Om te kunnen erven van je ouder of grootouder moet je bestaan op het moment dat de ouder of grootouder overlijdt. Maar wanneer besta je eigenlijk? Moet je al zijn geboren of telt een bevrucht eicelletje ook mee?
Als er geen testament is gemaakt, is de hoofdregel dat kinderen erven van hun ouders. Is een kind vóór zijn ouders overleden, dan kunnen de kleinkinderen in de plaats van hun overleden vader/moeder erven. Maar om te kunnen erven, moet je volgens de wet wel bestaan.
Op zich lijkt dit een logische bepaling, maar of aan 'de bestaanseis' is voldaan is niet altijd duidelijk. Je hoeft namelijk niet echt geboren te zijn als de erflater overlijdt; de wet bepaalt namelijk: 'het kind waarvan een vrouw zwanger is, wordt als reeds geboren aangemerkt'. Komt het kind echter dood ter wereld, dan wordt het geacht nooit bestaan te hebben en is het dus - achteraf - geen erfgenaam. Het probleem dat vervolgens kan ontstaan is, wanneer de vrouw precies zwanger was. Omdat het niet altijd mogelijk is met 100 procent zekerheid vast te stellen dat de vrouw op een bepaald moment zwanger was - en het daardoor niet duidelijk is of het ongeboren kind als erfgenaam moet worden beschouwd - geeft de wet aan de rechter de bevoegdheid de knoop door te hakken.
Dat de rechter niet altijd in het voordeel van het ongeboren kind oordeelt, bleek op 15 januari jongstleden. De kantonrechter bepaalde toen dat het kind niet als erfgenaam aangemerkt moest worden. Ofschoon de rechter toegaf dat er een (vrij grote) kans was dat het kind al bestond bij het openvallen van de nalatenschap, oordeel hij dat dit onvoldoende was. Het moet namelijk vaststaan dat het kind verwekt is; dat er een kans is dat het verwekt is, is onvoldoende.
De moraal van het verhaal is dat wanneer u wilt dat uw nog niet geboren kind erft, u ervoor dient te zorgen dat het op tijd en bewijsbaar is verwekt.
Mr. A.R. Autar notaris bij Kooijman Lambert Notarissen te Rotterdam en o.a. docent Estate Planning aan een aantal opleidingsinstituten. Twitter: @anielautar
