Boekrecensie: Het langlevendieet

Het Langlevendieet is een ietwat vreemde combinatie van een veganistische voeding, aangevuld met 2 à 3 keer per week vis en schaal- en schelpdieren. Vlees komt er niet in voor en andere dierlijke voedingsmiddelen als eieren, kaas en yoghurt worden alleen in beperkte mate geadviseerd aan 65-plussers die spiermassa, spierkracht en gewicht verliezen. Op het menu staan vooral veel groenten, peulvruchten, noten, volkoren graanproducten en olijfolie, aangevuld met een portie vers of gedroogd fruit. Op de dagen dat je geen vis, schaal- of schelpdieren eet, staan er peulvruchten op het menu. En groenten eet je niet alleen bij de avondmaaltijd, maar ook bij de lunch. Verder adviseert Longo voor de zekerheid voedingssupplementen: om de dag een normaal gedoseerde multivitamine met mineralen en een visoliecapsule. Dat laatste lijkt wat overdreven, gezien de hoge consumptie van vis in het Langlevendieet.

Eet als je voorouders

Om alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen te krijgen, is variatie belangrijk. Maar Longo adviseert niet teveel te variëren. In het boek zegt hij: "Je kunt het beste kiezen uit voedingsmiddelen die al bij je ouders, grootouders en overgrootouders op tafel stonden. Of het nu gaat om melk of boerenkool, quinoa of kurkuma: denk even na over de vraag of deze ingrediënten vaak op tafel stonden toen jij, je ouders of grootouders opgroeiden. Is dat niet zo, dan kun je ze beter mijden of slechts af en toe eten." Een opvallend advies, waar nog niet heel veel wetenschappelijke onderbouwing voor is, zo geeft Longo zelf ook toe. Maar hij sluit niet uit dat het eten van 'nieuwe' voedingsmiddelen verband houdt met voedselintoleranties en darmontstekingen. Als voorbeeld noemt hij lactose-intolerantie, dat vaak voorkomt in landen waar melk van oudsher niet op het menu stond. Of dat ook geldt voor andere voedingsmiddelen, is nog niet duidelijk.

Eet niet te vaak en weinig suikers

Ben je opgegroeid met het advies om 3 keer per dag te eten en maximaal 4 keer een tussendoortje te nemen om de honger te stillen? Volgens Longo eet je dan veel te vaak. Het beste kun je volgens hem een ontbijt en 1 grote maaltijd per dag eten, met daarnaast nog een voedzaam maar suiker- en caloriearm tussendoortje. Heb je geen overgewicht, dan kun je nog een extra maaltijd nemen. Verder adviseert Longo om zo weinig mogelijk slechte vetten en suikers te nemen. Dat laatste bereik je volgens hem door weinig toegevoegde suikers te gebruiken en te kiezen voor een beperkte consumptie van bijvoorbeeld witte pasta, witte rijst en witbrood.

Eet tijdbeperkt en vast regelmatig

Ontbijt je om 8 uur ’s morgens? Dan kun je volgens Longo beter ’s avonds na 19.00 à 20.00 uur niet meer eten. Zo eet je alleen binnen een tijdsbestek van 11 tot 12 uur per dag. Daarnaast adviseert Longo aan gezonde mensen jonger dan 65 jaar om regelmatig te vasten. Hij is voorstander van een vasten-nabootsend dieet van 5 dagen dat voor een vastendieet relatief veel calorieën bevat: 800 kcal per dag uit groenten, noten en olijfolie. Er worden helaas geen voorbeelden gegeven van wat je op een vastendag mag eten, terwijl op de cover van het boek staat: 'Inclusief het 5-daagse vasten-nabootsende dieet'. Longo heeft wel een bedrijf opgericht dat speciale vastenproducten voor dit vastendieet verkoopt. Ze zijn prijzig: ruim 200 dollar voor 5 vastendagen en dat terwijl je dan juist weinig mag eten. Het wekt ook de indruk dat je het vastendieet niet zelf kunt samenstellen uit gewone voedingsmiddelen en supplementen. De opbrengst van de verkoop van de vastenproducten en ook van het boek doneert Longo aan een stichting die hij heeft opgericht en die onderzoek op het gebied van het langlevendieet financiert. Dit soort belangenverstrengeling doet helaas wel wat afbreuk aan zijn boodschap, die hij op wetenschappelijk onderzoek baseert.

Lekker?

Vaak wordt gedacht dat een gezonde voeding niet lekker is. Volgens Longo is eerder het tegendeel waar: "Groenten, peulvruchten, noten, olijfolie en ander plantaardig voedsel bieden veel meer variatie en smaak dan ongezond voedsel dat rijk is aan verzadigde vetten en suikers die een natuurlijke smaak verbloemen." Daar heeft hij een goed punt en ook de Gezondheidsraad adviseert om meer groenten, peulvruchten, noten en vis te eten vanwege het verkleinen van de kans op ziektes als hart- en vaatziektes, diabetes type 2 en kanker. Toch wijkt het Langlevendieet wel erg veel af van een gemiddeld Nederlands voedingspatroon. Het ontbijt met bijvoorbeeld 2 volkoren boterhammen met jam en koffie of thee is herkenbaar. En bij het avondeten peulvruchten of vis in plaats van vlees op het menu past in de flexitarische trend die momenteel gaande is. Maar bijvoorbeeld een lunch met gekookte spruitjes én een salade zal voor veel mensen een stap te ver zijn.

Aanrader?

Het Langlevendieet bevat veel ingrediënten die in de wetenschap algemeen als gezond worden beschouwd, zoals meer plantaardige voedingsmiddelen en de nadruk op pure, onbewerkte producten als groenten, peulvruchten, noten, volkoren graanproducten en vis. Toch is niet wetenschappelijk bewezen dat dit dieet er écht voor zorgt dat je langer leeft en minder kans hebt op ziektes als diabetes type 2, hart- en vaatziektes en kanker. Daar is nog geen onderzoek naar gedaan. Het is slechts een vertaling van Longo naar de praktijk van al het onderzoek dat tot nu toe is gedaan. Daarbij gaat het vooral om onderzoek in het laboratorium en bij dieren en nog amper bij mensen.

Valter Longo is directeur van het Longevity Institute van de University of Southern California en het programma over lang leven en kanker van het IFOM (Instituut FIRC voor Moleculaire Oncologie) in Milaan. Hij is in 2018 door Time Magazine uitgeroepen tot één van de meest invloedrijke mensen in de gezondheidszorg.