Kan je binnen een huwelijk schenken?
In ‘Voorkom ruzie bij de kist’ duiken Bernard Schols en Heidi Klijsen in tientallen opmerkelijke erfrechtzaken. Lees hier één van de verhalen.
Op het moment dat Berend met Brigitte trouwt, bezit hij 150 miljoen euro. Brigitte heeft op dat moment één miljoen. Ze trouwen dus niet in algehele gemeenschap van goederen.
Aan de vooravond van het huwelijk weet je immers nog niet welk lot je in de romantiek treft. Maar de gemeenschap waar Berend en Brigitte voor kiezen, is ook weer niet superkoud. Ze sluiten weliswaar alle huidige en toekomstige goederen uit van de huwelijksgemeenschap, maar wel met uitzondering van één gezamenlijke bankrekening.
Strategisch
Geen gemeenschap van goederen, maar een gemeenschap van bankrekening dus. Dat is een nogal strategisch geformuleerde overeenkomst, zo blijkt al snel. Want nog voor de huwelijksboeketten verwelkt zijn, stort Berend snel 10 miljoen euro op die gezamenlijke rekening. Met de afspraak dat ze hier allebei telkens gelijke bedragen van op mogen nemen. Mag dat zomaar, onbelast? De belastinginspecteur vindt van niet. Hij legt Brigitte een aanslag schenkbelasting op over 5 miljoen euro; haar helft van het banksaldo. Volgens de inspecteur is er sprake van een schenking, al noemt het echtpaar dat niet zo. Maar de rechtbank Gelderland is het daar niet mee eens en verwijst naar oude jurisprudentie van de Hoge Raad uit 1959 en 1971. In die arresten oordeelde de hoogste rechter dat bij een wijziging tijdens het huwelijk van de huwelijksvoorwaarden naar gemeenschap van goederen, er geen sprake is van een schenking. Dat de situatie van Berend en Brigitte net iets anders is – het stel koos immers al bij aanvang van het huwelijk voor een beperkte gemeenschap – is volgens de Gelderse rechter niet van belang. Want uit de Hoge Raad-arresten volgt dat het aangaan van een huwelijk, of dat nu met of zonder voorwaarden gepaard gaat, geen schenking tot gevolg heeft.
De rechter vernietigt daarop de belastingaanslag van Brigitte. Een interessante casus; daar is het laatste woord vast nog niet over gezegd. Maar de echte boodschap van dit verhaal is dat boedelmenging, oftewel ‘de boel bij elkaar gooien’, geen schenken en geen erven is. Volgens de genoemde klassieke arresten van de Hoge Raad is een transactie pas een schenking als de vermogensverschuiving is voltooid. En zelfs op het sterfbed kan in theorie de minder vermogende nog de loterij winnen, waardoor de verhoudingen ineens heel anders liggen.
Goud
Met die opstelling van de Hoge Raad hebben we goud in handen. Want door in de ‘eindfase’ nog snel over te stappen op een algehele gemeenschap van goederen, vererft de helft van je vermogen belastingvrij naar de ander. Zorg dus dat je op tijd bent. Ben je bang daar zelf in die laatste fase niet meer toe in staat te zijn? Denk dan eens aan een levenstestament.
Voorkom ruzie bij de kist is te bestellen via uitgeverij Anderz Denken.
