Video: draagbare kunstnier

Op dit moment is de beste behandeling voor ernstig nierfalen een niertransplantatie. Maar door het tekort aan orgaandonoren is een groot aantal van de nierpatiënten aangewezen op dialyse. Een groot nadeel is dat dialyse de functie van de nieren beperkt en met pieken en dalen overneemt. Een nierpatiënt zou zich veel fitter voelen als het bloed continu - 24 uur per dag - gezuiverd wordt.

Implanteerbare kunstnier
De ontwikkeling van een implanteerbare kunstnier - die binnen het lichaam voortdurend alle functies van een gezonde nier nabootst - is dan ook de ultieme droom van de Nierstichting. Maar zo’n traject is complex én neemt vele jaren in beslag.

Draagbare kunstnier
De eerste stap op deze lange weg is de ontwikkeling van een draagbare variant van de dialyse: de draagbare kunstnier. Net als de eigen nieren kan dit apparaat het bloed continu zuiveren. Als dat lukt, betekent dat al een enorme stap vooruit in het leven van talloze nierpatiënten. De patiënt hoeft dan niet langer drie keer per week vele uren naar een dialysecentrum. Dat geeft meer vrijheid en leidt waarschijnlijk ook tot minder complicaties.

De draagbare kunstnier moet mogelijk worden door de ontwikkeling van een nieuw type membraan waarin absorptiematerialen zijn verwerkt. Hiermee is het mogelijk meer afvalstoffen uit het bloed te verwijderen.

Speciale filters
Anders dan de huidige vormen van dialyse - hemodialyse en buikspoeling - zullen er voor deze draagbare kunstnier geen grote hoeveelheden water nodig zijn. Dat maakt dat de kunstnier veel lichter en compacter kan worden. In plaats van de afvalstoffen uit het bloed te spoelen worden deze weggevangen door speciale filters. Deze filters zijn zó effectief dat je er niet zoveel van nodig hebt om de dagelijkse hoeveelheid afvalstoffen te verwijderen. Bovendien verloopt door de continue filterfunctie de zuivering van het bloed heel gelijkmatig, vergelijkbaar met buikspoeling.

Hoe ziet de draagbare kunstnier eruit?
De draagbare kunstnier is het beste voor te stellen als een kastje ter grootte van een melkpak waarin de filters en sensoren zitten. Het kastje heeft een in- en uitgang voor het bloed dat via een permanente katheter van en naar het lichaam geleid wordt. Het kastje is tevens verbonden aan een opvangzakje voor de geproduceerde urine.

Smartphone
De sensoren van de kunstnier hebben een draadloze verbinding met een zogenoemde 'smartphone', een kleine draagbare computer ter grootte van een mobiele telefoon die de patiënt bij zich draagt. Naar verwachting zal het hele systeem enkele kilo’s wegen. Hoe een kunstnier het beste gedragen kan worden, wordt nog onderzocht.
 
Voordelen draagbare kunstnier
Het belangrijkste voordeel van een draagbare kunstnier is dat het mogelijk wordt om veel langer en veel geleidelijker het bloed te zuiveren. Verschillende studies hebben aangetoond dat een geleidelijke werking veel gezonder is en als prettiger wordt ervaren, doordat er minder grote bloeddrukschommelingen optreden en afvalstoffen niet ophopen. Dit kan helpen om klachten als duizeligheid, vermoeidheid en jeuk drastisch te reduceren.

Actiever
Door de geleidelijke werking bestaat er ook een kans op minder hart- en vaataandoeningen zoals bij hemodialyse. Een ander belangrijk voordeel is dat de draagbare kunstnier patiënten de vrijheid geeft om actiever deel te blijven nemen aan de samenleving.

Zowel de draagbare als de biologische kunstnier zullen naar verwachting een grote winst opleveren voor de verbetering van de huidige vormen van dialyse, en daarmee voor de kwaliteit van leven van veel nierpatiënten. Er is helaas nog wel veel onderzoek nodig voordat het eerste exemplaar in de markt gezet kan worden.