Zoeken op het strand naar uit zee aangespoelde spullen, het jutten zit Texelaars in het bloed. Ooit zochten de bewoners uit pure noodzaak naar waardevolle ladingen van gestrande schepen. Voor eigen gebruik of om te verkopen. Tegen alle regels in, want de jutten was en is een illegale bezigheid. Nog steeds is jutten onderdeel van de Texelse cultuur en is er op het gebied van ‘jutterij’ veel te vinden op het eiland.
Maarten Brugge, Hotel de Waal
Maarten is in 1980 op Texel geboren, en is van jongs af aan als strandjutter actief. Sinds 2013 heeft Maarten samen met zijn vrouw Belinda Hotel De Waal overgenomen. Een gezellig familie (en jutters)hotel op Texel. Voor hotelgasten organiseert Maarten juttochten over het strand. En wat is er nu leuker dan met een echte jutter naar het strand gaan om te kijken of er nog iets is aangespoeld! Daarnaast maakt Maarten samen met zijn vader Henk mooi afgewerkte en goed geschuurde juthouten meubels.
Het hout dat ze gebruiken hebben ze in loop der jaren gejut op het strand. Al het juthout wordt per fiets door Maarten en zijn vader van het strand gehaald. De westkust van Texel is ‘hun’ werkgebied. Vooral na een noordwester storm zijn ze er te vinden. De meubels kunnen naar wens op bestelling worden gemaakt. Al is het wel afhankelijk van of er hout op voorraad is. Maar dat maakt het juist uniek!
Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora
Achter de uit 1840 daterende boerderij Flora aan de Pontweg, tussen Den Burg en De Koog, huist het, zoals de jutters zelf zeggen, "eerste, echte en grootste juttersmuseum ter wereld". Op het buitenterrein achter de boerderij staan vele curieuze voorwerpen uitgestald die voor een deel zijn opgevist door Texelse Noordzeevissers. Het museum heeft strandvondsten die al meer dan 75 jaar oud zijn. Sinds juli 2014 heeft jutter Jan Uitgeest, die het museum 40 jaar heeft gerund, het stokje overgedragen aan 2 nieuwe eigenaren. Judith Vlaming-Van der Zee en André Eelman.
Jan Uitgeest is blij dat zijn levenswerk, dat hij samen met zijn vrouw Elly heeft opgebouwd, in goede handen komt. En Judith en André hebben veel ideeën om het museum nog aantrekkelijker te maken voor bezoekers, vooral voor kinderen. Ze hebben direct een aantal leuke, doch ouderwetse spelletjes gemaakt die de kinderen kunnen doen. Alles wel in lijn en passend bij het jutten.
[ITEMADVERTORIAL]
Kaap Skil museum van Jutters & Zeelui
Bij Kaap Skil is een juttersafdeling, waar jutters u graag vertellen over hun vondsten en avonturen. Dagelijks vertellen de jutters er hun eigen en andere sterke verhalen uit het rijke Texelse juttersverleden. In het museum in het havenplaatsje Oudeschild is overigens nog veel meer te zien en te beleven. Je stapt er binnen in vissershuisjes uit vroeger tijd, oude zeerotten geven regelmatig demonstraties touwslaan en visroken, en je komt er alles te weten over de Rede van Texel, de roemruchte VOC en zeehelden als Michiel de Ruyter, die ooit kind aan huis waren in Oudeschild.
Dankzij de allernieuwste technieken komt de maquette van de Rede van Texel helemaal tot leven. Op de eerste verdieping bevindt zich een collectie aan archeologische schatten van de zeebodem. Ook vondsten van Texelse duikers zijn tentoongesteld.
Jutters en Strandvonders van Texel
Er is onlangs een nieuw boek over jutten verschenen: Jutters en Strandvonders van Texel. Het is geschreven door Klaas Uitgeest, een bekende jutter die indachtig het credo ‘met boeven vangt men boeven’ later werd benoemd tot hulpstrandvonder. Hij schreef het boek samen met de Texelse journalisten Joop Rommets en Nico Volkerts. Klaas Uitgeest is de broer van Jan Uitgeest, die tot dit jaar Schipbreuk- en Juttersmuseum Flora runde. Voordat Klaas strandvonder werd, was hij het jutmaatje van Jan. Strandvonders worden door de burgemeester aangesteld om de waardevolle dingen te verzamelen en aan te geven. Voor Jan was het dus best moeilijk dat zijn broer ineens aan ‘de andere kant’ kwam te staan.
In het boek vertellen jutters over hun avonturen bij nacht en ontij op het Texelse strand en hun kat-en-muisspel met de strandvonders. Deze vertegenwoordigers van het wettelijk gezag belichten hun kant van de zaak. Het boek schenkt daarnaast aandacht aan een aantal spraakmakende scheepsstrandingen, het ontstaan van de strandvonderij én geeft antwoord op de vraag waarom Texel twee juttersmusea heeft.
Het rijk geïllustreerde boek telt bijna 300 pagina’s. Jutters en Strandvonders van Texel is verkrijgbaar in boekhandels en bij de VVV op Texel voor €32,95.
Zelf jutten?
U kunt zelf ook ervaren hoe het is om te jutten. Ga dit najaar heerlijk uitwaaien aan het strand na een flinke najaarsstorm. Wie weet vindt u iets. En na zo’n pittige wandeling is het extra lekker om bij een strandpaviljoen op te warmen met een warme chocolademelk of een Texels Juttertje bij de koffie! Steeds meer Texelse strandpaviljoens zijn het hele jaar door geopend.
