'n Dagje Friesland

Sneekermeer en meer

• De 115 km lange ANWB-route Friese Meren voert langs steden en stadjes, dorpen en gehuchten, hoge luchten en lage weilanden, maar vooral langs grote en kleine meren. U kunt de bewegwijzerde route beginnen in het centrum van Sneek (Prins Hendrikkade/Leeuwarderweg) of door vanaf de rondweg noordwaarts in de richting van Leeuwarden te rijden (N354, let op: al heel snel, bij de afslag Loënga/Goënga verlaat de route deze weg). Door de polders van het Lage Midden van Friesland rijdt u naar Grou, waar het terras van het Theehuis goed uitzicht biedt op het eerste van de Friese meren op deze route, het Pikmeer. Pas na Akkrum en Terherne, twee van de vele watersportdorpen in dit deel van Friesland, komt het Sneekermeer in zicht. Begin augustus is dit water weer het toneel van de jaarlijkse Sneekweek, het grootste binnenwater-zeilevenement van Europa.

• Douwe Egberts is ongetwijfeld de bekendste naam die verbonden is met Joure, een vriendelijke plaats met een gezellige winkelstraat. In de 19de eeuwse fabriek van koffiebrander DE, midden in het centrum, is nu Museum Joure gevestigd. Met koffie-, thee en tabakscollecties, maar ook met werkplaatsen van de klokkenmaker, kopergieter, goud- en zilversmid, bakker en drukker. Een mooie tuin en authentieke kades omringen de negen gebouwen. Adres: Geelgietersstraat 1-11, 8501 CA Joure. T 0513–41 22 83 of www.museumjoure.nl. In museumwinkel De Witte Os gaan niet alleen verse koffiebonen over de toonbank, maar ook losse thee en snoep zoals ulevellen en polkabrokken.

• Over Sloten valt veel te vertellen, maar Sloten moet je gewoon zíen. De kleinste van de Friese elf steden is een pareltje met zijn gracht, stellingmolen en stadspoorten.

• Vergeet niet Gaastmeer even in te rijden, tot aan het bruggetje waar u niet verder kunt. Het terras van d’Ald Herberch ‘Yn ’e Ielaek’ (de oude herberg ‘In de palingaak’) is het waard de 500 meter extra te rijden (in het voorseizoen maandag gesloten).

• Zin om Friesland vanaf het water te bekijken? Huur een sloep, dat kan in vrijwel alle watersportplaatsen. Zie www.botenverhuurinfriesland.nl of www.beleeffriesland.nl.

• IJlst, ook een elfstedenstad, is de laatste stop vóór Sneek. Maak een wandeling langs Eegracht en Galamagracht. In de tuinen aan het water, de overtuinen, legden de dienstmeiden van de bewoners van de kapiteins- en koopmanshuizen vroeger de was te bleken. Of bezoek houtzaagmolen De Rat, die nog altijd volop in bedrijf is. In de kolk liggen boomstammen te wateren, het gestamp van de op- en neergaande zaagramen en de geur van vers gezaagd hout omringen dit prachtige monument. De molen is op zaterdag open van 9-17 uur en t/m september ook wo t/m vr van 10-17 uur. Inlichtingen: T 0515–53 26 19 of www.houtzaagmolenderat.nl. Tussen half juni en half september kunt u elke woensdag een stadswandeling door IJlst maken onder leiding van een gids (twee uur, €6). U loopt langs de mooiste plekjes van de stad, brengt een bezoek aan Museum Nooitgedagt (van de schaatsen) en wordt met een molenpraam naar houtzaagmolen De Rat gevaren. Start: VVV, Geeuwkade 4, woensdag om 10.30 en 14 uur. T 0515–53 18 18, www.vvv-wymbrits.nl.

• Sneek is een levendige (kleine) stad, met een ongedwongen watersportsfeer. Zie voor tips de City Trip op pagina 80 of breng een bezoek aan de Weduwe Joustra. In het authentieke winkeltje aan het Kleinzand 32 verkoopt Heleen Sonnenberg, de zesde generatie in dit familiebedrijf, Beerenburg en andere producten uit de eigen distilleerderij. Ook kunt u een blik werpen in de voormalige huiskamer van de familie en in de achterkamers waar meer dan honderd jaar lang advocaat werd gemaakt. T 0515-41 29 12, www.weduwejoustra.nl.

Langs de havensteden

De zuidelijke lus van de ANWB-route Havensteden (ca 60 km) voert u niet alleen langs Friese havensteden zoals Workum en Stavoren, maar ook door het bosrijke Gaasterland, langs ‘het kleinste vissersdorpje van Europa’ Laaksum en natuurlijk weer langs een paar prachtige Friese meren.

• Aan het Noard 6 in Workum staat het Jopie Huisman Museum. Jopie, die in lompen en oud ijzer handelde, was bij leven al een legende. Van jongs af aan tekende en schilderde hij de spullen die anderen hadden afgedankt, maar waar hij de schoonheid van inzag. T 0515–54 31 31
www.jopiehuismanmuseum.nl.

• In juli staat Workum de hele maand in het teken van het honderdjarig jubileum van de Elfstedentocht. Met een expositie in de Waag en veel festiviteiten. In juni is het de hele maand ‘elfstedenfeest’ in Hindeloopen vlakbij Workum. Zie www.11stedenjubileum.nl.

• U kunt de Havenstedenroute oppikken bij het station van Workum (spoor rechts houden, eerste afslag over het spoor rechtsaf). Als u de bordjes in het centrum van Workum (op het Sud en het Noard) volgt, komt u op de noordelijke lus van de Havenstedenroute, richting Makkum en Harlingen. Ook mooi, maar geen meren. Via It Heidenskip, bekend van het fierljeppen (polsstokverspringen), komt u bij Galamadammen. Tot voor kort een bottleneck waar weg- en waterverkeer elkaar danig in de weg zaten. Sinds de opening van het aquaduct in 2007 stroomt alle verkeer weer door. Vanaf het terras ziet u heel wat bootjes voorbijkomen, op weg naar de sluis van Stavoren om daar het IJsselmeer op te gaan, of juist de andere kant op: naar de meren.

• Aan de rand van het IJsselmeer blijkt de relatief hoge ligging van Gaasterland: het Oudemirdumer Klif en het Mirnser Klif rijzen meer dan tien meter boven het IJsselmeer uit. Bij helder weer is Enkhuizen aan de overkant te zien. Voorbij Laaksum staat op het Roode Klif het monument ter herinnering aan de Slag bij Warns, waar de Friezen in 1345 de Hollanders versloegen. Hiervandaan kunt u een mooi rondje wandelen. Loop terug naar Laaksum, linksaf naar Warns, bij de kerk linksaf naar Skarl en langs het IJsselmeer terug (6 km). Op www.doarpswurk.nl (> Swalkrûtes > Súdwesthoeke) kunt u de routebeschrijving van deze en andere wandelingen in de zuidwesthoek van Friesland downloaden.

Meer informatie: VVV Sneek, Markstraat 18, T 0515–41 40 96, www.vvvsneek.nl. VVV Workum, Merk 4, T 0515–54 10 45, www.vvvworkum.nl. VVV Grou, Parkstraat 3, T 0566–62 13 33, www.vvvmidfryslan.nl.

Lekker uiteten? De top 5 Friese restaurants vindt u op www.plusonline/friesland