Dr. Bram Bakker: hoe gaat het met jouw concentratievermogen?

Aan mijn kant staat het er niet zo heel goed voor, als ik eerlijk ben. Als kind kon ik me urenlang onderdompelen in een boek, en dan vergat ik de wereld om me heen volledig. En nog steeds lees ik graag, en veel. Maar nooit meer lang achter ­elkaar, en ook geen dikke boeken. Terwijl ik het nog altijd graag zou willen. Als ik op vakantie ga neem ik altijd een dikke ­roman mee, waar ik me dan op een strandstoel helemaal in wil verdiepen. Steeds vaker kom ik terug zonder maar een bladzijde te hebben gelezen in zo’n dikke pil.

De verklaring? Ik kom niet in het goede standje, ik laat me doorlopend afleiden. En ik ben niet de enige, blijkt als ik het navraag om me heen…

Het leven is drukker geworden, ook voor mensen die zich dat misschien helemaal niet zo bewust zijn. Het aantal prikkels dat we te verwerken krijgen neemt toe, ook al ben je al geruime tijd met pensioen. Ik merk het bijvoorbeeld aan mijn moeder, die de 80 ruim voorbij is, maar die steeds vaker als ik op bezoek ben ‘even een appje moet beantwoorden’. Ze heeft haar meldingen en ook het geluid van haar mobiele telefoon aan staan. Tijdens de koffie klinkt steeds vaker ‘ping’ en wil ze even kijken wat er achter het signaal schuilgaat.

Mijn moeder is niet de enige, dat weet ik zeker. Het werd verontrustend voor mij toen ik in een krantenartikel las hoe onze aandacht wordt gekaapt, en dat daar een verdienmodel achter schuilgaat. Kort ­gezegd komt het erop neer dat er financiële motieven zijn om ons zo lang mogelijk te binden aan onze mobiele telefoon. Hoe meer schermtijd, hoe meer omzet voor de technologiebedrijven. Vooral aan filmp­jes die zijn ingebed tussen reclameboodschappen wordt veel verdiend. Als ik een doelpunt van mijn favoriete club wil ­terugkijken (mooi dat het kan) kost me dat een halve minuut commercial. En of ik het nu wil of niet, dat heeft invloed op me, weten we uit talloze onderzoeken.

Dit betoog is niet bedoeld als kritiek op alle schermpjes om ons heen. Maar ik wil wel graag een lans breken voor pure aandacht. Met aandacht dingen doen betekent dat je meer waardering zult ervaren voor dat wat je doet. In Amerika geven ze inmiddels workshops waarbij mensen langdurig naar een steen kijken en met ­elkaar in gesprek gaan over wat ze zien. Wat blijkt? Je neemt veel meer waar als je dat aandachtig doet, en het leidt zelfs tot mooie gesprekken met andere deelnemers. Enkel over een steen… Er zijn wel onderwerpen die meer aandacht verdienen. Als we die er dan ook aan schenken wordt de wereld om ons heen wat minder vluchtig. Zelf ga ik toch weer eens proberen een dik boek te lezen…

Een dikke roman lezen lukt me niet meer, ik laat me doorlopend afleiden