Als je zomaar ineens afvalt: oppassen geblazen?

Zomaar vanzelf afvallen, voor de meeste mensen lijkt dat het mooiste dat er is. Natuurlijk is het fijn zijn als je zomaar ineens wat kilo’s kwijtraakt, zeker als die toch al in de weg zitten. Maar toch is het slim om even te checken hoe het komt dat je zomaar afvalt.

Hoe komt het dat ik afval?

Misschien heb je iets veranderd in je leven, waardoor je gewicht als vanzelf daalt. Je hebt bijvoorbeeld een hond genomen, zodat je meer beweegt. Of je gaat door een stressvolle periode (een scheiding, verhuizing of examen) waardoor je minder trek hebt. Of je bent ziek.

Probeer voor jezelf te achterhalen wat er is veranderd en of dat je gewichtsverlies kan verklaren. Kun je echt niets bedenken? Ga dan naar de huisarts. Onverwacht gewichtsverlies kán een teken zijn van een onderliggende ziekte.

Afvallen als je ziek bent

Het kan zijn dat je gewichtsverlies wordt veroorzaakt door een onderliggende ziekte. Door die ziekte verbruikt je lichaam meer energie of je verliest calorieën omdat je misselijk bent of diarree hebt. Ook kan ziekte leiden tot minder eetlust dan normaal.

Bij gewichtsverlies door ziekte moet je snel aan de bel trekken, want ondervoeding ligt dan op de loer. Ondervoeding? Jazeker, en dat kan dus óók als je overgewicht hebt! Van ondervoeding is sprake als er meer dan 10 procent gewichtsverlies is in de afgelopen 6 maanden, of meer dan 5 procent in de afgelopen maand. Als je normaal gesproken 80 kilogram weegt, is dat dus 8 kilogram in de afgelopen 6 maanden of 4 kilogram in de afgelopen maand.

Er kan ook sprake zijn van ondergewicht: dat geldt als je een BMI onder de 18,5 hebt, en voor ouderen is dat 20. Hoe je de BMI berekent, vind je hier. Ondervoeding moet je serieus nemen, omdat het de kans op complicaties verhoogt en het herstel van de ziekte langer laat duren. Uit landelijke cijfers blijkt dat in het ziekenhuis 15 tot 25 procent van de patiënten ondervoed is. In het verpleeghuis is dit 10 tot 15 procent en in de thuiszorg 15 tot 30 procent. Belangrijk is dat je bij ondervoeding snel een diëtist inschakelt. Die kan je een voeding voorschrijven met extra eiwitten en energie, natuurlijk rekening houdend met je ziekteverschijnselen en je persoonlijke voorkeuren.

Ziek? Houd je gewicht op peil

Bij gewichtsverlies door ziekte is het zaak om je spiermassa op peil te houden. Daarom zijn eiwitten nu de belangrijkste bouwstof. Als je daarnaast voldoende calorieën neemt én ook beweegt, kan het lichaam die eiwitten benutten om extra spierweefsel aan te maken. Natuurlijk is dat moeilijk, zeker als je je ziek, zwak en vermoeid voelt. Maar het is écht de moeite waard. Meer voeding en beweging betekent meer energie, minder vermoeidheid en nieuwe kracht om te herstellen.

Heb je iemand in je omgeving bij wie je ondergewicht of (dreigende) ondervoeding vermoedt? Kom in actie, bied je hulp aan en schakel een arts en diëtist in.