Alleen maar vlees, vis, kip en eieren
Een van de meest controversiële dieettrends van nu is het carnivoor dieet. Een dieet waarbij je kilo’s vlees eet en heel veel eieren wegwerkt. Wat is het precies en is het gezond?
Wat is het carnivoor dieet?
Het carnivoor dieet is een dieet dat vleesliefhebbers en barbecuefanaten als muziek in de oren zal klinken. Je eet bij hierbij alleen maar vlees, vis, kip en gevogelte, aangevuld met harde kazen, roomboter en eieren. Bij het ontbijt eet je dan bijvoorbeeld eieren met spek, als lunch hamburgers en kipfilet, als avondeten een flinke steak. Tussendoor snack je droge worst, blokjes kaas of hardgekookte eieren. Alle andere voedingsmiddelen laat je staan. Je eet dus geen fruit, groenten, granen, rijst, pasta, brood, peulvruchten, noten en zaden. Je kunt het dieet zien als een extreem koolhydraatarm dieet. Het gaat nog een stap verder dan het ketodieet, waarbij vaak nog wel wat groenten en noten gegeten kunnen worden. Bij het carnivoordieet gaat men uit van 0 gram koolhydraten per dag en het wordt daarom ook wel het “zero carb” dieet genoemd. Een andere naam die je wel hoort voor dit dieet is het Lion dieet oftewel Leeuwendieet.
Eet zoveel je wil
Er zijn in dit dieet geen richtlijnen voor hoeveelheden of portiegroottes of voor de verdeling over de dag. Je eet gewoon zo veel je wilt van de toegestane voedingsmiddelen. Volgers wordt wel aangeraden voor vettere vleessoorten te kiezen om zo voldoende calorieën binnen te krijgen. Dat is namelijk best een uitdaging als je keuzes zo worden beperkt.
Het carnivoor dieet is een hype
Op het gebied van dieethypes zijn er vaak tegenovergestelde reacties op populaire diëten. Na het vetbeperkte dieet met veel koolhydraten kwam bijvoorbeeld het koolhydraatbeperkte dieet met juist volle producten. Misschien is het carnivoor dieet daarom wel een reactie op alle nadruk op plantaardig en vegan eten van de laatste tijd. De geschiedenis leert echter ook dat er al in de 19e eeuw vleesdiëten werden voorgeschreven, bijvoorbeeld aan mensen met diabetes. De huidige hype is waarschijnlijk in gang gezet door de Amerikaanse orthopeed Shawn Baker, die het via sociale media ging promoten. Het dieet sprak vooral sporters en bodybuilders aan, mensen die in hun voeding toch al vaak veel eiwitten willen gebruiken. Al snel daarna ging het als Lion dieet viraal op TikTok en Instagram. Op die sociale mediaplatformen zijn veel influencers te volgen die het #liondiet of #Carnivorediet aanhangen en die laten zien hoe goed ze hiermee afvallen en een gespierd lichaam krijgen.
Je kunt afvallen met het carnivoor dieet
Omdat je met dit dieet alleen maar eiwit en vet binnenkrijgt, heb je heel snel na het eten een verzadigd gevoel. Eiwit en vet hebben beide dat effect in je lichaam. Het grote voordeel: je voelt geen honger meer en je eet waarschijnlijk minder dan je gewend bent. Dat kan zeker leiden tot gewichtsverlies. Door het verbod op alle andere voedingsmiddelen dan de dierlijke verdwijnen de standaard dikmakers, zoals gebak, snoep en koekjes, frisdrank en alcohol van het menu. Ook dat scheelt veel calorieën. En daar komt nog bij dat je door het carnivoor dieet met zo’n 0 gram koolhydraten in een ketose raakt. Dit betekent dat je lichaam volledig overschakelt op de vetbranding en dat vergemakkelijkt het afvallen en de afbraak van je vetweefsel.
Is het carnivoor dieet gezond?
De voorstanders van het dieet claimen een heleboel gezondheidsvoordelen. Het zou onder andere helpen tegen depressies, huidproblemen, auto-immuunziekten, de ziekte van Lyme, migraine, artritis, diabetes en darmproblemen. En tegen overgewicht dus. Volgers melden ook deze, en meer voordelen. Maar pas op: echt wetenschappelijk bewijs is er niet. Maar er is ook geen bewijs dat het ongezond is, want er is simpelweg niet op grote schaal en langdurig onderzoek naar gedaan.
