Het meest ingewikkelde orgaan
De hersenen zijn het meest ingewikkelde menselijk orgaan. Van de buitenkant lijken ze een beetje op een walnoot, door al die plooien en groeven. Van binnen is het niet meer dan een leverkleurige weke massa, niet veel groter dan twee gebalde vuisten. Toch is deze massa heel belangrijk voor ons functioneren.
De hersenen worden ook wel encephalon of het brein genoemd. Ze maken, samen met het ruggenmerg en de zenuwen in het lichaam, onderdeel uit van het zenuwstelsel en liggen binnen de bescherming van de schedel. Via de zintuigen komt allerlei informatie binnen en de hersenen zijn continu bezig om deze informatie te verwerken. Voor elke soort informatie, taal, emoties, geheugen en beweging, is een apart gebied in de hersenen.
Globaal kun je de hersenen indelen in de kleine hersenen (cerebellum), de grote hersenen (cerebrum) en de hersenstam. De grote hersenen zijn verdeeld in twee helften: hemisferen. Elke helft controleert de beweging van de spieren aan de andere kant van je lichaam. De hemisferen staan met elkaar in contact via de hersenbalk. Via deze zenuwbaan wisselen beide helften informatie met elkaar uit, op die manier staat informatie uit de ene helft ook altijd tot de beschikking van de andere helft.
Getty Images
Hersenschors
De buitenkant van de grote hersenen wordt bedekt door de hersenschors, ook wel cerebrale cortex genoemd. De hersenschors vertoont veel groeven (sulci). Deze groeven scheiden de windingen (gyri) van elkaar. Door alle windingen krijgen de hersenen een groot oppervlakte. Daardoor kunnen de hersenen meer zenuwcellen bevatten. Sommige groeven in de hersenschors zijn dieper: deze groeven verdelen de grote hersenen in vier grote kwabben.
De hersenschors bestaat uit een dunne laag zenuwcellen, neuronen. Deze laag staat ook wel bekend als de grijze stof. Direct onder deze laag, binnenin de hersenen, bevindt zich de witte stof. Dit zijn de uitlopers van de neuronen. Via deze uitlopers zijn de verschillende hersenonderdelen onderling en met het ruggenmerg verbonden.
Aan de achterkant van het brein liggen de kleine hersenen. Net als de grote hersenen zijn deze sterk geplooid en wordt de buitenste laag gevormd door grijze stof. De hersenstam vormt de verbinding tussen de grote hersenen, het ruggenmerg en de kleine hersenen.
Hersenkamers
De twee hersenhelften, hemisferen, zijn opgebouwd rondom vier hersenkamers (ventrikels). Deze kamers zijn gevuld met hersenvocht. De hersenen drijven als het ware in het vocht. Dit vocht dient als stootkussen voor de hersenen en het ruggenmerg. Daarnaast voert het afvalstoffen af en helpt het bij het handhaven van een goede lichaamstemperatuur.
Dagelijks produceren de hersenkamers tussen de vier- en vijfhonderd milliliter hersenvocht. Dit wordt drie keer per dag in zijn geheel vervangen. Aan de oppervlakte van de hersenen wordt het hersenvocht in de bloedbaan opgenomen.
Getty Images
Hersenvliezen
Tot slot worden de hersenen (en het ruggenmerg) omgeven door drie hersenvliezen, meninges. Het eerste zachte hersenvlies(pia mater) bevat bloedvaten. Hier omheen zit het spinnenwebvlies (arachnoidea). In de ruimte tussen deze twee vliezen lopen bloedvaten en bevindt zich hersenvocht. Om de twee vliezen heen ligt het beschermende harde hersenvlies, dura mater.
- Consumentenbond
- Hersenstichting
- Natuurinformatie.nl
