Het kan een trauma van vroeger zijn
Onderzoekers hebben ontdekt dat probleemgedrag bij dementie vaak komt door een posttraumatische stressstoornis. En die is goed behandelbaar, ook bij dementie.
Een mevrouw die steeds rondloopt over de afdeling en indringend ‘Help!’ blijft roepen, totdat ze er zelf radeloos van wordt. Het is niet alleen vervelend voor haarzelf, maar geeft ook veel overlast voor de andere bewoners en de verpleging. Totdat iemand op het idee komt om haar levensverhaal uit te vragen. Daaruit blijkt dat zij haar partner, zeer onverwacht, dood in bed had gevonden. Daarop was ze veel gaan drinken en ronddwalen, tot ze in het verpleeghuis werd opgenomen. In feite heeft deze mevrouw nog last van dit oud zeer.
Onverwerkt trauma
Probleemgedrag bij dementie geeft veel hoofdbrekens aan de zorgverleners en andere betrokkenen en niet in de laatste plaats voor de bewoner zelf. Hoe ga er je er goed mee om? Vaak blijkt er een onverwerkt trauma onder het probleemgedrag te liggen, aldus onderzoekers in artsentijdschrift Medisch Contact. ‘Traumatische gebeurtenissen in het leven kunnen resulteren in ernstige psychische klachten, zoals een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). PTSS gaat gepaard met levendige herbelevingen, voortdurende angst en waakzaamheid. Als mensen ouder worden en problemen als demente krijgen, komt de impact van de gebeurtenis weer aan de oppervlakte', aldus de onderzoekers.
Interview
Maar hoe ontdek je of het dwalen of schreeuwen een symptoom is van de dementie of van een PTSS? Mensen met geheugenstoornissen kunnen niet altijd meer hun levensgeschiedenis goed vertellen. De onderzoekers hebben nu een nieuwe methode ontwikkeld, waarmee ze toch het onderscheid kunnen maken. Mensen met dementie die probleemgedrag vertonen, kunnen worden onderzocht met dit zogenaamd TRADE-interview (‘TRauma And DEmentia’). Het TRADE-interview is ontwikkeld in de verpleeghuizen Meandergroep, Cicero-Zorggroep, Sevagram en Envida, samen met ggz-instelling Mondriaan. Het onderzoek hiernaar loopt nog.
Behandeling
Als iemand inderdaad PTSS blijkt te hebben, kan dat behandeld worden. Bijvoorbeeld met EMDR methode, of met SSRI-antidepressiva, aldus de onderzoekers. Het is niet bekend hoeveel mensen met dementie PTSS hebben. Onder de gewone 65-plussers gaat het om 3 procent die PTSS heeft, maar bij dementie is het percentage waarschijnlijk hoger, omdat PTSS zelf het risico op dementie verhoogt (20 tot 70 procent). Hoe dat komt, is nog onduidelijk. Beide aandoeningen gaan samen met depressie, misbruik van alcohol en hart- en vaatziekten.
