Oedeemtherapie: lymfedrainage en cupping

Als je oedeem hebt, heb je ophopingen van vocht en eiwitten in een deel van je lichaam. Het meeste vocht wordt afgevoerd door het bloedvatensysteem en een klein deel door het lymfesysteem. Het lymfesysteem is vooral verantwoordelijk voor het transport en de afvoer van vocht en eiwitten, die niet door de bloedvaten opgenomen kunnen worden. Hierdoor kan de plek zwaar en pijnlijk aanvoelen, en soms kun je een bepaald lichaamsdeel zelfs moeilijker bewegen.

Vormen van oedeem

Er zijn verschillende soorten oedeem, die elk een andere oorzaak hebben en daarom ook om een andere aanpak vragen:

• aangeboren lymfoedeem
• secundair lymfoedeem (na een operatie, bestraling of chemokuur)
• traumatisch oedeem (na een ongeval of operatie)
• veneus oedeem (bij hoge bloeddruk, spataderen en trombose)
• lipoedeem (vochtophoping in vetcellen)

Behandeling: oedeemtherapie

In het algemeen is het advies bij oedeem om zo gezond mogelijk te leven, waarbij je veel water drinkt, gezond eet, regelmatig beweegt en weinig stress hebt. Bewegen is bij oedeem vooral belangrijk, want als je je spieren aanspant komt er een lichte druk op de lymfevaten waardoor deze harder gaan werken. Toch is het verstandig naast deze leefstijladviezen je ook te laten adviseren en behandelen door een oedeemtherapeut. Die weet precies welke behandelvorm er voor jouw soort oedeem geschikt is, waardoor je ongemak en pijn kunt verlichten. Het is mogelijk dat de therapeut een combinatie van behandelvormen adviseert, zodat er gericht per klacht behandeld kan worden.

Dit zijn een aantal mogelijke behandelvormen:

• manuele lymfedrainage (eventueel in combinatie met cupping)
• lymfapress (een apparaat dat uit een manchet met luchtkamers bestaat voor de arm en/of het been en met een pomp drukgolven veroorzaakt)
• compressietherapie (zwachtelen of elastische kousen voor de afvoer van vocht)
• oefentherapie en ademhalingsoefeningen
• massagetechnieken voor behandeling van littekens (met onder andere cupping en deep tissue massage)
• lymftaping (met elastische medical tape)
• deep oscillation (een apparaat dat met een diepe elektrostatische trilling op celniveau werkt)

Manuele lymfedrainage en cupping

De bekendste en meest toegepaste behandelmethode is manuele lymfedrainage. Lymfedrainage is een zachte, ontspannen massagetechniek die de beweging van lymfevocht stimuleert, waardoor het oedeem vermindert. Daarnaast verzachten de plekken met verhardingen, ook wel fibrosegebieden genoemd.

Cupping is een zuigtechniek waarbij er met siliconencups wordt gewerkt die vacuüm zuigen op je huid. Deze methode wordt vaak in combinatie met manuele lymfedrainage gegeven. Door het cuppen komen er afvalstoffen vrij die vervolgens door de drainage afgevoerd kunnen worden. Je kunt cupping bij zowel een oedeem- als huidtherapeut laten uitvoeren. Voor oedeemtherapie heb je wel een verwijzing nodig van je huisarts of medisch specialist. Vraag ook bij cupping als onderdeel van de oedeembehandeling bij je zorgverzekeraar na of je recht hebt op een vergoeding.