Wie kan wel of geen donor zijn, en voor welke organen en weefsels?

Getty Images

Registreren als donor kan vanaf 12 jaar. Daadwerkelijk doneren van organen en weefsels kan vanaf je geboorte tot op hoge leeftijd. Of iemand echt geschikt is als donor, valt vooraf niet te zeggen. Alleen een arts kan dat vaststellen bij het overlijden.

Bij die beoordeling is van belang op welke leeftijd iemand overlijdt, waar diegene overlijdt en waaraan.

Leeftijd van overlijden

Voor nieren en lever geldt geen leeftijdgrens. Voor andere organen en weefsels wel:
· het hart kan gedoneerd worden tot 65 jaar
· hartkleppen; man 61, vrouw 66
· de longen tot 75
· de alvleesklier tot 60
· de dunne darm tot 50
· huid tot 81 (vanaf 20)
· bloedvaten tot 46 (vanaf 20 jaar)
· botweefsel tot 56 (vanaf 17)
· oogweefsel tot 86 (vanaf 2)

Plaats van overlijden

Wie thuis overlijdt, kan alleen weefsel doneren. Het gaat dan oogweefsel, huid, hartkleppen, bot- en peesweefsel en bloedvaten – als deze nog geschikt zijn. Meer informatie over de procedure rondom weefseldonatie leest u hier. Alleen als iemand in het ziekenhuis overlijdt, op de intensive care, kan diegene ook organen doneren.

Oorzaak van overlijden

Ook als je een ziekte hebt, een bloedtransfusie hebt gehad of als je medicijnen gebruikt, kun je donor zijn. Een orgaan of weefsel dat is aangetast door ziekte of medicijngebruik komt soms niet meer in aanmerking voor donatie. Toch blijven er vaak andere organen en weefsels over die wel geschikt zijn voor donatie.

Overlijden na ziekte

Welke organen en weefsels wel of niet te gebruiken zijn als iemand door een ziekte is overleden, valt van tevoren niet te zeggen. Na het overlijden bekijkt de arts het medisch dossier en de ziektevoorgeschiedenis om te bepalen of iemand donor kan zijn. Alleen bloedvergiftiging (sepsis)en de meeste vormen van kanker zijn op dit moment altijd een belemmering (maar bij bepaalde vormen van een hersentumor is donatie wel mogelijk). Wanneer een orgaan door een ziekte is aangetast, onderzoekt een arts of het orgaan al dan niet geschikt is voor donatie.

Na euthanasie

Voor weefseldonatie is er geen verschil met iemand die op natuurlijke manier overlijdt. Wat betreft orgaandonatie; ook dat kan na euthanasie, maar er gelden wel een aantal voorwaarden. De donor mag niet ouder zijn dan 75 jaar. En hij of zij moet in het ziekenhuis willen overlijden. Na het overlijden worden de organen zo snel mogelijk verwijderd. Dat kan alleen in het ziekenhuis.

In principe kunnen na euthanasie nieren, longen, lever en alvleesklier gedoneerd worden. Donatie van het hart is niet mogelijk omdat de euthanasie leidt tot een hartstilstand. 75% van de euthansievezoeken komt van mensen met kanker. Mensen die aan kanker overlijden kunnen meestal geen donor zijn. Dat is alleen mogelijk bij bepaalde vormen van hersentumor.

Conditie

Om geschikt te zijn voor donatie is het van belang dat de organen en weefsels in goede conditie zijn. Maar dat wil niet zeggen dat mensen die ongezond leven (te veel eten, roken, drinken, weinig bewegen) niet geschikt zijn als donor. Ook van hen kunnen sommige weefsels en organen gebruikt worden. De arts zal dat beoordelen.

Bron: transplantatiestichting.nl

Auteur