Is de Bob aansprakelijk bij een ongeval?

Getty Images

In enkele jaren is de Bob de held geworden van alle feesten. Hij (of zij) is het immers die de andere gasten veilig thuis brengt! Maar beseft Bob wel wat er kan gebeuren als er onderweg een ongeluk gebeurt?

In de Belgische krant La Dernière Heure van 12 juni 2007 stond een naar verhaal. Twee bevriende koppels gaan samen uit. Op het einde van de avond blijkt de mannelijke helft van het ene koppel (André) wat te diep in het glaasje te hebben gekeken. Gelukkig is de vrouwelijke helft van het andere koppel (Murielle) nog nuchter en zij stelt voor met de auto van André te rijden. Iedereen is het daarmee eens. Helaas loopt het onderweg fout: Murielle veroorzaakt een ongeval met heel wat schade tot gevolg.

De maanden nadien wordt er niet meer over het ongeval gerept. Tot Murielle op een dag... een dagvaarding van de advocaat van haar vrienden in de bus krijgt! Er wordt een schadevergoeding gevraagd van... 130.000 euro, niet alleen voor de materiële schade aan de wagen maar ook voor fysieke en morele schade! De advocaat verantwoordt deze schadevergoeding door te stellen dat André sinds het ongeval aan geheugenverlies lijdt, dat hij vaak hoofdpijn heeft en regelmatig flauwvalt.

Een uitzonderlijk vonnis

Gelukkig voor Murielle heeft de rechtbank deze gedachtenkronkel van de advocaat van haar zogenaamde vrienden uiteindelijk niet gevolgd, maar ze moest toch nog 9000 euro betalen voor de materiële schade aan de wagen van André.

Een dame uit het Belgische Gent overkwam enkele jaren geleden iets gelijkaardigs toen ze met de wagen van haar toenmalige vriend reed. Zij speelde dus Bob (of Bobette) terwijl haar vriend op de achterbank lag te slapen. Maar ze verloor de controle over het stuur, haar vriend raakte gewond en de auto werd zwaar beschadigd. Wat vond de rechter hiervan? De rechtbank van eerste aanleg oordeelde dat de dame moest opdraaien voor alle schade: zowel de materiële schade aan de auto als de lichamelijke schade die de slapende vriend opliep. De rechter besliste immers dat het hier om een contract van bruikleen ging, dat de man zijn auto dus had uitgeleend aan zijn vriendin. Zij moest hem dan ook in zijn oorspronkelijke staat teruggeven en nu er schade was aangericht, instaan voor de vergoeding daarvan.

[ITEMADVERTORIAL]

Staat dit nu elke Bob te wachten die met andermans wagen rijdt? Gelukkig niet. Ook deze Gentse uitspraak is uitzonderlijk, om niet te zeggen: verwonderlijk. Alle andere rechters die hebben geoordeeld over de aansprakelijkheid van Bob kwamen tot een ander besluit. Zij baseerden zich op de principes van de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid waarop we verder in deze tekst dieper ingaan.

Het blijft dan ook aan te raden een nuchtere Bob aan het stuur te laten plaatsnemen in plaats van de niet meer zo nuchtere eigenaar. Wie met meer dan 0,5 promille alcohol in het bloed een ongeval veroorzaakt, kan niet rekenen op zijn verzekering!

Wat zegt de verzekeraar?

Normaal gezien is elk voertuig verzekerd voor schade aan derden. De WA-polis slaat op het voertuig. De verzekeraar van de eigenaar van de wagen moet dus ook dekking verlenen als iemand anders rijdt. M.a.w. als Bob rijdt, kan hij genieten van de dekking van de verzekering van het voertuig van de eigenaar. Deze verzekering zal de eventuele schade vergoeden die wordt toegebracht aan anderen.

Welke schade moet Bob niet betalen?

De WA-verzekering van de eigenaar van de wagen dekt:

- de materiële schade aan het voertuig van de andere chauffeur die betrokken is bij het ongeval én de lichamelijke schade aan de bestuurder en de inzittenden van het andere voertuig.
- de lichamelijke schade aan de inzittenden van het eigen voertuig, ook als de eigenaar van de wagen zelf inzittende is (als iemand anders met zijn auto rijdt). Zijn lichamelijke schade wordt in dit geval dus vergoed door zijn eigen verzekering.

