Kun je te oud zijn voor een ic-bed?
Heb je het coronavirus en gaat het hard achteruit, of word je erg benauwd, dan kan opname op de intensive care (ic) nodig zijn. Kun je te oud zijn voor een ic-bed? Lees hier de antwoorden op deze en andere vragen.
Wanneer is opname op de intensive care nodig?
Als je last hebt van verkoudheid, niezen, hoesten, keelpijn, moeilijk ademen of koorts (boven 38 graden) dan kun je het coronavirus hebben. Gelukkig verloopt de infectie bij de meeste mensen mild en is een ic-bed meestal niet nodig.
Wanneer wel? Vooral bij ernstige benauwdheid. Huisartsen kijken of een patiënt 'zuurstofbehoeftig' wordt, in medische vaktaal: lage saturatie <92%-94% en/of toegenomen ademfrequentie >24/minuut), of als een patiënt snel heel erg ziek wordt. Deze ziekte door ht nieuwe coronavirus heet COVID-19. Dat is voor de huisarts reden voor overleg met een longarts en waarschijnlijk ziekenhuisopname. Een ic-opname duurt lang, ongeveer 3 weken.
Hoe kan ik zelf controleren of ik 'erg benauwd' ben?
Mensen die ziek zijn, merken soms zelf niet dat ze benauwd zijn. Ongemerkt adem je sneller. Je kunt dit controleren door de ademhaling te (laten) tellen met een klok bij de hand. Normaal is de ademhaling 15 tot 20 keer per minuut voor een volwassene. Is hij hoger dan 24 keer per minuut, dan is dat een reden om de huisarts te bellen. Hij kan je doorverwijzen naar de intensive care na overleg met de longarts.
De huisarts heeft overigens aparte richtlijnen voor mensen met COPD of astma, die normaal al benauwd zijn en die mogelijk het coronavirus te pakken hebben gekregen. Het onderscheid is immers niet zo makkelijk te maken.
Wat gebeurt er op de ic?
Op de intensive care worden mensen met het coronavirus volledig beademd. Ze liggen soms op de rug en soms op de buik bij deze beademing en zijn buiten bewustzijn. Ze zijn verbonden aan infuuspompen die medicijnen afgeven. Er is nog geen werkend medicijn gevonden tegen het virus, maar artsen doen nu ervaring op met het geven van de malariamiddelen hydroxychoroquine en zijn broertje chloroquine of het antivirale middel remdisavir.
Bezoek mag niet langs komen op de intensive care, als je besmet bent met het coronavirus. Camera’s rond het bed zorgen ervoor dat verpleegkundigen mensen continu in de gaten kunnen houden. Zie ook deze video van het AMC, met uitleg over waarom er geen bezoekers mogen komen. Ook als je op een gewone afdeling bent opgenomen door het coronavirus, is bezoek niet in ieder ziekenhuis mogelijk.
Is er een tekort aan ic-bedden?
Op moment van schrijven (28-03-2020) is er nog geen tekort aan ic-bedden. Opgeteld zijn er 896 mensen opgenomen op de intensive care vanwege een corona-infectie. Op deze website van de intensivisten staat de laatste stand van zaken voor ic’s. De artsen en ziekenhuisbestuurders zijn druk bezig om het aantal bedden op te schalen, met noodhospitalen en mogelijk gebruik van Duitse intensive care bedden.
De hoop is dat er genoeg ic-bedden beschikbaar zullen blijven. Dat is de voornaamste reden dat de strengere maatregelen zijn ingevoerd, zoals de oproep om thuis te blijven en anderhalve meter afstand te houden. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis laat in deze video zien dat het binnenkort alle hens aan dek zal zijn op de intensive care.
Ik ben 70 plus. Ben ik te oud voor een ic-bed?
Alleen de leeftijd is geen reden om iemand een ic-bed te ontzeggen, volgens intensivist Hans van der Spoel in de Volkskrant. 'Wij gaan als artsen nooit zeggen: u bent boven de 70, dus u mag niet naar de ic. Wij schatten in hoe zinvol het is om iemand wekenlang te beademen.'
Een ic-opname is een enorme aanslag op het lichaam. Elke dag verlies je een paar procent spierweefsel. Na twee tot drie weken op de ic, wat bij corona dus meestal nodig is, ga je een lang revalidatietraject in van een half jaar tot een jaar en word je niet meer echt de oude. Als je een redelijk goede conditie hebt, kun je de intensive care behandeling beter aan en heb je meer kans om te genezen. Heb je al meerdere kwalen, loop je moeilijk een trap op of ben je niet meer in staat jezelf te douchen, wassen of aan te kleden, dan nemen je kansen af.
Van de mensen met het virus zijn er 1230 behandeld in het ziekenhuis, volgens deze cijfers van het RIVM. (23 maart) Meer dan de helft van deze patiënten was 70 jaar of ouder, dus ouderen kunnen ook voor een behandeling naar de ic. De meeste mensen die overlijden aan het coronavirus, waren overigens niet opgenomen op de intensive care. Zij waren al te verzwakt om de wekenlange beademing aan te kunnen.
Ben ik fit genoeg voor de ic?
Artsen geven dus aan dat ze naar de conditie kijken en niet enkel naar de leeftijd. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want hoe meet je iemands fitheid? Huisartsen hebben 27 maart een nieuwe richtlijn gekregen, waarmee ze dit beter kunnen inschatten en bespreken. Hoofdvraag: heeft deze patient voldoende reserves om na ziekenhuisopname te revalideren naar een acceptabel niveau? Op pagina 9 van deze richtlijn kun je opzoeken wat dat concreet betekent. Er zijn huisartsen en praktijkondersteuners die ouderen uit de praktijk opbellen om hier nu al over te praten en om extra hulp aan te bieden, voor zover mogelijk.
En hoe zal dat gaan als er een tekort is aan ic-bedden?
Dan moeten artsen gaan kiezen wie ze op de ic opnemen en wie niet. Dat heet 'selectie' of 'triage'. Er ligt al een draaiboek klaar bij de Nederlandse Vereniging van Intensive Care. Patiënten van wie de overlevingskansen het meest toenemen door de ic-opname, worden het eerst behandeld. Als dit niet te bepalen is, kan er worden geloot of wordt de eerste patiënt het eerst geholpen. Hoe dan ook - iedereen hoopt dat dit niet zal gebeuren.
Bronnen: Thuisarts, Nederlands Huisartsengenootschap, Kaderhuisartsen spoedzorg, Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, Volkskrant
