ster is overigens niet veel duurder dan plofkip. Als je echt wat diervriendelijkers wilt, koop dan kip met twee of drie Beter leven-sterren. Die kippen zijn overigens ook te koop bij de supermarkt.
Woksaus – een hap zoet en zout
Mierzoet en bremzout tegelijkertijd. Dat is woksaus. Een gemiddeld flesje woksaus bevat 25 procent suiker, maar sommige woksauzen gaan wel tot 60 procent suiker. De meeste woksauzen bevatten daarnaast gemiddeld 4 tot 5 procent zout. Per maaltijd zit je zo op 2 gram zout per persoon. De maximale aanbevolen hoeveelheid zout per persoon per dag is 6 gram. Als je zelf specerijen uit potjes mengt, kun je een flinke hap aan suiker en zout vermijden. En het scheelt ook een hoop geld.
Vloeibaar bak- en braadproduct vol hulpstoffen
Vloeibaar vet zoals zonnebloemolie of olijfolie is gezonder dan hard vet zoals margarine. De supermarkt verkoopt flessen vloeibaar bak- en braadvet, maar dat zijn fabrieksproducten bomvol hulpstoffen die niets goeds voor je doen. In de flessen zitten onder meer smaakversterkers, kleurstoffen, voedingszuren en melkbestanddelen. De toegevoegde omega-3-vetten uit lijnzaadolie doen niet veel, omdat ze niet goed tegen verhitten kunnen.
Lightvarianten bevatten vooral extra water, en dat verdampt in de pan. De enige nuttige extra ingrediënten zijn vitamine A en D, maar die krijg je al binnen via andere voedingsmiddelen zoals zuivel en margarine voor op brood.
Vruchtenyoghurt zoeter dan cola
De koelvakken liggen er vol mee: vruchtenyoghurt en zuiveldranken. Op de verpakking staan grote gekleurde vruchten, maar wie op het etiket kijkt, ziet dat er nauwelijks fruit in zit. Schrik niet als er maar 5 procent aardbei in de aardbeienyoghurt zit. Er zitten wel veel andere onnodige toevoegingen in, zoals suiker. Vruchtenyoghurt of kwark bevat gemiddeld maar liefst 13 tot 15 procent suiker. Ter vergelijking: een glas cola bevat minder suiker. De suikervrije variant heeft dat niet, maar het is goedkoper om zelf wat aardbeien of frambozen door de yoghurt te roeren.
Nepkaas
De supermarkt verkoopt kaas van goede kwaliteit (zie camembert), maar ook nepkaas. De kant-en-klare cheddarplakjes zijn bijvoorbeeld gemaakt van goedkope smeltkaas, met melkeiwit, palmvet, aroma’s, smaakversterkers en een heleboel zout. Deze gele plakken hebben weinig te maken met de echte boeren cheddarkaas die je buiten de supermarkt kunt vinden.
Andere voorbeelden van nepkaas die is opgeleukt door een mooie verpakking: pizzakaas, Babybel, Cheestrings, hamburgerkaas en Kees-kaas. Het zijn allemaal fabrieksproducten met weinig tot geen echte kaas. Dat geldt ook voor smeerkaas, want daarvoor mengt de fabrikant goedkope restjes kaas met smeltzout en water.
Truffelolie met aardoliesmaak
Een flesje truffelolie van 100 ml kost al snel acht euro. Maar echte truffelsmaak zit er niet aan. Dat is namelijk onmogelijk. De truffel is een paddenstoel, die zijn smaak niet kan afgeven aan vet, alleen aan water, zoals bouillon. De truffelsmaak komt daarom altijd van truffelaroma, een spotgoedkoop aan aanstekerbenzine verwant aardolieproduct. Kan toch best goed smaken, maar je betaalt dus vooral voor de truffel op het plaatje van de fles, niet voor de echte truffelsmaak.
Room zonder room
Een product met weinig vet, dat lijkt op room. Dat zijn de flesjes koksroom, kookroom, room culinair of Finesse voor koken. Ze zien er culinair uit, maar de ‘room’ wordt gemaakt met veel fabrieksmatige toevoegingen zoals verzadigd palmvet, verdikkingsmiddelen, emulgator, kleurstof, smaakstof en lactose. Ze zijn duur en doen weinig goeds voor je. Voor veel minder geld meng je melk met een scheutje room en maizena. Dat heeft hetzelfde effect.
Loethe Olthuis is onderzoeksjournalist en schrijft al meer dan 25 jaar over voeding, gezondheid en duurzaamheid, o.a. voor de Volkskrant en Radar+. Haar boek Zin en onzin in de supermarkt – Over kopen en eten (448 pagina’s) kost €24,99.