De blauwe ogen van de Eifel

Van de ‘61’ richting Bazel duik ik bijna letterlijk de rust in. De Ausfahrt af, een bocht, nog een bocht en binnen drie minuten heeft het geweld van de Autobahn plaatsgemaakt voor een stil en donker bos en een weg die kronkelend de diepte in leidt. In het pleistoceen was het gebied dat nu Eifel heet een hete hel van vuur­spuwende vulkanen. Hoe groot het geweld was, blijkt wel uit het gegeven dat puimsteen uit het Laacher See-gebied werd weggeslingerd tot aan waar nu Berlijn en Genève liggen. Het resultaat van dat spektakel uit voorbije tijden is een lieflijk laaggebergte. De Eifel bestaat uit bossen en glooiende velden, snelle beken en witte dorpjes, kronkelende weggetjes en tientallen plekken waar het vulkanische verleden ook nu nog ‘te beleven’ valt.

Perfect ronde openluchtzwembaden

Veel aanlokkelijker dan de Laacher See tref je het niet gauw. Dat nog altijd koolzuur en methaan naar de oppervlakte van dit enorme kratermeer borrelen, deert niet. Niemand staat erbij stil dat het blauwe water in het oog van een vulkaan rust. Waterfietsen en roeibootjes dobberen op de oppervlakte, aan de westelijke oever steken de torens van de Benedictijner Abdij van ­Maria Laach boven de bomen uit, en ik stap de auto uit om het 7 kilometer lange wandelpad door de rijke natuur rond het meer te lopen. Tientallen van die meren liggen er in de Eifel, allemaal vrijwel perfect rond. Ze worden omgeven door hoge kraterranden waar de neergeslagen vulkaanas voor een vruchtbare ­bodem en rijke plantengroei zorgde. Ook liggen er vele Maare aan de Vulkanstrasse; ingestorte trechters, ontstaan door waterdampexplosies. De diepste, na de Bodensee ook meteen de diepste See van heel Duitsland, is de Pulvermaar bij Daun. Van waterspiegel tot bodem meet hij 74 meter. Er wordt vandaag volop in gezwommen. Dit is niet alleen het rondste, maar met z’n beukenbossen op de hellingen ook het mooiste openluchtzwembad dat ik ooit zag. Andere Maare zijn al eeuwen drooggevallen, maar door hun cirkelvorm en afwijkende plantengroei is hun oorsprong nog goed te herkennen.

Getty Images

Meditatief

De Eifel telt meer dan 300 uitgedoofde vulkanen. Een groot aantal ligt aan de Deutsche Vulkanstrasse aaneengeregen. De route voert ook langs Maare en Romeinse steengroeven, lavakelders en hoefijzervormige kraters, langs nog altijd actieve geisers en musea die het ontstaan van het landschap zo ­inzichtelijk maken dat het is of je erbij bent. En dan is de Vulkanstrasse ook nog eens 280 kilometer rijplezier. Ik geniet als ik weer een donker bos in duik en herten zie oversteken. Een buizerd vliegt een heel stuk met de auto mee tot hij in een duikvlucht op het weiland af schiet. De bochten en hellingen maken het rijden leuk en steeds op het juiste moment is er een doorkijkje of een zicht dat kilometers ver reikt óver de groene heuveltoppen heen. En er zijn veel bankjes onderweg, grofgezaagde zitbanken, ongetwijfeld van bomen uit de Eifelbossen. Vaak staan ze in de buurt van een Mariakapelletje, waarvan er al net zoveel zijn, de meeste in the middle of nowhere. Hoe lekker autorijden hier ook is, zo nu en dan een kwartiertje op een bankje geeft me een bijna meditatief gevoel. Ik merk hoe ik de geuren, de geluiden en de geschiedenis van dit oude vulkaangebied in me opneem.

