Een ongeluk komt nooit alleen, en dit geldt ook voor sommige aandoeningen. Bepaalde ziekten kunnen een bedreiging zijn voor hart en bloedvaten. Reden om er extra alert op te zijn, volgens kaderhuisarts hart- en vaatziekten Judith Tjin-A-Ton.
1 Diabetes
Het risico op hart- en vaatziekten is flink verhoogd als je diabetes hebt. Dat geldt voor type 1 (waarbij je insuline gebruikt) als type 2 (waarbij je meestal andere medicijnen krijgt). Extra reden om de diabetes goed onder controle te krijgen, want dat helpt. Wat ook helpt is een gezondere leefstijl, zoals stoppen met roken, gezonder eten en meer bewegen. “Zo gaan je bloeddruk en je cholesterol erdoor omlaag en dat is goed voor je hart en vaten” zegt Tjin-A-Tjon.
2 Nierschade
Chronische nierschade is een aandoening die het risico op hartproblemen vergroot. Hét probleem bij deze ziekte: je merkt er niets van. “We ontdekken meestal dat iemand hieraan lijdt doordat we het bloed controleren en kijken of er eiwitten in de urine zitten. Dat doen we bij mensen met diabetes of een hoge bloeddruk, of bij het voorschrijven van bepaalde medicijnen en bepaalde antibiotica. Zitten er inderdaad eiwitten in de urine, dan is dit een teken dat de zeeffunctie van de nieren niet goed werkt.” Nierschade wordt behandeld door hoge bloeddruk en hoog cholesterol te verlagen. Zo wordt verdere achteruitgang voorkomen en het beschermt ook het hart.
3 COPD
Bij COPD is een longaandoening, die vaak samengaat met hartfalen, een aandoening van het hart. Tjin-A-Ton: “De ziektebeelden lijken op elkaar: je krijgt het van allebei benauwd. Daardoor wordt bij rokers niet altijd ook aan hartfalen gedacht.” Het is daarom belangrijk om je altijd af te vragen of er iets verandert in het ziektebeeld. “Als iemand met COPD het benauwd heeft en dikke benen krijgt, dus vocht vasthoudt, kan dat wijzen op mogelijke hartproblemen.”
4 Reuma en jicht
Aandoening nummer vier is de ontstekingsziekte reuma. Tjin-A-Ton: “Steeds duidelijker wordt dat ontstekingen in het lichaam effect hebben op de vaatwand en daardoor aderverkalking beïnvloeden. Hoe dat precies zit, is nog niet goed bekend. In het algemeen geldt wel dat ziekten die chronische ontstekingen in het lichaam veroorzaken, een reden zijn om bloeddruk, cholesterol en nieren te controleren.” Dit geldt dus ook bij jicht, een ontsteking in het gewricht, meestal in de voet of grote teen.
5 Tandvleesontsteking
Parodontitis, een chronische ontsteking in de mond waarbij tanden en kiezen los gaan zitten, wordt eveneens in verband gebracht met hart- en vaatziekten. Hoewel parodontitis kan leiden tot chronisch verhoogde ontstekingswaarden in het bloed en vaak tegelijk voorkomt met harten vaatziekten, is volgens onderzoek van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam niet aangetoond dat het die ziekten ook veroorzaakt. Wel kan behandeling van parodontitis de ontstekingswaarden in het lichaam verminderen en de conditie van de bloedvaten verbeteren.
6 Schildklierproblemen
Ook mensen met schildklieraandoeningen hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Te veel schildklierhormoon zet het hart in een te hoge versnelling, te weinig schildklierhormoon betekent dat het hart te weinig energie krijgt. In het laatste geval wordt het weefsel van hart en bloedvaten stijver, waardoor het hart slechter gaat functioneren en de bloeddruk oploopt.
7 Slaapapneu
Ten slotte is het oppassen geblazen met slaapapneu. Als je hier last van hebt, stokt je adem in je slaap minstens tien seconden. Daar merk je zelf meestal niets van, maar hierdoor komt er wel minder zuurstof in het bloed. Dat zorgt voor stress in het lichaam en die reactie is niet goed voor de bloedvaten. Tjin-A-Tjon: “Slaapapneu kan tegenwoordig goed behandeld worden, maar veel mensen weten niet dat ze het hebben.”
Verder lezen
Meer lezen over deze risico's? Lees de lange versie van dit artikel in de nieuwe gids 'Hart' die juni 2021 verschijnt. Bestel de gids hier voor slechts €9,95. Met gratis verzending!
