Lactosevrije melk: goed voor elk?

Normaal gesproken wordt lactose uit melkproducten door het enzym lactase afgebroken Bij een lactose-intolerantie is er geen of onvoldoende lactase in de dunne darm aanwezig. Het gevolg: lactose komt onverteerd in de dikke darm terecht. Daar weten de darmbacteriën wel raad mee: ze zetten de lactose om, waarbij er gassen of zuren kunnen ontstaan. En die prikkelen de darmen.

Diarree en buikkrampen

Bij een heftige vorm van lactose-intolerantie kun je diarree krijgen. Bij een mildere vorm krijg je buikkrampen of een opgeblazen gevoel. Maar ook als je andere klachten zoals winderigheid en misselijkheid hebt, kan dit wijzen op lactose-intolerantie. Er zijn verschillende testen om de diagnose echt te kunnen stellen. Deze testen kunnen door de huisarts en in het ziekenhuis gedaan worden. Als de diagnose gesteld is, is het slim om de lactose daarna te mijden.

Lactose komt voor in de volgende melkproducten:

• volle, halfvolle en magere melk en karnemelk
• geitenmelk, schapenmelk, paardenmelk en ezelinnenmelk
• zachte geiten- en schapenkaas
• chocolademelk, yoghurtdrink en fruitzuiveldranken
• smeltkaas, smeerkaas, buitenlandse kaas, verse kaas, hüttenkäse, cottage cheese.
• yoghurt, kwark, kefir
• vla, pap, pudding, mousse
• slagroom, zure room en crème fraîche

Ook in geneesmiddelen, vitaminepreparaten en zoetjes kan lactose voorkomen. In deze producten wordt het meestal in zeer kleine hoeveelheden als vulmiddel gebruikt. Hiervan krijgen de meeste mensen met lactose-intolerantie dan ook geen klachten.

Een beetje lactose kan vaak wel

Een meerderheid van de mensen met lactose-intolerantie kan een beetje lactose (circa 10-12 gram per dag) nog wel verdragen, zeker als ze dit verdelen over de dag. Dat komt overeen met een glas melk, kom yoghurt of toetje bij iedere maaltijd. Zure melkproducten bevatten van nature minder melksuiker. Daarom worden producten als yoghurt en karnemelk over het algemeen beter verdragen. Harde Nederlandse kaas is zelfs lactosevrij. Hoeveel lactose jouw lichaam verdraagt is een kwestie van uitproberen, want de gevoeligheid varieert van persoon tot persoon.

Echte zuivel zonder lactose

Maar wat nu als je dol bent op een cafe latte of een glas koele melk bij je boterham? Dan zijn er tegenwoordig ook koemelkproducten waaruit de lactose is verwijderd. Deze melkproducten bevatten slechts spoortjes lactose. Door middel van een speciale technologie wordt vooraf de van nature aanwezige lactose in de melk gesplitst in de bestanddelen lactose en galactose. Dit betekent overigens ook dat mensen die niet tegen galactose kunnen (mensen die aan de zeldzame stofwisselingsziekte galactosemie lijden bijvoorbeeld), niet tegen dit soort producten kunnen.

Het verwijderen van de lactose heeft geen enkele invloed op de caloriewaarden van de melk. Alle natuurlijke voedingsstoffen, vitamines en mineralen blijven gewoon behouden. Het percentage lactose in de melk is echter gereduceerd tot een restpercentage van minder dan 0,1 gram per 100 gram melk. De meeste mensen met een lactose-intolerantie kunnen deze producten daarom gewoon drinken.

Plantaardige alternatieven

Er zijn ook plantaardige alternatieven voor melk, zoals sojamelk, rijstmelk, amandelmelk, kokosmelk, hazelnootmelk. Er is ook lactosevrije room, yoghurt en roomkaas op de markt. Keuze genoeg dus, voor mensen met een lactose-intolerantie.

Koemelkallergie

Lactose-intolerantie is niet hetzelfde als een koemelkeiwitallergie. Intolerantie betekent dat een bepaalde stof niet goed verdragen wordt (in dit geval dus lactose). Het lichaam maakt geen afweerstoffen aan bij lactose-intolerantie. Dit is wel het geval bij een allergie. Bij een koemelkallergie reageert het lichaam allergisch op de eiwitten die in koemelk zitten. De klachten zijn ook heel anders en beperken zich meestal niet tot de buik en darmen. Lactosevrije zuivel is daarom niet geschikt voor mensen met een koemelkeiwitallergie.