Naar een verpleeg- of verzorgingshuis, wat kost dat?

Sinds 1 januari vorig jaar is de eigen bijdrage voor het verblijf in een verpleeg- of verzorgingshuis ingrijpend aangepast. Het lijkt alsof we terug zijn gegaan naar de tijd dat je ‘je vermogen bij het bejaardenhuis moest inleveren’. De hoogte van de eigen bijdrage is nu namelijk vooral van het spaargeld afhankelijk.

De eigen bijdrage kan behoorlijk oplopen

Elk jaar telt 8 procent van uw spaargeld mee als inkomen. Of ­officieel: 8 procent van de ‘grondslag sparen en beleggen’ telt mee als ‘vermogensinkomensbijtelling’. Zoals de rekenvoorbeelden in het kader op de volgende pagina laten zien, kan dat ertoe leiden dat de eigen bijdrage zelfs meer kan worden dan €2000 per maand. Belangrijk om te weten: er wordt niet gekeken naar het actuele vermogen, maar naar het spaartegoed van twee jaar terug: in 2014 wordt dus gekeken naar de aangifte over 2012.

Straf op spaarzaamheid

Om het nog ingewikkelder te maken: er zijn twee soorten eigen bijdragen: een lage en een hoge. Je betaalt de lage eigen bijdrage van maximaal €819,40 per maand (2014) als je net in een AWBZ-instelling woont en je partner nog thuis woont. Ook alleenstaanden die nog een eigen huis hebben dat te koop staat, betalen de lage eigen bijdrage. Maar let op: bij verhuur kan de woning wel gaan meetellen in box 3 en dan stijgt de eigen bijdrage. Als het huis is verkocht, duurt het nog twee jaar voordat de hoge eigen bijdrage betaald moet gaan worden. Dat komt dus doordat de overheid twee jaar terugkijkt bij het vaststellen van de eigen bijdrage. Wie niet in aanmerking komt voor de lage eigen bijdrage, betaalt de hoge en die kan oplopen tot €2.248,60. Een eigen bijdrage voor zorg is natuurlijk te verdedigen, maar toch... waarom moet iemand die heel z’n leven zuinig heeft geleefd en heeft gespaard, meer betalen dan iemand die al zijn geld heeft opgemaakt? Waarom moet je dan meer betalen voor dezelfde kamer, zorg en service? Dat voelt toch een beetje als een boete op een spaarzaam leven.

Slim alternatief

Je intrek nemen in een particuliere zorginstelling is geen oplossing: hier liggen de kosten vaak nóg hoger en ben je maandelijks zo’n €3000 tot €5900 kwijt.
Wat dan? Bij ViVa! Zorggroep, met zestien centra in Noord-Holland, hebben ze het antwoord. Daar kunnen ouderen zelf een appartement huren en moeten ze maaltijden en andere diensten maandelijks afrekenen. Mensen die zwaardere ‘verpleeghuiszorg’ nodig hebben, kunnen ook dan een beroep doen op de overheid, zonder daar die bekritiseerde hoge eigen bijdrage voor te betalen.
Directeur en zorgondernemer Lucien van Ruth: “De mensen zijn hier niet in een verzorgingshuis, maar gewoon thuis, in hun eigen appartement, waarvoor ze huur betalen. Mochten ze zware zorg nodig hebben, dan krijgen ze die daar. Zorg aan huis door de overheid. Ze betalen huur, betalen voor onze diensten, en betalen een lagere eigen bijdrage voor de zorg.”
Maar je moet bij ViVa! dus wel apart betalen voor maaltijden en diensten. Kan iedereen dát dan wel betalen? Volgens Van Ruth hoef je echt niet rijk te zijn om je oude dag op die manier te regelen. “Met AOW en een pensioen van €200 per maand kom je al uit. Wie meer te besteden heeft, kan ook meer diensten afnemen. Prima toch, mensen verschillen hun hele leven al van elkaar. Waarom moeten ze dan op hogere leeftijd plots allemaal hetzelfde zijn?”

Of... geef weg dat geld

Uit de rekenvoorbeelden hieronder blijkt wel dat het verlagen van het fiscale vermogen de enige manier is om de eigen bijdrage voor het verzorgings- of verpleeghuis te beperken.

Getty Images

• Schenk belastingvrij
  Nogmaals: de peildatum voor het inkomen en vermogen is twee jaar geleden. Dat betekent dat als je nú een deel van je vermogen weggeeft, je pas over twee jaar een ­effect op de eigen bijdrage hebt. Toch is schenken wel de makkelijkste manier om het vermogen te verlagen. Dit jaar kun je tot €100.000 belastingvrij schenken als de ontvanger het geld gebruikt voor de aankoop, aflossing of verbetering van een eigen huis. Daarnaast mogen ouders hun kinderen jaarlijks €5229 belastingvrij schenken zonder dat daaraan voorwaarden verbonden zijn. Aan andere mensen dan de eigen kinderen mag je dit jaar €2092 ­onbelast schenken.
• Pas het testament aan
  Als een van de twee partners overlijdt, komt het geld van de erfenis – inclusief de kindsdelen – bijna altijd bij de langstlevende terecht. De Belastingdienst rekent de hele erfenis tot het vermogen van de langstlevende partner, waardoor deze in aanmerking kan komen voor een hoge eigen bijdrage in een verzorgingshuis. Maar niets houdt de langstlevende tegen om de kindsdelen direct aan de kinderen uit te keren, zodat het vermogen vermindert. Ook kun je een clausule in het testament laten opnemen die bepaalt dat de kindsdelen bij opname van de langstlevende partner in een verzorgingshuis opeisbaar worden.
• Schenk het op papier
  Als mensen wel hun fiscale vermogen willen verminderen, maar toch over hun geld willen blijven beschikken, kunnen ze schenken op papier. In een notariële akte schenken ze het geld aan de kinderen, maar lenen dat tegen een rente van 6 procent weer terug. Die rente moeten de ouders ook echt betalen. De ouders houden zo de beschikking over hun geld, maar het telt niet meer mee voor hun vermogen. Deze ‘schuld’ wordt voor de kinderen pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende. Informeer bij een notaris naar de mogelijkheden én de kosten.

Eerst alles op een rij

Vanaf 2015 vergoedt de AWBZ alleen de zwaarste, langdurige zorg. De gemeente regelt dan via de Wmo de lichtere vormen van zorg. En dan zijn er ook nog zorgkosten die door de zorgverzekering vergoed worden. Het wordt dus best ingewikkeld om uit te zoeken welke kosten voor eigen rekening komen en welke niet, en of je goedkoper uit bent in een AWBZ-instelling of in een appartement van bijvoorbeeld ViVa! Zorggroep. Bovendien: de plannen en regels met betrekking tot de zorg, de AWBZ en de Wmo veranderen voortdurend. En misschien wordt het schenken op papier straks wel verder aan banden gelegd. Laat u daarom goed informeren over de laatste stand van zaken voordat u een beslissing neemt.