Welke schade moet Bob wél betalen?

- zijn eigen lichamelijke schade. De WA-verzekering van de auto waarmee Bob rijdt dekt nooit de lichamelijke schade van de bestuurder! Dit is enkel het geval als de eigenaar van de wagen een bestuurdersverzekering genomen heeft, die de lichamelijke schade van de bestuurder (hetzij de eigenaar, hetzij iemand anders) vergoedt. Er bestaan ook polisformules die de verzekerde altijd dekken, welk voertuig hij ook bestuurt. Als Bob een dergelijke bestuurdersverzekering zou genomen hebben, zit hij dus wél altijd safe voor zijn eigen lichamelijke schade.
- de materiële schade aan de wagen waarmee hij/zij rijdt als hij de schade veroorzaakt heeft. Alleen als de wagen omnium verzekerd is, zal de schade aan het eigen voertuig gedekt zijn. Met een gewone WA-verzekering is de eigen schade aan het voertuig niet gedekt. Wie dan moet opdraaien voor de schade hangt dus af van wie ze veroorzaakt heeft. Als Bob niet in fout zit en het ongeval niet veroorzaakt heeft, dan is het de verzekering van de andere chauffeur die moet betalen. Bijvoorbeeld: als een auto inrijdt op de wagen bestuurd door Bob die voorrang van rechts heeft, dan is Bob logischerwijze in zijn recht en moet de verzekeringsmaatschappij van de andere chauffeur de schade vergoeden.

Als het ongeval aan Bob te wijten is... Dan komt er geen verzekering tussen. Logisch gevolg: in principe zal Bob dan zelf de schade aan het voertuig van de vriend moeten vergoeden. Dat is het standpunt van de meeste rechters, ook als Bob zou inroepen dat het hier om een vriendendienst gaat en hij er geen geld voor heeft gekregen.

Dat de hulpvaardige Bob zo zwaar gestraft wordt, klinkt onrechtvaardig. Maar de wet is de wet en daarin staat letterlijk dat in geval van bruikleen "de lener is
gehouden de geleende zaken in dezelfde hoeveelheid en hoedanigheid en op de overeengekomen tijd terug te geven. Indien het hem niet mogelijk is daaraan te voldoen, moet hij de waarde van het geleende betalen, gelet op de tijd en de plaats waarop de zaak volgens de overeenkomst moest worden teruggegeven.

Een juridisch akkoordje?

Bent u bereid Bob te spelen maar wilt u toch juridisch safe spelen? Als u van te voren afspreekt dat u Bob zult zijn, kan het. U kunt de eigenaar van het voertuig immers een overeenkomst laten tekenen waarin hij verklaart ermee in te stemmen dat hij zelf de schade aan zijn voertuig zal betalen als u een ongeval zou veroorzaken. Makkelijk is dit natuurlijk niet, als vrienden onder elkaar, wat de meeste Bobs toch zijn. En bovendien heeft deze overeenkomst geen juridische waarde als er opzet of grove fout in het spel is. Als Bob bijvoorbeeld een zware voet heeft en door zijn (grove) fout een ongeval veroorzaakt, zal de overeenkomst niet van tel zijn. Bob blijft dan zelf verantwoordelijk

De moraal van het verhaal

Weet u aan het begin van de avond dat u de Bob zult zijn, rijd dan met uw eigen wagen. Denk aan een verzekering rechtsbijstand en aan een autoschadeverzekering als u met een recente auto rijdt. Beslist u op het moment zelf om Bob te spelen, controleer dan bij de bestuurder of de wagen goed verzekerd is. Rijd nooit met een onverzekerde auto! Is de auto goed verzekerd, dan loopt u enkel het risico uw eigen lichamelijke schade te moeten betalen (tenzij de eigenaar een verzekering heeft). Is de auto niet verzekerd, dan loopt u het risico zowel uw eigen lichamelijke schade te moeten betalen als de schade aan de wagen waarmee u rijdt.

MAAR: Ondanks alles is en blijft het altijd beter een nuchtere Bob te laten rijden dan een dronken eigenaar van de wagen!

Auteur