Goed nieuws over kanker

Tumoren beter opsporen met een tomtom in de operatiekamer

Theo Ruers: “Een tumor ziet er vaak uit als een harde knikker in een spons: gemakkelijk te zien in het lichaam. In een kwart van de gevallen ziet een tumor eruit als een sponsje in een spons. Die zie je wel op een MRIscan, maar tijdens de operatie is zo’n verscholen tumor vaak heel lastig te vinden. Nu kunnen we met de techniek van een tomtom een routekaart maken van het lichaam van de patiënt. Met een speciale plaat op de operatietafel zien we alle weefsels, bloedvaten, zenuwbanen én de tumor als een landkaart verschijnen. We kunnen de tumor dan met een nauwkeurigheid van 2 tot 3 millimeter verwijderen.

We voeren deze operaties uit bij mensen waarbij de chirurg altijd zei: ‘Deze tumor gaan we in de operatiekamer nooit terugvinden.’ 90 procent van deze patiënten kunnen we nu wel opereren.”

Voordeel voor de patiënt: verscholen tumoren zijn nu wel vindbaar.

Slimme pen vindt kanker in tien seconden

Theo Ruers: “Het moeilijke aan het verwijderen van een tumor is het inschatten van de grootte. Hierdoor verwijderen chirurgen vaak onnodig veel gezond weefsel, omdat het risico dat de kanker terugkomt anders te groot is. In Amerika is een slimme pen gemaakt die binnen tien seconden het weefsel analyseert op de aanwezigheid van kankercellen. Zo kun je de grens van de tumor precies bepalen. Deze techniek is ­alleen nog op muizen getest. Het zal nog zeker een paar jaar duren voordat we een dergelijke pen bij mensen kunnen gebruiken.”

Voordeel voor de patiënt: er wordt niet te veel en niet te weinig weefsel weggehaald.

Organen sparen door wegbranden of bestralen

Theo Ruers: “Sommige mensen met tumoren in de lever konden tot voor kort geen operatieve behandeling krijgen. Vergelijk het weer met de spons en de knikkers: als er in een spons zes grote knikkers zitten en je snijdt ze allemaal weg, dan blijft er van de spons – de lever – bijna niets over. Nu kunnen we bijvoorbeeld drie van de zes knikkers wegbranden en de rest wegsnijden, zodat het orgaan blijft functioneren. Wegbranden is geen alternatief voor wegsnijden, maar het werkt wel levensverlengend. Een kwart van de patiënten is na acht jaar nog in leven, dat was vroeger niet zo. Iets anders: bij endeldarmtumoren hoeven we niet altijd meer te opereren. We hebben ontdekt dat de tumor door bestralen en chemotherapie bij 15 tot 20 procent van de patiënten helemaal verdwijnt.”

Voordeel voor de patiënt: langer ­leven of minder operaties nodig.

Tip van Theo Ruers

“Zorg dat je voldoende lichaamsbeweging hebt en doe mee aan bevolkingsonderzoek voor het opsporen van kanker als je daarvoor wordt uitgenodigd.”