Wat is diabetes?

Bij veel mensen is diabetes beter bekend als suikerziekte. Diabetes heeft dan ook alles te maken met suiker, of nauwkeuriger gezegd met glucose, dat afkomstig is van koolhydraten. Want wie diabetes heeft, heeft te veel glucose in zijn of haar bloed.

Insuline is belangrijk

Door te eten en te drinken krijgt u glucose binnen. Uw bloed vervoert die glucose vervolgens naar al uw lichaamscellen en met behulp van de stof insuline kan de glucose die lichaamscellen binnendringen. Zo krijgen de cellen de brandstof die ze nodig hebben.

Die stof insuline is erg belangrijk, want zonder insuline komt de glucose de cellen niet in. Insuline opent als het ware de cellen. Wie diabetes heeft, maakt te weinig of zelfs geen insuline aan of heeft cellen die minder gevoelig zijn voor insuline. De glucose kan dan dus onvoldoende de cellen in. De cellen krijgen daardoor niet genoeg brandstof en je lichaam krijgt daardoor te weinig energie.

Welke soorten diabetes zijn er?

De bekendste vormen van diabetes zijn type 1-diabetes en type 2-diabetes. Er zijn nog wel andere vormen van diabetes, zoals bijvoorbeeld zwangerschapsdiabetes, maar type 1 en vooral type 2 komen verreweg het meest voor.

Nederland telt naar schatting 1 miljoen mensen met diabetes. Zo'n 85-90 procent daarvan heeft type 2-diabetes. 250.000 mensen hebben diabetes, maar weten dit zelf niet. 

Type 1

Type 1-diabetes wordt vaak jeugddiabetes genoemd, omdat de ziekte meestal ontstaat vóór het dertigste levensjaar. Deze vorm van diabetes komt relatief weinig voor.

Kenmerk van type 1-diabetes is dat het lichaam (of preciezer: de alvleesklier) weinig of helemaal geen insuline meer maakt. De glucose blijft dus in het bloed zitten. Als er lang veel glucose in het bloed zit, kan dat schade aanrichten in het lichaam. De oorzaak van diabetes  type 1 is niet bekend, en de enige behandeling bestaat uit injecties met insuline.

Type 2

Type 2-diabetes kwam in het verleden veel voor bij mensen boven de veertig jaar. Het stond dan ook bekend als ouderdomsdiabetes. Tegenwoordig komt de ziekte bij alle leeftijden voor, zelfs bij kinderen!

Bij type 2 diabetes spelen twee oorzaken een rol. Allereerst het minder gevoelig worden van de cellen voor insuline (insulineresistentie), waardoor glucose minder goed de cellen in kan.

Als tweede produceren de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier minder insuline en te veel glucagon. De eilandjes van Langerhans functioneren als het ware niet meer goed.

Door beide bovengenoemde processen wordt het glucose in je bloed niet meer goed verwerkt, waardoor je bloedglucose gaat stijgen.

Wie krijgt diabetes?

Iedereen kan diabetes krijgen. Maar er zijn sommige (groepen) mensen die meer kans maken dan andere. Als u overgewicht hebt, heeft u meer kans op diabetes. 

Ook erfelijkheid speelt een rol. Als u van Turkse, Marokkaanse of vooral Hindoestaanse afkomst bent bijvoorbeeld, heeft u meer kans op diabetes. Verder heeft u meer kans op diabetes als je ouder bent dan 45 jaar.

Hoe weet u of u diabetes heeft?

Een belangrijke vraag is hoe u erachter komt of u diabetes heeft. Als u vroeg weet dat u diabetes heeft, kunt u mogelijke complicaties (zoals hart- en vaatziekten) voorkomen of vertragen.

Als u type 1-diabetes heeft, kunt u last hebben van de volgende klachten:

• Vaak dorst en veel plassen.
• Opeens veel afvallen.
• Ziek en beroerd voelen.
• Constant hongergevoel.
• Wazig zien.

En als u type 2-diabetes heeft, kunt u last hebben van de volgende klachten:

• Vaak dorst en veel plassen.
• Vermoeid zijn.
• Oogklachten hebben, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien.
• Slecht genezende wondjes.
• Kortademig zijn of pijn in de benen hebben bij het lopen.
• Vaak terugkerende infectie.

Type 2-diabetes komt dus verreweg het meest voor. Maar de hierboven genoemde klachten zijn vaak maar vaag aanwezig bij mensen. Sommigen hebben zelfs helemaal geen klachten. Daardoor zijn er zo veel mensen die wél diabetes hebben, maar dit niet weten. Twijfelt u? Bezoek dan altijd even uw huisarts.

Meer weten over diabetes of een risicotest doen? Kijk op de website van het Diabetes Fonds.