Hoe (on)gezond is ijs?

De Romeinen waren er al gek op: een sorbet van sneeuw (opgehaald van de vulkanen Vesuvius en Etna), honing, rozenwater en fruit. Het ijs waar wij onze vingers bij aflikken, werd populair nadat de Siciliaan Procopio Coltelli in 1686 in Parijs een fabriekje voor roomijs begon. Zijn ijssalon Le Procope, die als brasserie nog steeds bestaat, verkocht een kleine honderd jaar later tachtig ­verschillende smaken. Dankzij de (Amerikaanse) uitvinding van de ijsmachine kwam de delicatesse binnen bereik van het grote publiek.

Zoet & koud

Een van de redenen waarom we zo van ijs houden, is de suiker die erin zit. Dit ingrediënt is essentieel om het ijs niet te hard te laten bevriezen, maar zorgt in de hersenen ook voor de afgifte van de stof dopamine die een prettig gevoel geeft. Een andere reden voor de aantrekkingskracht, is dat ijs lekker koud is. Als je het warm hebt, ervaar je dat als prettig omdat het in contrast met een warm lichaam de aanmaak van adrenaline stimuleert. Maar pas op: plotselinge kou in je mond of keel kan ook leiden tot het fenomeen brain freeze. Het lichaam wil dan snel opwarmen, waardoor de bloedvaten in je hoofd zich verwijden met soms felle hoofdpijn als gevolg. Het is dus wijs om je mond langzaam te laten wennen aan dat koude ijsje.

Vet lekker?

In ijs zit veel (verzadigd) vet. In sommige landen is het minimumpercentage vet dat roomijs moet bevatten zelfs vastgelegd in de wet. In Nederland moet roomijs volgens de Warenwet minstens 5 procent melkvet bevatten, anders mag het geen roomijs heten. In België is bij Koninklijk Besluit zelfs een minimum bepaald van 8 procent. Melkijs, met dezelfde ingrediënten als roomijs, bevat met 2,5 procent veel minder vet.

Eens per week

In Europa eten we gemiddeld een ijsje (of een portie ijs) per week per persoon. Steeds vaker uit een hoorntje of bekertje van de ijssalon - kwaliteit in plaats van kwantiteit! Vroeger was een ijsje een impulsaankoop, nu vaker een verwenmoment. Goed nieuws voor diabetici: ijsfabrikanten hebben het assortiment de afgelopen jaren uitgebreid met suikervrij ijs op basis van onder meer de zoetstof stevia. Veganisten en mensen met een zuivelallergie worden bediend met ijs op basis van soja. Van zoveel variatie zouden de Romeinen hebben opgekeken.

Minder, maar genieten

Gezond ijs bestaat niet, maar over het algemeen bevat ijs op waterbasis minder calorieën dan ijs op melkbasis. En probeer het gewoon bij één bolletje of ijsje te houden, de smaak is er niet minder om.

Hoorntje of bakje?

Een hoorntje levert, afhankelijk van het gewicht, 45 tot 75 kcal. Bakjes zijn steeds vaker gemaakt van milieuvriendelijk materiaal, dus dat hoeft geen beletsel te zijn.

Dit artikel verscheen eerder in +Gezond augustus 2022. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.