Geel tot in z’n poriën

Tufsteen, puimsteen, basalt en slakken zijn de steensoorten die de eeuwen van vulkanisme aan de Eifel nalieten. En die werden gebruikt! Al in de prehistorie werden de eerste steengroeven aangelegd en afgegraven. De stenen werden gebruikt voor de wegenbouw, als cement, slijpstenen of molenstenen en natuurlijk voor de huizenbouw. De meeste dorpen zijn witgepleisterd, maar ik zie ook huizen met muren van pikzwarte basaltblokken met onregelmatig licht voegwerk ertussen. Het plaatsje Weibern is juist geel tot diep in z’n poriën: het dorp is consequent uit tufsteen opgetrokken. De meeste Eifeldorpen zijn wat stilletjes; een levendiger plaats is Manderscheid, met als extra een stevige burcht onder aan de helling. Of Bad Bertrich, dat wordt omringd door hoge rotswanden. De terrassen van de kuurhotels kijken op een zwanenvijver uit.

Getty Images

Taart en thee

Na 280 autokilometers ben ik weer terug aan de voet van de Abdij van Maria Laach en de zwanen die daar in het namiddagzonnetje over hun eigen meer dobberen. Tijd voor thee. Een grote verscheidenheid aan taarten, Kuchen, lacht me toe in het café van het Seehotel. Een beetje geduld is op dit mooie plekje wel vereist, merk ik al gauw. Veel haast maken de obers in zwart-wit niet om hun gasten van thee en taart te voorzien. Maar hé, de Eifel is ook niet van gisteren op vandaag geworden tot wat hij is. Wat goed is, heeft zijn tijd nodig. De taart was heerlijk. ▪

Rondrijden en -wandelen

De Deutsche Vulkanstrasse voert langs 39 vulkanische highlights: vijf musea/infocentra, maar vooral natuurlijke overblijfselen uit de tijd dat de aarde hier rommelde en spuwde. Het meest westelijke punt van de route is Gerolstein, het meest oostelijke Plaidt, bij Koblenz. De route is tweezijdig gemarkeerd, maar niet heel consequent op elke straathoek, dus een autokaart en/of TomTom als aanvulling is prettig. De praktijk wijst uit dat voorbijgangers ook altijd bereid zijn de weg te wijzen. Niet alle 39 highlights liggen direct aan de weg; vaak is het een paar honderd meter lopen om op de ‘site’ te komen. Voor wie verder wil lopen, ligt de wandel-wereld open: er zijn kleine om-metjes (bijvoorbeeld rond de Maare), grotere wandelingen en zelfs droompaden, zie www.traumpfade.info/nl. Trek gerust een dag of drie, vier voor deze route uit want er is veel te zien.

Nog vier auto-routetoppers

1. Duitse Alpenroute, Bayern, 450 km. Kijk op www.germany.travel/nl/ontspanning-recreatie/toeristische-routes en zoek: ‘Duitse Alpenroute’. 
2. Duitse klokkenroute, Baden-Württemberg, 320 km. Website: zie 1, zoek: ‘Duitse Klokkenroute’.
3. Duitse vakwerkroute, 3000 km. Website: zie 1, zoek: ‘Duitse Vakwerkroute’.
4. Route der Industriekultur, Sachsen (www.sachsen-tourismus.de/reisethemen/kunst-kultur/industriekultur/)

Praktische informatie

• De afstand Utrecht-Plaidt (met als goed beginpunt Vulkanpark Infozentrum Rauschermühle) bedraagt 305 km.
• Maar liefst een week lang, van 19 tot 25 juli, wordt de Nacht der Vulkane gevierd, rond de Laacher See: www.nacht-der-vulkane.de
• Op www.deutschevulkanstrasse.com is een flyer te downloaden met een overzichtskaart van 39 highlights. Meer info: www.germany.travel/vakantieroutes

Lees meer over de Eifel, het land van de slapende vulkanen, op www.plusonline.nl/eifel