De mogelijke voordelen van het carnivoor dieet komen vooral uit het feit dat het een ketogeen dieet is. Daardoor kan het dieet de insulinegevoeligheid verbeteren. Het kan dus helpen bloedsuikerspiegels te verbeteren en het risico op diabetes verkleinen. Je kunt wel, net zoals bij een ander ketogeen dieet, (tijdelijk) last krijgen van lusteloosheid, vermoeidheid, verminderde conditie en spijsverteringsproblemen.
En hoe zit dat met al het vlees? Grote hoeveelheden rood en bewerkt vlees worden door de Gezondheidsraad afgeraden, omdat de consumptie van rood vlees en bewerkt vlees een hoger risico geeft op beroerte, diabetes, darmkanker en longkanker. Daarom adviseert de Gezondheidsraad de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees te beperken. Het advies van het Voedingscentrum is maximaal 500 gram rood vlees per week en bewerkt vlees zoveel mogelijk te beperken. In het carnivoor dieet zit je waarschijnlijk al in 1 of 2 dagen aan die aanbeveling.
Het carnivoor dieet is onvolwaardig
Het carnivoor dieet kan op den duur voor tekorten aan voedingsstoffen zorgen. Vlees bevat nauwelijks vitamine C en foliumzuur (alleen orgaanvlees is daarop een uitzondering) en dierlijke producten bevatten geen vezels. Vitamine C werkt als antioxidant in het lichaam en onder andere nodig voor de opname van ijzer en voor een goede weerstand tegen ziektes. Er zijn al gevallen van scheurbuik bekend bij mensen die het carnivoor dieet volgden. Scheurbuik is de aandoening die optreedt bij een tekort aan vitamine C. Foliumzuur is nodig voor de groei en goede werking van het lichaam en speelt een rol bij rode en witte bloedcellen. Vezels zijn belangrijk voor een goede darmwerking en de ontwikkeling van een gezond darmmicrobioom. Het advies is rond de 30 gram vezels per dag te gebruiken. In het carnivoor dieet zit 0 gram vezels. Ook mis je in het carnivoor dieet bioactieve stoffen die vooral voorkomen in plantaardige producten zoals groenten en fruit. Voor deze stoffen geldt geen officiële aanbeveling, maar ze spelen wel een rol in het gezond houden van je lichaam. Denk aan stoffen als luteïne en zeaxanthine, bioactieve stoffen die het oog helpen beschermen tegen maculadegeneratie.
Het carnivoor dieet is eenzijdig
Websites en voorstanders van het carnivoor dieet beweren dat je met het dieet wel alle vitamines en mineralen binnen kunt krijgen die nodig zijn. Dat klopt, maar alleen als je zeer regelmatig orgaanvlees zoals lever, nieren en zwezerik op het menu zet. Wie daar niet van houdt, loopt toch al snel tegen de onvolwaardigheid aan. Bovendien stoppen veel mensen met het dieet omdat ze alleen maar vlees, vis en eieren eten veel te eenzijdig vinden en het ze gaat tegenstaan.
Duur, dieronvriendelijk en schadelijk voor het milieu
Alhoewel er in het dieet veel wordt gekozen voor de goedkopere vette vleessoorten, is het een duur dieet. Vlees en vis zijn immers de duurste componenten van de voeding. En ook al laat je alle andere voedingsmiddelen weg, het blijft vrij kostbaar. En tenslotte vergoot je je impact op het milieu enorm als je voor een dieet kiest dat alleen maar vlees en andere dierlijke producten bevat. De vleesproductie kost veel water en speelt een grote rol in de uitstoot van CO2.
Dit artikel is geschreven door Mary Stottelaar. Mary is diëtist. Ze volgt de wetenschap op de voet en schrijft al jaren over voeding en gezondheid. Haalbaarheid en smakelijkheid van adviezen staan bij haar voorop.
- Het Carnivoor Dieet - Where Meat meets Health
- Can a carnivore diet provide all essential nutrients? - PubMed
- Vlees - Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding 2015 | Advies | Gezondheidsraad
- www.onegreenplanet.org/natural-health/5-celebrities-who-got-really-sick-after-going-on-an-all-meat-diet/