Mijn vrouw heeft twee kinderen uit een eerdere relatie en ik heb geen eigen kinderen maar wel een pleegkind. Wij zijn bezig met onze testamenten en we vroegen ons af of er eigenlijk veel verschil zit tussen de eigen kinderen, de stiefkinderen en pleegkinderen binnen het erven en de belasting die over dat wat ze erven, betaald moet worden?
Binnen het erfrecht en de Successiewet wordt er het volgende onderscheid gemaakt.
Zo is er dus het eigen kind, het stiefkind en het pleegkind (geadopteerde kinderen zijn eigen kinderen). Het ‘eigen’ kind is over het algemeen het uitgangspunt en om het stiefkind of pleegkind zo gelijk mogelijk behandeld te krijgen, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
Het ‘eigen’ kind erft ook zonder testament van zijn of haar ouders en/of krijgt volgens de wet een niet-opeisbare vordering in geld op de langstlevende ouder ter grootte van zijn of haar erfdeel. Voor de erfbelasting heeft het eigen kind een vrijstelling van €22.918. Erft het kind meer dan de vrijstelling, dan betaalt deze over de eerste €138.642 10% erfbelasting en daarboven 20%. Per testament kunnen ouders de verdeling van de nalatenschap anders maken. In dat geval heeft een eigen kind altijd tenminste recht op zijn of haar legitieme portie.
Stiefkinderen erven wel automatisch van hun eigen ouder, maar niet van de stiefouder. Wil de stiefouder zijn of haar stiefkinderen mee laten erven, dan kan dat alleen door hen per testament erfgenaam te maken. De stiefkinderen krijgen dan dezelfde rechten als de ‘eigen’ kinderen. Wordt een stiefkind niet genoemd in het testament van de stiefouder, dan kan deze geen beroep doen op de legitieme portie. Het stiefkind moet dan berusten in het feit dat zijn of haar stiefouder hem/haar niet mee laat erven. Afhankelijk van de situatie (is het huwelijk tussen de ouder en de stiefouder ontbonden door overlijden of niet) wordt een stiefkind ook voor de erfbelasting gelijkgesteld met een ‘eigen’ kind.
Het komt ook voor dat stiefkinderen vol erven en de ‘eigen’ kinderen de legitieme portie toebedeeld krijgen. De term stiefkind is overigens voorbehouden aan de kinderen binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap.
Het pleegkind tenslotte kan ook alleen per testament van de pleegouders erven en moet, om voor de erfbelasting als kind aangemerkt te kunnen worden, tenminste vijf jaar door de pleegouders zijn opgevoed en onderhouden voordat het pleegkind 21 jaar werd of trouwde. Bovendien moet de pleegouder het kind aantoonbaar voor tenminste 40% uit eigen geld hebben onderhouden. Wordt niet aan deze voorwaarden voldaan dan erft het kind wel maar is de erfenis belast met het ‘derden’-tarief van respectievelijk 30% en 40%. Ook pleegkinderen hebben geen recht op een legitieme portie.
Een pleegkind erft volgens de wet wel van zijn eigen ouders en de tarieven en vrijstellingen tussen ouders en kinderen zijn dan van toepassing.
N.B. Vooral in samengestelde gezinnen komen verschillende soorten kinderen voor. Voordat een testament wordt opgemaakt, verdient het aanbeveling om goed door te spreken - eventueel ook met de kinderen - wat de verschillende mogelijkheden zijn en wat daarvan de gevolgen zijn. Het is dus goed dat u hier mee bezig bent.
Mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting, bedrijfsopvolging). Ook heeft zij ervaring in de notariële boedelpraktijk. Sinds een aantal jaar is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu) en houdt zij zich vooral bezig met alle juridische, fiscale en financiële aspecten die zien op de voorbereiding en de afwikkeling van nalatenschappen. Sinds 21 maart 2019 is zij ook RegisterExecuteur.
